Բրագի մրցանակ

Բրագի մրցանակ (նորվ.՝ Brageprisen), նորվեգական գրական մրցանակ, որ ամեն տարի շնորհվում է Նորվեգիայի գրքային մրցանակային հիմնադրամի (նորվ.՝ Den norske bokprisen) կողմից Նորվեգիայի հրատարակիչների միության հետ համատեղ նորվեգական գրականության՝ ոչ վաղ անցյալում հրատարակված նմուշների համար։ Մրցանակը կոչվել է գերմանա-սկանդինավյան դիցաբանության Բրագի աստված-սկալդերի անունով։ Բրագի մրցանակը շնորհվում է 1992 թվականից սկսած (ամեն աշուն) հետևյալ անվանակարգերում․

• Բելետրիստիկա (արձակ ստեղծագործություններ)
• Մանկական գրականություն
• Վավերագրական գրականություն
• Բաց դաս (փոխվում է ամեն տարի)

Բրագի մրցանակ
Տեսակ	մրցանակների խումբ
Ենթատեսակ	գրական պարգև
Կազմված է	Բրագի մրցանակ, Brageprisen for Children's literature?, Brage Prize for non-fiction?, Q21685512?, Բրագի պատվավոր մրցանակ, Q21685514?, Q21685515?, Q21685516? և Brage Prize for general litterature?
Պարգևադրող	Den norske bokprisen?
Շնորհվում է	Նորվեգական գրականության՝ ոչ վաղ անցյալում հրատարակված նմուշ
Առաջին շնորհում	1992 թվական
Անվանված է	Բրագի
Կայք	brageprisen.no

Բրագի մրցանակի գոյության առաջին տարիներին այն շնորհվում էր նաև հետևյալ անվանակարգերում՝

• Քնարերգություն
• Դասագրքեր
• Նկարազարդ գրքեր
• Ընդհանուր գրականություն

Դրանցից բացի շնորհվում է նաև Բրագի պատվավոր մրցանակ, որը հեղինակին տրվում է ոչ թե առանձին ստեղծագործության համար, այլ նորվեգական գրականության մեջ ունեցած ընդհանուր ներդրման համար։

Որպես մրցանակ տրվում է քանդակագործ Բյորե Լարսենի կողմից ստեղծված արձանիկ և դրամական պարգև 75 000 նորվեգական կրոնի չափով։ Մրցանակակիրը որոշվում է ըստ գրական ընդհանուր արժանիքների ու ստեղծագործության նկատմամբ գոյություն ունեցած հասարակական հետաքրքրության։

Մրցանակակիրներ

Բելետրիստիկա

Գրող Փեր Փեթերսոնը, ով Բրագի մրցանակի է արժանացել «Բելետրիստիկա» անվանակարգում 2000 և 2008 թվականներին

