Բեն Ջոնսոն (դերասան)
Բեն Ջոնսոն (անգլ.՝ Ben Johnson,հունիսի 13, 1918[1][2][3][…], Ֆորակեր, Օսեյջ, Օկլահոմա, ԱՄՆ - ապրիլի 8, 1996[1][2][3], Մեսա, Մարիկոպա շրջան, Արիզոնա, ԱՄՆ), ամերիկացի դերասան, ով իր դերերով առավել հայտնի է վեստերններից։
 անգլ.՝ Ben Johnson | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 13, 1918[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Ֆորակեր, Օսեյջ, Օկլահոմա, ԱՄՆ |
| Մահացել է | ապրիլի 8, 1996[1][2][3] (77 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մեսա, Մարիկոպա շրջան, Արիզոնա, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | հեռուստատեսային դերասան և կինոդերասան |
| Ժանրեր | վեսթեռն |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
Երիտասարդություն խմբագրել
Բեն Ջոնսոնը ծնվել է 1918 թվականին Օկլահոմա նահանգի փոքրիկ Ֆորակեր քաղաքում։ Նրա մայրը եղել է չերոկի ցեղախմբի ներկայացուցիչ, իսկ հայրը՝ ունենալով իռլանդական արմատներ, զբաղվում էր ֆերմերությամբ և եղել է ռոդեոյի չեմպիոն։ Ջոնսոնի մանկությունը անցել է ֆերմայում, որտեղ հորից փոխանցվել է սերը ռոդեոյի հանդեպ, իսկ տարիների ընդացքում և հատկապես 1953 թվականին դարձել է աշխարհի չեմպիոն այդ ավանդական սպորտում։ 1941 թվականին Ջոնսոնը ամուսնացել է Քերոլ Էլեյն Ջոնսի հետ։ Նրանք երեխաներ չունեին, սակայն նրանց ամուսնությունը տևեց հիսուն տարուց ավել, մինչև նրա մահը՝ 1994 թվականը։
1939 թվականին կայացավ Ջոնսոնի «Գրինգոյի պայքարը» ֆիլմի դեբյուտը։ Չորս տարի անց նա կրկին հայտնվեց մեծ էկրանին Հովարդ Հյուզի «Օրենքից դուրս» կինոֆիլմում։ Ֆիլմի նկարահանումներից առաջ Հյուզը ձիեր գնեց հոր ագարակատան համար և Ջոնսոնին վարձեց, որպեսզի նրանց կառավարեր Հոլիվուդի նկարահանումների ժամանակ։ Ավելի ուշ Ջոնսոնը սիրում էր կրկնել, որ ինքը հայտնվել է Հոլիվուդում՝ վագոնում ձիերի հետ միասին։ Հետագա տարիներին նա շարունակում էր նկարահանվել ֆիլմերում ձիերի հետ, հիմնականում որպես դուբլյոր և կասկադյոր։
Ջոն Ֆորդ խմբագրել
1948 թվականին Ջոն ֆորդը նկատեց նրա աշխատանքը և հրավիրեց իր «Ֆորդ Ապաչի» ֆիլմի նկարահանմանը, որտեղ Ջոնսոնը Հենրի Ֆոնդայի դուբլյորն էր։ Նկարահանման դրվագներից մեկի ժամանակ ձիերը, որոնք լծված էին ֆուրգոնին, կրակոցի ձայնից վախեցան և փախան։ Բեն Ջոնսոնը, որպես հմուտ ձիավար կարողացավ կանգնացնել ֆուրգոնը և փրկել այնտեղ գտնվող նկարահանող խմբի երեք անդամներին։ Երբ Ֆորդը խոստացավ պարգևատրել, Ջոնսոնը հույս ուներ ևս մեկ աշխատանք հայտնի ռեժիսորի հետ, սակայն Ֆորդը դերասանական պայմանագիր կնքեց յոթ տարի ժամկետով։
Ջոնսոնը Ֆորդի մոտ իր առաջին դերը կատարեց նույն թվականին, «Երեք կնքահայրեր» կինոֆիլմում, իսկ մեկ տարի անց նկարահանվեց «Հզոր Ջո Յանգ» արկածային ֆիլմում, գլխավոր դերում Թերի Մուրի հետ։ Ֆորդը Ջոնսոնին նկարահանեց «հեծելազորային եռերգություն» ֆիլմերից երկուսում, որտեղ գլխավոր դերում Ջոն Ուեյնն էր՝ «Նա կրում էր դեղին ժապավեն» (1949) և «Ռիո Գրանդե» (1950)։ Հետագայում, 1950 թվականին Ջոնսոնը Ֆորդի ևս մեկ ֆիլմում՝ «Ֆուրգոնապանը» գլխավոր դեր խաղաց, որը դարձավ Ֆորդի սիրված ֆիմերից մեկը։
Հաջորդող նախագծեր խմբագրել
