Բոգդան Վերդյան
Բոգդան Հակոբի Վերդյան (սեպտեմբերի 20, 1919, Բեգում Սարով - 1992, Երևան, Հայաստան), հայ խորհրդային գրող։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր (1973 թվականից)։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1957 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1945 թվականից։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։
Բոգդան Վերդյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 20, 1919 |
| Ծննդավայր | Բեգում Սարով |
| Վախճանվել է | 1992 |
| Վախճանի վայր | Երևան, Հայաստան |
| Մասնագիտություն | գրող և ուսուցիչ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Կրթություն | Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1941) |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Աշխատավայր | Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան |
Կենսագրություն խմբագրել
Բոգդան Վերդյանը ծնվել է Ադրբեջանական ԽՍՀ Միր Բաշիրի շրջանի Բեգում Սարով գյուղում 1919 թվականի սեպտեմբերի 20-ին։ 1941 թվականին ավարտել է Երևանի պետական մանկավարժական ինստիտուտի բանասիրական ֆակուլտետը, որտեղ և դասախոսել է 1948 թվականից, եղել է ֆակուլտետի դեկան (1964 թ. և 1978 թ.), պրոռեկտոր (1965—1969), 1973 թվականից՝ հայոց լեզվի ամբիոնի պրոֆեսոր։ Վերդյանը մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին, վիրավորվել և զորացրվել 1943 թվականին։ 1943—1944 թվականներին ուսուցչություն է արել Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզում։ 1944 թվականին ընդունվել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական մանկավարժական ինստիտուտի ասպիրանտուրան։ 1952 թվականին «Ձևաբանության հարցերը Մանուկ Աբեղյանի քերականական համակարգում» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1970 թվականին «Բարդ ստորադասական նախադասության շարահյուսություն» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան։
Բոգդան Վերդյանը մահացել է 1992 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Երևանում 73 տարեկան հասակում։
Ստեղծագործությունը խմբագրել
Գրել է պատերազմական թեմայով «Քեզ համար, Լենինգրադ» (1951) և ետպատերազմյան տարիների աշխատավոր մարդու ներաշխարհն արտացոլող «Ինչպես է գալիս երջանկությունը» (1957) վեպերը։ Մարդու անձնական և հասարակական հետաքրքրությունների փոխհարաբերության մասին է «Լեռների որդին» (1962) վեպը։ Լայն ընդունելություն է գտել «Ծաղիկներս մնացին հեռվում» (1969) վեպը, որն արտացոլում է հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարը 1915—1920 թթ. և ժողովրդական վրիժառու Սողոմոն Թեհլիրյանի կյանքն ու գործը 1915—1921 թվականներին՝ ընդհուպ մինչև երիտթուրքական պարագլուխ, մեծ ոճրագործ Թալեաթի սպանությունն ու Բեռլինյան դատավարությունը։ Վերդյանն իր եռերգության առաջին («Այրվող ալիքներ», 1977) և երկրորդ («Երկխոսություն», 1980) գրքերում պատկերել է հայ ժողովրդի ազգային վերածնունդն ու սփյուռքահայերի («այրվող ալիքների») ձգտումը դեպի Սովետական Հայաստան։ Ուսանողության կյանքը, նոր մարդու ձևավորման պրոցեսն է արտացոլված նրա «Երրորդ կուրսը» (1975) վիպակում։ Վերդյանը հեղինակ է նաև «Բարդ ստորադասական նախադասության շարահյուսություն» (1970) մենագրության և լեզվաբանական այլ աշխատությունների։ Ռուսերեն լույս է տեսել Վերդյանի «Լեռների որդին» (Մոսկվա, 1965) գիրքը։
Երկեր խմբագրել
- Քեզ համար, Լենինգրադ, Երևան, 1951, 392 էջ։
- Ինչպես է գալիս երջանկությունը, Երևան, 1958, 419 էջ։
- Լեռների որդին, Երևան, 1962, 472 էջ։
- Ծաղիկներս մնացին հեռվում, Երևան, 1969, 460 էջ։
- Բարդ ստորադասական նախադասության շարահյուսություն, Երևան, 1970, 376 էջ։
- Երրորդ կուրսը, Երևան, 1975, 164 էջ։
- Այրվող ալիքներ, Երևան, 1977, 415 էջ։
- Երկխոսություն, Երևան, 1980, 432 էջ։
- Արտակարգ դեսպաններ, Երևան, 1985, 416 էջ։
- Ծաղիկներս մնացին հեռվում, Երևան, 1990, 416 էջ։
Գրականություն խմբագրել
- Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986։
- Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատ. 4, Երևան, 2003։
- Ով ով է /Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան/, հատ. 2, Երևան, 2007։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 399)։ 
|