• 1992 – Կարստեն Ալնես, «Trollbyen» վեպի համար
• 1993 – Էյնստեյն Լյոն (նորվ.՝ Øystein Lønn), «Թրանեի մեթոդ» (նորվ.՝ Thranes metode) նովելի համար
• 1994 – Սիգմունդ Մյելվե (նորվ.՝ Sigmund Mjelve), «Område aldri fastlagt» բանաստեղծությունների ժողովածու
• 1995 – Ինգվար Ամբյորնսեն, «Թռչունների պարը» (նորվ.՝ Fugledansen) վեպի համար
• 1996 – Բերգլոտ Հուբեկ Հաֆ (անգլ.՝ Bergljot Hobæk Haff), «Ամոթ» (նորվ.՝ Skammen) վեպի համար
• 1997 – Լիվ Կյոլտցով (անգլ.՝ Liv Køltzow), «Verden forsvinner» վեպի համար
• 1998 – Խյարտան Ֆլյոգստադ (անգլ.՝ Kjartan Fløgstad), «Kron og mynt» վեպի համար
• 1999 – Ֆրուդե Գրյուտեն (անգլ.՝ Frode Grytten), «Երգեր Բիկուբեից» (նորվ.՝ Bikubesong) պատմվածքների ժողովածուի համար
• 2000 – Փեր Փեթերսոն, «Նավահետքում» (նորվ.՝ I kjølvannet) վեպի համար
• 2001 – Լարս Սոբի Քրիստենսեն, «Կիսաեղբայր» (նորվ.՝ Halvbroren) վեպի համար
• 2002 – Նիլս Ֆրեդերիկ Դալ (նորվ.՝ Niels Fredrik Dahl), «På vei til en venn» վեպի համար
• 2003 – Ինգեր Էլիզաբեթ Հանսեն (անգլ.՝ Inger Elisabeth Hansen), «Trask» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար
• 2004 – Հաննե Էրստավիկ, «Պաստորի կինը» (նորվ.՝ Presten) վեպի համար
• 2005 – Մարիտա Ֆոսում (նորվ.՝ Marita Fossum), «Forestill deg» վեպի համար
• 2006 – Դագ Սոլսթադ, «Արմանդ Վ։ Թաղված վեպի ծանոթագրություններ» (նորվ.՝ Armand V. Fotnoter til en uutgravd roman) վեպի համար
• 2007 – Կարլ Ֆրուդե Թիլեր, «Բարդացում» (նորվ.՝ Innsirkling) վեպի համար
• 2008 – Փեր Փեթերսոն, «Ես անիծում եմ ժամանակի գետը» (նորվ.՝ Jeg forbanner tidens elv) վեպի համար
• 2009 – Կարլ Ուվե Կնաուսգոր, «Իմ պայքարը» (նորվ.՝ Min Kamp. Første bind) ինքնակենսագրության առաջին հատորի համար
• 2010 – Գյոութե Հեյվոլ (նորվ.՝ Gaute Heivoll), «Før jeg brenner ned» վեպի համար
• 2011 – Թոմաս Եսպեդալ, «Imot naturen»
• 2012 – Լարս Ամունդ Վաագե, «Syngja»
• 2013 – Ռութ Լիլեգրավեն, «Urd»
• 2014 – Ռունե Քրիստիանսեն, «Ensomheten i Lydia Ernemans liv»
• 2015 – Լարս Սոբի Քրիստենսեն, «Magnet»

Մանկական գրականություն

Գրող Դալե Գրուն (նորվ.՝ Gro Dahle) և նկարազարդող Սվեյն Նիհուսը (նորվ.՝ Svein Nyhus), որ Բրագի մրցանակի են արժանացել «Մանկական գրականություն» անվանակարգում 2002 թվականին

