Բողոքի ցույցեր Վրաստանում (2019)

Բողոքի ցույցեր Վրաստանում
Ամսաթիվ	2019 հունիսի 20-ից
Վայր	Թբիլիսի, Վրաստան
Պատճառ	Ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովին ռուս պատվիրակների մասնակցություն և նիստի նախագահություն
Նպատակ	Վրաստանի խորհրդարանի խոսնակի, Ներքին գործերի նախարարի և ՊԱԾ-ի ղեկավարի հրաժարականներ
Մեթոդ	ցույցեր
Կարգավիճակ	շարունակվող
Հակամարտող կողմեր
Ընդդիմություն, «Եվրոպական Վրաստան» կուսակցություն	Կառավարություն, ոստիկանություն
Ղեկավարներ
Դավիթ Բաքրաձե	Իրակլի Կաբախիձե, Գեորգի Գավարիյա, Վախթանգ Գոմելաուրի
Կորուստներ
Վիրավորներ	240, 8 վիրավոր լրագրող, 38 տուժած ոստիկաններ
Ձերբակալվածներ	305

Բողոքի ցույցեր Վրաստանում (առավել հայտնի որպես Գավրիլովի գիշեր^[2], վրաց.՝ გავრილოვის ღამე), հակառուսական բողոքի զանգվածային ցույցեր Վրաստանում, որոնք սկիզբ են առել 2019 թվականի հունիսի 20-ին երկրի խորհրդարանի դիմաց^[3]։ Ցույցերը սկսվել են ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովի նիստին ռուս պատվիրակների մասնակցության և նիստին խորհդարանի ղեկավարի տեղը զբաղեցնելու պատճառով։ Ցուցարարները գրոհել են խորհրդարանի շենքը։ Նրանց միացել է ընդդիմությունը և պահանջում են երկրի կառավարության հրաժարականը^[4]^[5]։

Նախապատմություն խմբագրել

2008 թվականին ռուս-վրացական զինված հակամարտությունից հետո իրենց անկախության մասին հայտնեցին Աբխազիան և Հարավային Օսիան։ Միջազգային հանրության մեծ մասն այդ երկու տարածքները շարունակում է համարել Վրաստանի տարածք։

2019 թվականի հունիսի 20-ին Ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովը ղեկավարելու համար Վրաստան էր ժամանել Ռուսաստանի Պետդումայի պատգամավոր Սերգեյ Գավրիլովը, որը նստել էր Վրաստանի խորհրդարանի խոսնակի աթոռին։ Դա առաջացրել էր երկրի ընդդիմության դժգոհությունը^[6]։ Ըստ Գավրիլովի իր` Վրաստանի խոսնակի տեղը զբաղեցնելը եղել է Վրաստանի կողմի առաջարկ, որ նախատեսված է եղել արարողակարգով^[7]։

Պահանջ խմբագրել

Հունիս 20-ին ցուցարարները պահանջում են Վրաստանի խորհրդարանի խոսնակ Իրակլի Կաբախիձեի, Ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիայի և ՊԱԾ-ի ղեկավար Վախթանգ Գոմելաուրիի հրաժարականները։ Ցուցարարները նաև պահանջում են արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնել^[8]։

Հունիսի 23-ին ցուցարարները 4 պահանջ են ներկայացրել իշխանությանը․

Ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիայի հրաժարական,
Հունիսի 20-ին ձերբակալվածերի ազատ արձակում,
Հունիսի 20-ին ուժ կիրառած իրավապահներին պատասխանատվության ենթարկել,
Ընտրական օրենքսգրքի փոփոխություն` անցում համամասնական ընտրական համակարգի^[9]։

Իրադարձություններ խմբագրել

Հունիսի 20-ի գիշերը Ոստիկանները ցուցարարների դեմ արցունքաբեր գազ, ջրցան ու ռետինե փամփուշտներ է կիրառել, բախումների արդյունքում կա մի քանի հարյուր վիրավորներ^[10]։

Հունիսի 20ից սկսած բողոքի ցույցերը վերսկսել են հունիսի 21-ի վաղ առավոտյան^[11]։

Հունիսի 22-ի ցույցերի ժամանակ ըստ «Россия 24»-ի ազգայնամոլ ցուցարարները հարձակվել են ռուս լրագրողների վրա։ Հարուցվել է քրեական գործ^[12]։

Բողոքի ցույցեր են տեղի ունեցել նաև այլ խոշոր քաղաքներում, այդ թվում նաև Քութայիսում^[13]։

Հունիսի 25-ին ցուցարարներին միացել է Վրաստանի նախկին նախագահ Գիորգի Մարգվելաշվիլին։ «Ձեզ հետ եմ և ձեզ հետ կլինեմ մինչև հաղթանակ»,- հայտնել է Մարգվելաշվիլին^[14]։