Հետագա տարիներին Ջոնսոնը հաճախ շարունակում էր նկարահանվել վեստերն և արկածային ֆիլմերում, որտեղ նրա էկրանի գործընկերները Հոլիվուդյան այնպիսի աստղեր էին, ինչպիսիք են՝ Չառլթոն Հեսթոնը, Մառլոն Բրանդոն, Ուիլյամ Հոլդենը, Չարլզ Բրոնսոնը և Սթիվ Մակքուինը։ 1960-1970 թվականներին նա համագործակցում է ռեժիսոր Սեմ Պեկինպայի հետ, ում մոտ նկարահանվում էր չորս տեսարաններում։ 1971 թվականին Ջոնսոնը հայտնվեց Պիտեր Բոգդանովիչի «Վերջին կինոսեանս» դրամայում, որտեղ դերի համար արժանացավ «Օսկար» մրցանակի «երկրորդ պլանի լավագույն դերասան» նոմինացիայում։
Կինոյի ողջ տարիների ընթացքում նա չէր մոռանում իր ֆերմայի մասին, որը գտնվում էր Կալիֆոռնիայում, որտեղ նա զբաղվում էր ձիաբուծությամբ։ Նրա դերասանական կարիերան շարունակվեց մինչև մահը։ 1982 թվականին նա ընդգրկվեց Օկլահոմայի վայրի արևմուտքի Ազգային ժառանգության թանգարանի փառքի սրահում։ Բեն Ջոնսոնը մահացավ սրտի կաթվածից 1996 թվականի ապրիլի 8-ին Մեսա քաղաքի պանսիոնում, մոր տեսակցության ժամանակ։ Նրան հուղարկավորեցին կնոջ մոտ Օկլահոմա նահանգի Պոուսկա քաղաքում։ Կինոարդյունաբերությունում մեծ ներդրման համար դերասանը աստղի արժանացավ Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
| Տարի | Անուն | Օրիգինալ անուն | Դեր | |
|---|---|---|---|---|
| 1948 | ֆ | Երեք կնքահայրեր | 3 Godfathers | հետապնդման խմբի անդամ |
| 1949 | ֆ | Նա դեղին ժապավեն էր կրում | She Wore a Yellow Ribbon | սերժանտ Թայրի |
| 1950 | ֆ | Ռիո Գրանդե | Rio Grande | ձիավոր Թայրի |
| 1950 | ֆ | Ֆուրգոնապանը | Wagon Master | Տռեվիս Բլյու |
| 1953 | ֆ | Շեյն | Shane | Քրիս Քելոուեյ |
| 1961 | ֆ | Միակնանի զինվոր | One-Eyed Jacks | Բոբ Էմորի |
| 1964 | ֆ | Շայենների աշունը | Cheyenne Autumn | ձիավոր Պլամտրի (չկա տիտրերում) |
| 1965 | ֆ | Մայոր Դանդի | Major Dundee | սերժանտ Չիլում |
| 1968 | ֆ | Բարձրացնել դեպի վեր | Hang 'Em High | մարշալ Դեյվ Բլիսս |
| 1969 | ֆ | Վայրի ավազակախումբը | The Wild Bunch | Տեկտոռ Գորչ |
| 1971 | ֆ | Վերջին կինոսեանս | The Last Picture Show | «Առյուծ» Սեմ |
| 1972 | ֆ | Ջունիոր Բոներ | Junior Bonner | Բաք Ռոուն |
| 1972 | ֆ | Փախուստ | The Getaway | Ջեք Բեյնոն |
| 1973 | ֆ | Դիլինջեր | Dillinger | Մելվին Փերվիս |
| 1974 | ֆ | Շուգարլենդյան էքսպրես | The Sugarland Express | կապիտան Հառլին Տենեռ |
| 1975 | ֆ | Համտեսիր գնդակը | Bite the Bullet | Պարոն |
| 1977 | ֆ | Մեծագույնը | The Greatest | Հոլիս |
| 1978 | ֆ | Պարս | The Swarm | Ֆելիքս Օստին |
| 1980 | ֆ | Որսորդ | The Hunter | շերիֆ Ստռոնգ |
| 1980 | ֆ | Ահաբեկչության գնացք | Terror Train | Քառն |
| 1981 | ֆ | Իրարանցում | Ruckus | Սեմ Բելոուս |
| 1983 | ֆ | Չեմպիոններ | Champions | Բեռլի Կոքս |
| 1984 | ֆ | Կարմիր լուսաբաց | Red Dawn | պարոն Ջեկ Մեյսոն |
| 1987 | ֆ | Չերի 2000 | Cherry 2000 | Վեցմատնյա Ջեյք |
| 1991 | ֆ | Իմ հերոսները միշտ կովբոյներն են | My Heroes Have Always Been Cowboys | Ջեսի Դալտոն |
| 1992 | ֆ | Ձգտող դեպի վեր | Radio Flyer | Ջեռոնիմո Բիլ |
| 1994 | ֆ | Հրեշտակները դաշտի եզրին | Angels in the Outfield | Հենք Մերֆի |
| 1996 | ֆ | Երեկոյան աստղ | The Evening Star | Արթուր Քոթոն |
Մրցանակներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեն Ջոնսոն (դերասան)» հոդվածին։ |