• 1992 – Ռագնար Հուվլան (նորվ.՝ Ragnar Hovland), «Ein motorsykkel i natta»
• 1993 – Էյդե Տուրիլ (նորվ.՝ Torill Eide), «Skjulte ærend»
• 1994 – Կլաուս Հագերյուպ (նորվ.՝ Klaus Hagerup), «Մարկուս և Դիանա» (նորվ.՝ Markus og Diana. Lyset fra Sirius) վեպի համար
• 1995 – Լիվ Մարի Էուստրեմ (նորվ.՝ Liv Marie Austrem) և Ակին Դյուզակին (նորվ.՝ Akin Düzakin, նկարազարդող), «Tvillingbror»
• 1996 – Էյրիկ Նյուտ (նորվ.՝ Eirik Newth), «Jakten på sannheten»
• 1997 – Հարալդ Ռոսենլյով Էեգ (նորվ.՝ Harald Rosenløw Eeg), «Vrengt»
• 1998 – Սթեյն Էրիկ Լյունդե (նորվ.՝ Stein Erik Lunde), «Eggg»
• 1999 – Էռնա Ուսլան (նորվ.՝ Erna Osland), «Salamanderryttaren»
• 2000 – Ռունի Բելսվիկ (նորվ.՝ Rune Belsvik), «Ein naken gut»
• 2001 – Աննե Բիրկեֆելդտ Ռագդե (նորվ.՝ Anne Birkefeldt Ragde), «Biografien om Sigrid Undset. Ogsaa en ung Pige» ( Ունսետ Սիգրիդի կենսագրությունը)
• 2002 – Գրու Դալե (նորվ.՝ Gro Dahle) և Սվեյն Նիհուս (նորվ.՝ Svein Nyhus, նկարազարդող), «Snill»
• 2003 – Հելգա Գուներիուս Էրիկսեն (նորվ.՝ Helga Gunerius Eriksen) և Գրյու Մոուրսուն (նորվ.՝ Gry Moursund), «Flugepapir»
• 2004 – Հարալդ Ռոսենլյով Էեգ (նորվ.՝ Harald Rosenløw Eeg), «Yatzy»
• 2005 – Առնե Սվինգեն (նորվ.՝ Arne Svingen), «Svart elfenben»
• 2006 – Սթիան Հոլե (նորվ.՝ Stian Hole), «Գերմանի ամառը» (նորվ.՝ Garmanns sommer) գրքի համար
• 2007 – Լին Սունե (նորվ.՝ Linn T. Sunne), «Happy»
• 2008 – Յուհան Հարստադ (նորվ.՝ Johan Harstad), «Darlah – 172 timer på månen»
• 2009 – Մարիա Փար, «Տոնյա Գլիմերդալ» (նորվ.՝ Tonje Glimmerdal) վիպակի համար, նկարազարդումները՝ Օսհիլդ Իրգենսի (նորվ.՝ Åshild Irgens)
• 2010 – Հիլդե Քրիստին Կվալվոգ (նորվ.՝ Hilde Kristin Kvalvaag), «Fengsla»
• 2011 – Ինգա Սետրե, «Fallteknikk»
• 2012 – Կարի Ստաի, «Jakob og Neikob. Tjuven slår tilbake»
• 2013 – Ռութ Լիլեգրավեն, «Så vakker du er»
• 2014 – Ռունե Քրիստիանսեն, «Badboy: Steroid»
• 2015 – Տորուն Լիան, Օյվինդ Նորդսլետեն, «Reserveprinsesse Andersen»