Արձագանքեր խմբագրել

Վրաստանի վարչապետ Մամուկա Բախտաձեն ընդդիմությանը մեղադրել է երկրում իրավիճակն ապակայունացնելու մեջ^[4]։
Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին կոչ է արել ոստիկաններին անցնել ցուցարարների կողմը։
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին հասարակությանը հանդարտության կոչ է արել։ Նա մեղադրում է Ռուսաստանին երկրում պառակտում մտցնելու համար^[15]։
Վրաստանի ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիան հայտարարել է, որ անհրաժեշտության դեպքում հրաժարական կտա^[16]։
Վրաստանի ԱԳՆ-ն ցույցերը որակել է, որպես հեղաշրջման փորձ։

Միջազգային խմբագրել

Վրաստանում Շվեդիայի դեսպան Ուլրիկ Թիդեստրեմը կողմերին հանգստության պահպանման կոչ է արել^[17]։
Վրաստանում ԱՄՆ դեսպանատունը հայտարարություն է տարածել, որով կոչ է արել բոլոր կողմերին պահպանել հանգստություն^[18]։
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրամանագրով հուլիսի 8-ից դադարեցվել են ավիափոխադրումները Ռուսաստանից Վրաստան։ Նա նաև կարգադրել է ապահովել Վրաստանում ժամանակավոր գտնվող ռուսաստանցիների վերադարձը^[19]։ Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը հունիսի 21-ին հայտարարել է, որ սրանով փորձ է արվում մեղադրել Մոսկվային և ամեն ինչ բարդել Ռուսական իշխանությունների վրա^[20]։

Հետևանք խմբագրել

Հունիսի 21-ին հրաժարական է տվել Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն^[21]։
Հունիսի 21-ին Պատգամավորական մանդատից հրաժարվել է իշխող կուսկացության պատգամավոր Զաքարիա Քուցնաշվիլին, ով հանդիսանում էր ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովին կազմակերպիչը և ռուսական պատվիրակությանը ընդունողը^[22]։
Հունիսի 24-ին Իշխանությունները համաձայնել են 2020 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները անցկացնել համամասնական ընտրական համակարգով^[23]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

[1] «Over 50 people injured in Tbilisi protests — health ministry».

[2] «Վրաստանում ցուցարարները 3 ժամ են տվել ՆԳ նախարարին հրաժարական տալու համար».

[3] «Վրաստանում ցուցարարները փորձում են ներխուժել խորհրդարան. Սաակաշվիլին կոչ է անում ոստիկաններին անցնել ցուցարարների կողմը».

[tert-4] 4,0 ^4,1 «Վրաստանի վարչապետը մեղադրել է ընդդիմությանը երկրում իրավիճակն անկայունացնելու մեջ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.

[5] «Protesters attempt to storm Georgia's parliament over Russia MP's visit».

[6] «Ամբողջ գիշեր Թբիլիսիում անկարգությունները չեն հանդարտվել, տասնյակ տուժածներ կան».

[7] «Спикер парламента Грузии ушел в отставку».

[8] «Վրաստանում հակառուսական ցույցերը վերածվեցին բախումների, կիրառվում է ուժ, կան տուժածներ. ուղիղ».

[9] «Թբիլիսիում պատրաստվում են հերթական ցույցին. օր 4-րդ. լուսանկարներ».

[10] «Վրաստանում ոստիկանությունը ցուցարարների դեմ արցունքաբեր գազ ու ռետինե փամփուշտներ է կիրառել․ կան մի քանի տասնյակ վիրավորներ».

[11] «Վաղ առավոտից Թբիլիսիի կենտրոնական փողոցներում շարունակվում են բողոքի ցույցերը».

[12] «Թբիլիսիում հարձակվել են ռուս լրագրողների վրա».

[13] Новая акция протеста в Тбилиси. Активисты требуют отставки главы МВД

[14] «Վրաստանի նախկին նախագահ Գիորգի Մարգվելաշվիլին երեկ միացել է ցուցարարներին». {{cite web}}: Text "aliq.ge" ignored (օգնություն)

[15] Վրաստանի նախագահը խաղաղության կոչ է անում, տեղի ունեցածում մեղադրում Ռուսաստանին

[16] «Վրաստանի ներքին գործերի նախարարը հայտարարել է, որ պատրաստ է հրաժարական տալ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.

[17] «Посол Швеции призвал стороны к сохранению спокойствия».

[18] «We call on all sides to keep calm - the US Embassy spreads a statement».

[19] «Պուտինն արգելել է ռուսական ավիաընկերություններին թռիչքներ իրականացնել դեպի Վրաստան». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.

[20] «Վրաստանում տեղի ունեցող քաղաքական իրադարձությունների համար փորձում են մեղադրել Մոսկվային»․ Մեդվեդև

[21] «Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն հրաժարական է տվել».

[22] «Վրաստանի խորհրդարանում ռուս պատգամավորի այցի կազմակերպիչ Զաքարիա Քուցնաշվիլին վայր է դրել մանդատը».

[23] «Իշխանությունը զիջում է. Վրաստանի խորհրդարանի 2020-ի ընտրությունները տեղի կունենան համամասնական ընտրակարգով».

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]