Բյուջետային հաշվառում (անգլ.՝ budget accounting), հավաքագրման կայուն համակարգ, ֆինանսական և ոչ ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների կարգավիճակի վերաբերյալ դրամական առումով տեղեկատվության գրանցում և ընդհանրացում, գործառնությունների հաշվառում, տնտեսվարողի կողմից սահմանված ակտիվների և պարտավորությունների փոփոխում։

Սահմանում խմբագրել

Ըստ Սովետական մեծ հանրագիտարանի` բյուջետային հաշվառումը հաշվապահական հաշվառման կատարման գործընթաց է և բյուջետային ծախսի նախահաշիվ, տնտեսական հաշվառման հիմնադրման ու կազմակերպման մաս։ Հաշիվը կառուցված է միասնական համակարգի վրա, ապահովում է անհրաժեշտ տեղեկատվություն բյուջեի եկամուտների և ծախսերի վերաբերյալ, ինչպես նաև աջակցում է եկամտի ռացիոնալ բաշխմանը և վերաբաշխմանը` ընդլայնված վերարտադրության համար։ Բյուջեի հաշվառման միջոցով իրականացվում է բյուջեի պլանավորված գործընթացի կատարման կառավարում, ֆինանսա-բյուջետային կարգապահություն, միջոցների ծախսերի խնայողության ռեժիմ[1]։

«Ֆինանսակրեդիտային հանրագիտարանը» սահմանում է բյուջեի հաշվապահությունը` որպես բոլոր մակարդակներում բյուջեի կատարման ընթացքի վերաբերյալ տեղեկատվության հավաքման, գրանցման և ամփոփման համակարգ՝ բիզնեսի հաշվառման համակարգի մի մասը, ներառյալ դրա երեք տեսակը՝ գործառնական, հաշվապահական և վիճակագրական, հաշվապահության հիմնական դերով։ Բյուջեի հաշիվն ընդգրկում է բյուջեի կատարման գործընթացին առնչվող բոլոր ֆինանսական և տնտեսական գործողությունները[2]։

Բյուջետային հաշվառման նպատակ խմբագրել

Բյուջետային հաշվառման նպատակն է ընկերության գործադիր մարմնին ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրել բյուջեի եկամուտների և ծախսերի կատարման վերաբերյալ՝ բյուջեի կատարման գործընթացը կառավարելու և այն վերահսկելու համար (ներառյալ եկամուտների և ծախսերի հաշվառումն ընդհանուր առմամբ և ըստ գործունեության տեսակի բյուջետային միջոցների հաշվառումը)[2]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Бюджетный учёт / Дедков Е.П. // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  2. 2,0 2,1 Бюджетный учёт//Финансово-кредитный энциклопедический словарь /Под общ. ред. А.Г. Грязновой — М.: Финансы и статистика, 2002 — 1168с. — ISBN 5-279-02306-X