Վավերագրական արձակ

• 1992 – Առնե Ֆորսգրեն, նրա խմբագրած «Rockleksikon» ռոք-հանրագիտարանի համար
• 1993 – Թրոնդ Բերգ Էրիկսեն (նորվ.՝ Trond Berg Eriksen), Դանթե Ալիգիերիի «Աստվածային կատակերգությանը» վերաբերող«Reisen gjennom helvete. Dantes inferno» գրքի համար
• 1994 – Էյնար-Առնե Դրիվենես (նորվ.՝ Einar-Arne Drivenes), Մարիտ Աննե Հյոուան (նորվ.՝ Marit Anne Hauan) և Հելգե Վոլդ, Նուր Նորգեի պատմությանը նվիրված «Nordnorsk kulturhistorie» գրքի համար, որ խմբագրել էին նրանք
• 1995 – Էսպեն Դիետիրիկս (նորվ.՝ Espen Dietrichs) և Լայֆ Յերստադ, գլխուղեղի աշխատանքին վերաբերող «Vår fantastiske hjerne» գիտահանրամատչելի գրքի համար
• 1996 – Արիլ Ստուբհաուգ (նորվ.՝ Arild Stubhaug), նորվեգացի մաթեմատիկոս Նիլս Հենրիկ Աբելի կենսագրության՝ «Et foranskutt lyn. Nils Henrik Abel og hans tid» գրքի համար
• 1997 – Աննե Վիկսթրյոմ, 19-րդ դարի նորվեգացի նկարիչներ Օդա Կրոգի, Հարիեթ Բաքերի, Օստա Հանսթեենի (նորվ.՝ Aasta Hansteen) և այլոց նվիրված «Kvinneliv, kunstnerliv. Kvinnelige malere i Nørge før 1900» գրքի համար
• 1998 – Լայֆ Ռյուվարդեն (նորվ.՝ Leif Ryvarden և Կլաուս Հյոյլան, սնկերի մասին «Er det liv, er det sopp» գիտահանրամատչելի գրքի համար
• 1999 – Տուրբյորն Ֆերյովիկ (նորվ.՝ Torbjørn Færøvik), Հնսկաստանին նվիրված «India – Stevnemøte med skjebnen» գրքի համար
• 2000 – Յուհան Գալտունգ (նորվ.՝ Johan Galtung), «Johan uten land. På fredsveien gjennom verden» ինքնակենսագրության համար
• 2001 – Աթլե Նես (նորվ.՝ Atle Næss), Գալիլեո Գալիլեյ «Da jorden stod stille. Galileo Galilei og hans tid» կենսագրության համար
• 2002 – Իվո դե Ֆիգեյրեդո (նորվ.՝ Ivo de Figueiredo), Յուհան Բերնհարդ Յորտի (նորվ.՝ Johan Bernhard Hjort «Fri mann» կենսագրության համար
• 2003 – Կնուտ Խելստադլի (նորվ.՝ Knut Kjeldstadli), նրա խմբագրած «Norsk innvandringshistorie» եռահատորյակի համար
• 2004 – Թուր Բուման-Լարսեն (նորվ.՝ Tor Bomann-Larsen), Խոկոն 7-րդ թագավորին և Մոդ թագուհուն նվիրված գրքերի շարքի երրորդ՝ «Folket. Haakon & Maud II» գրքի համար
• 2005 – Օդ Քարսթեն Թվեյթ (նորվ.՝ Odd Karsten Tveit), արաբաիսրայելական հակամարտությունում Նորվեգիայի ունեցած դերին նվիրված «Krig og diplomati. Oslo–Jerusalem 1978-1996» գրքի համար
• 2006 – Բենթ Սուֆուս Թրանյոյ (նորվ.՝ Bent Sofus Tranøy), «Markedets makt over sinnene» գրքի համար, որում նա քննադատում է շուկայական ֆունդամենտալիզմը
• 2007 – Ֆրանկ Ռոսավիկ (նորվ.՝ Frank Rossavik), նորվեգացի քաղաքական գործիչ Էյներ Ֆյորդի (նորվ.՝ Einar Førde «Stikk i strid» կենսագրության համար
• 2008 – Բյորն Վեստլի (նորվ.՝ Bjørn Westlie), «Fars krig» գրքի համար, որը նրա հոր՝ Պետեր Վեստլիի մասին է, որը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայել է ՍՍ (կազմակերպություն)-ում
• 2009 – Խյեթիլ Ստենսվիկ Էստլի (նորվ.՝ Kjetil S. Østli), «Politi og røver» գրքի համար, որ նվիրված է քրեական հանցագործների ու ոստիկանության հակամարտությանը
• 2010 – Թունե Հուսե (նորվ.՝ Tone Huse), «Tøyengata» գրքի համար, որ նվիրված է Օսլոյի Տյոնենգատա (նորվ.՝ Tøyengata) փողոցում տեղի ունեցող ինտեգրացման գործընթացներին, որտեղ մի քանի տասնամյակ բնակվում են ներգաղթյալներ Ասիայից ու Աֆրիկայից

