Բիլ Ռիդ
Ուիլյամ Ռոնալդ "Բիլ" Ռիդ, կրտսեր, Բրիտանական Կոլումբիայի շքանշան (անգլ.՝ William Ronald "Bill" Reid, Jr., հունվարի 12, 1920[1][2], Վիկտորիա, Կանադա[3] - մարտի 13, 1998[2][4][5], Վանկուվեր, Մետրո Վանկուվեր, Բրիտանական Կոլումբիա, Կանադա[3]), (հայդա) կանադացի քանդակագործ։ Աշխատել է ոսկերչության, քանդակագործության, էկրանի տպագրության և նկարչության բնագավառներում[6]։ Նրա աշխատանքներից ներկայացվել են Կանադական ուղևորության շարքի (2004-2012) կանադական 20 դոլարանոց թղթադրամի վրա։
Բիլ Ռիդ | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 12, 1920[1][2] |
Ծննդավայր | Վիկտորիա, Կանադա[3] |
Մահացել է | մարտի 13, 1998[2][4][5] (78 տարեկան) |
Վախճանի վայրը | Վանկուվեր, Մետրո Վանկուվեր, Բրիտանական Կոլումբիա, Կանադա[3] |
Քաղաքացիություն | ռուսերեն |
Ազգություն | Haida people? |
Կրթություն | Victoria College, British Columbia? |
Ստեղծագործություն(ներ) | Cavorting Critters? և Spirit of Haida Gwaii? |
Մասնագիտություն | փայտի փորագրող, քանդակագործ, վիզուալ արտիստ և նկարիչ |
Պարգևներ և մրցանակներ | , , , , , , , և |
Անդամություն | Կանադայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա |
Bill Reid Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն խմբագրել
Ուիլյամ Ռոնալդ Ռիդ կրտսերը, որին անվանում են Բիլ, ծնվել է 1920 թվականին Բրիտանական Կոլումբիայի Վիկտորիա քաղաքում՝ շոտլանդական-գերմանական ծագմամբ ամերիկացի Ուիլյամ Ռոնալդ Ռիդ Ավագի և[7] T'anuu-ի Ագռավ/Գայլ կլանից, որոնց հաճախ անվանում են հայդա, որոնք Խաղաղօվկիանոսյան ափի առաջին ժողովուրդներն են, Սոֆի Գլադսթոն Ռիդի ընտանիքում[8]։
Ռիդի մոտ հայդա արվեստի հանդեպ հետաքրքրություն է առաջացրել, երբ Տորոնտոյի CBC ռադիոյի հաղորդավար էր և Ռայերսոնի տեխնոլոգիական ինստիտուտում նաև ուսումնասիրում էր ոսկերչություն։ Առաջին անգամ Ռիդին հայդա արվեստի մասին սովորեցրել է մայրական պապը և նրա միջոցով Բիլը ժառանգեց իր գործիքները իր մեծ հորեղբոր Չարլզ Էդենշոյից, ճանաչված մի արվեստագետ, որը մահացավ Ռիդի ծննդյան տարում[9][10]։
1951 թվականին Ռիդը վերադարձավ Վանկուվեր, որտեղ նա Granville Island-ում վերջապես բացեց իր ստուդիան։ Նա մեծապես հետաքրքրված էր Էդենշոյի ստեղծագործություններով և աշխատում էր հասկանալու նրա աշխատանքների սիմվոլիզմը, որոնց մեծ մասը կորել էր բազմաթիվ հայդա ավանդույթների հետ միասին։ Այս ընթացքում Ռիդը նաև կատարել է արտեֆակտների փրկման աշխատանքներ, այդ թվում բազմաթիվ խճճված քանդակներով տոտեմական սյուներ, որոնք լքվել էին գյուղերում։ Նա Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարանի մարդաբանության թանգարանում աջակցել է Հայդա գյուղի մասամբ վերակառուցմանը։
29 տարեկանում Ռիդն ամուսնացել է Մաբել անունով մի կնոջ հետ։ Նրանք միասին մեկ երեխա են ունեցել, հետագայում որդեգրել են ևս մեկին։
Աշխատելով ավանդական ձևերով և ժամանակակից նյութերով (սովորաբար ոսկի, արծաթ և հայդա արգիլիթ)՝ Ռիդը սկսեց ոսկյա զարդեր պատրաստել։ Աստիճանաբար նա անցավ բրոնզե մեծ քանդակների, կարմիր մայրու և նուտկանյան կիպարիսի (դեղին մայրի) աշխատանքների՝ ստեղծելով պատկերներ, կենդանիներ և ֆոլկլորային տեսարաններ։ Ռիդը նպատակ էր հետապնդում իր նախնիների վիզուալ ավանդույթները ներկայացնել ժամանակակից ձևով[11]։
Ռիդի ամենահայտնի ստեղծագործությունները երեք խոշոր բրոնզե քանդակներ են, որոնցից երկուսը պատկերում են մարդկային և կենդանիների պատկերներով լցված կանոե, սևը՝ Հայդա Գվայիի ոգին, գտնվում է ԱՄՆ-ում Կանադայի դեսպանատանը, Վաշինգտոն, կանաչը՝ նեֆրիտե կանոեն, գտնվում է Վանկուվերի միջազգային օդանավակայանում, Բրիտանական Կոլումբիա, երրորդը՝ Ստորգետնյա աշխարհի տիրակալը, պատկերում է խոյադելֆինին, գտնվում է Վանկուվերի ակվարիումում։ Այս քանդակների սվաղե տարբերակները գտնվում են Գատինոյի կանադական պատմության թանգարանում։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
«Ստորգետնյա աշխարհի տիրակալը», Վանկուվերի ակվարիում
-
«Ագռավն ու առաջին մարդը», Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարանի Անտրոպոլիայի թանգարան. պատկերում է հայդա ժողովրդի ստեղծման առեղծվածի մի մասը: Ագռավը ներկայացնում է բազմաթիվ դիցաբանություններին բնորոշ խաբեբային:
-
«Հայդա Գվայիի ոգին» (Սև կանոե), Կանադայի դեսպանատուն, Վաշինգտոն, ԱՄՆ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Bill Reid (նիդերլ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 L'Encyclopédie canadienne, The Canadian Encyclopedia
- ↑ 4,0 4,1 4,2 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Reid M. Reid, Bill // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T071224
- ↑ "Reid, William Ronald" Արխիվացված 2017-09-22 Wayback Machine, The Canadian Encyclopedia
- ↑ Bill Reid, Can. Museum of Civilization
- ↑ Bill Reid Foundation (2010). «Who was Bill Reid?». The Raven's Call. virtualmuseum.ca. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ Harris, Christie (1966). Raven's Cry. Toronto: McClelland and Stewart. էջ 189.
- ↑ Wright, Robin K.; Ginson, Mandy (2013). Wright, Robin K.; Augaitis, Daina (eds.). Charles Edenshaw. London: Black Dog Publishing. էջ 228. ISBN 9781908966209.
- ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 12-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link), Museum of Anthropology
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Bill Reid Foundation Արխիվացված 2017-09-08 Wayback Machine
- Douglas Reynolds Gallery (Vancouver, British Columbia, Canada)
- "Bill Reid", 1979 NFB documentary
- "The Life and Legend of Bill Reid", CBC Digital Archives
- The Raven's Call / L'Appel du Corbeau Արխիվացված 2017-08-04 Wayback Machine virtual exhibition from the Virtual Museum of Canada
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Բիլ Ռիդ կատեգորիայում։ |