Բաց դաս

• 1996 – Էսսե՝ Սվեն Քերուպ Բյորնեբու (նորվ.՝ Sven Kærup Bjørneboe), «Jerusalem, en sentimental reise»
• 1997 – Նկարազարդ գրքեր երեխաների համար՝ գրող Լիվ Մարի Էուսթրեմ (նորվ.՝ Liv Marie Austrem) և նկարազարդող Ակին Դյուզակին (նորվ.՝ Akin Düzakin), «Tvillingsøster»
• 1998 – Գրական թարգմանություններ՝ Քրիստիան Ռուգսթադ (նորվ.՝ Christian Rugstad), Ժոզե Սարամագոյի «Ռիկարգո Ռեյսի մահվան տարին» (պորտ.՝ О ano da morte de Ricardo Reis, նորվ.՝ Det året Ricardo Reis døde) վեպի թարգմանության համար
• 1999 – Կենսագրություններ՝ Хегер, Андерс|Андерс Хегер (նորվ.՝ Anders Heger), նորվեգացի գրող Ագնար Մյուլքեի կենսագրության՝ «Mykle. Et diktet liv» աշխատության համար
• 2000 – Քրեական դրամաներ՝ Քարին Ֆոսսում, «Համր ճիչեր» (նորվ.՝ Elskede Poona) դետեկտիվի համար, որ ընդգրկված է Կոնրադ Սեյերի (նորվ.՝ Konrad Sejer) մասին գրքերի շարքում
• 2001 – Քնարերգություն՝ Աննի Ռիիս (նորվ.՝ Annie Riis), «Himmel av stål» բանաստեղծությունների ժողովածու
• 2002 – Գրքեր պատանիների համար՝ Սինե Սուն Լյոես (նորվ.՝ Synne ԽՍՀՄ Løes), «Å spise blomster til frokost»
• 2003 – Գրքեր ճանապարհորդությունների մասին՝ Թուրբյորն Ֆերյովիկ (նորվ.՝ Torbjørn Færøvik), «Kina. En reise på livets elv» պատմվածքը Յանցզի գետով կատարված ճանապարհորդության մասին
• 2004 – Պատմվածքներ՝ Առնե Լյուգրե, «Tid inne» պատմվածքների ժողովածուի համար
• 2005 – Կոմիքսներ՝ Յոն Առնե Սետերյոյ (նորվ.՝ John Arne Sæterøy, առավել հայտնի է «Jason» կեղծանունով), «La meg vise deg noe…»
• 2006 – Դպրոցական դասագրքեր 1-10-րդ դասարանների համար՝ Կատինկա Բլիքֆելդտ, Թուր Գունար Հեգեմ և Էլեն Լարսեն, «Kontekst. Basisbok i norsk for ungdomstrinnet»
• 2007 – Վավերագրական արձակ երեխաների համար՝ գրող Յուն Էվո (նորվ.՝ Jon Ewo) և նկարազարդող Բյորն Օուսլանդ (նորվ.՝ Bjørn Ousland), Նորվեգիայի Հոկոն 3-րդ թագավորի կենսագրության՝ «Fortellingen om et mulig drap» աշխատության համար
• 2008 – Քնարերգություն՝ Էյվինդ Ռիմբերեյդ (նորվ.՝ Øyvind Rimbereid), «Herbarium» բանաստեղծությունների ժողովածու
• 2009 – Գրական թարգմանություններ՝ Բյոռն Ալեքս Հերման, Հերման Մելվիլի «Մոբի Դիկ» (անգլ.՝ Moby-Dick) վեպի թարգմանության համար
• 2010 – Նկարազարդ գրքեր մեծահասակների ու փոքրերի համար՝ Սթիան Հոլե (նորվ.՝ Stian Hole), «Garmanns hemmelighet»

Պատվավոր մրցանակ

Բանաստեղծուհի Հալդիս Մուրեն Վեսոսը, ով Պատվավոր մրցանակի է արժանացել 1994 թվականին

Դրամատուրգ Ֆոսե Յունը, ով Պատվավոր մրցանակի է արժանացել 2005 թվականին

• 1992 – Գրականության պրոֆեսոր Սիգմունդ Սքար
• 1993 – մրցանակը չի շնորհվել
• 1994 – Բանաստեղծուհի Հալդիս Մուրեն Վեսոս
• 1995 – Մանկական գրող Աննե-Կատարինա Վեսթլի
• 1996 – Գրող Հել Ասքիլդսեն
• 1997 – Բանաստեղծ Յան Էրիկ Վոլդ (նորվ.՝ Jan Erik Vold)
• 1998 – Գրող Դագ Սոլսթադ
• 1999 – Նկարիչ Հել Էուկրուսթ (նորվ.՝ Kjell Aukrust)
• 2000 – Բանաստեղծուհի Էլդրիդ Լունդեն
• 2001 – Գրող Յուն Բինգ
• 2002 – Գրող Յուսթեյն Գորդեր
• 2003 – Գրող Էարսթեն Ալնես
• 2004 – NORLA պետական ոչ առևտրական գրական գործակալություն (Նորվեգական գրականություն արտասահմանում)
• 2005 – Դրամատուրգ Յուն Ֆոսե
• 2006 – Գրական թարգմանիչներ Քարի Ռիսվիկ (նորվ.՝ Kari Risvik) և Քյել Ռիսվիկ (նորվ.՝ Kjell Risvik)
• 2007 – Det Norske Samlaget հրատարակչության գլխավոր խմբագիր, մանկական գրող Գուրի Վեսոս
• 2008 – Գրող Քյարթան Ֆլյոգսթադ
• 2009 – Ֆանտաստ գրող Թուր Օգե Բրինգսվյարդ
• 2010 – Գրող Հերբյորգ Վասմու

Նախկին անվանակարգեր

Պոեզիա

Յան Էրիկ Վոլդ (նորվ.՝ Jan Erik Vold), «Պոեզիա» անվանակարգում մրցանակի է արժանացել 1993 թվականին

• 1992 – Պոլ Հելգե Հաուգեն (նորվ.՝ Paal-Helge Haugen), «Sone 0» բանաստեղծությունների ժողովածու
• 1993 – Յան Էրիկ Վոլդ (նորվ.՝ Jan Erik Vold), «IKKE: skillingstrykk fra nittitallet» բանաստեղծությունների ժողովածու
• 1995 – Էյվին Բերգ (նորվ.՝ Øyvind Berg), «Forskjellig» բանաստեղծությունների ժողովածու

Դասագրքեր

• 1992 – Հոկոն Ասկելան և այլք, «Soria Moria»
• 1993 – պատմաբան Թուրե Լինե Էրիքսեն, «Norge og verden fra 1850-1940»
• 1994 – Էյսթեյն Բենեսթադ, Հեյր Բոթեն, Ինգվիլ Հուլդեն, Ասբյոռն Լոնե և Բյոռն Սքոր, «Tallenes tale – Matematikk for 5 timers grunnkurs»
• 1995 – Ասթրիդ Կառլսոն, Սվեյն Օլաֆ Դրանգեյդ և Լինդ Թրուլս, «Humanbiologi»

Նկարազարդ գրքեր

• 1992 – Գրող Սիսել Սուլբյորգ Բյուգն (նորվ.՝ Sissel Solbjørg Bjugn) և նկարազարդող Ֆամ Էքման (նորվ.՝ Fam Ekman), «Jente i bitar»
• 1993 – Գրող Էլսե Ֆերդեն (նորվ.՝ Else Færden) և նկարազարդող Սիսել Երսում (նորվ.՝ Sissel Gjersum), «Garnnøstet som forsvant»

Ընդհանուր գրականություն

• 1992 – Պատմաբան Իդա Բլում, «Cappelens kvinnehistorie» եռահատորյակի համար, որ հրատարակվել է նրախմբագրմամբ
• 1993 – Գրող և գրաքննադատ Թուրդիս Էրյասեթեր (նորվ.՝ Tordis Ørjasæter), «Menneskenes hjerter» Սիգրիդ Ունսեթի կենսագրության համար

Արտաքին հղումներ

• «Den Norske Bokprisen» (նորվեգերեն) — Официальный сайт Норвежского книжного призового фонда. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.