Բենիլյուքս[2] (ֆր.՝ Benelux Unie,հոլ.՝ Benelux Unie), եվրոպական երեք պետությունների' Բելգիայի[3], Նիդերլանդների[4], Լյուքսեմբուրգի մաքսային-տնտեսական միության կրճատ անվանումը։ Բենիլյուքսի ստեղծման պայմանագիրը կնքվել է Հաագայում 1958 թվականին՝ հիսուն տարով։ Պայմանագիրը ենթադրում է միասնական շուկայի ստեղծում, աշխատուժի, կապիտալի և ապրանքների ազատ տեղաաշարժի տնտեսական, ֆինանսական և սոցիալական քաղաքականության համաձայնեցում։

Բենիլյուքս
հոլ.՝ Benelux Unie
ֆր.՝ Union Benelux
դրոշ
Դրոշ
դիրքը
դիրքը
ՄայրաքաղաքԲրյուսել
Ամենամեծ քաղաք Բրյուսել,
Ամստերդամ,
Ռոտերդամ,
Անտվերպեն,
Լյուքսեմբուրգ
Պետական լեզուներ ֆրանսերեն, հոլանդերեն[1]
ֆեդերատիվ միություն
Տարածք
 -  Ընդհանուր 74 656 կմ² 
Բնակչություն
 -  2012 նախահաշիվը 28.5 մլն 
Արժույթ Եվրո (EUR)
Ժամային գոտի (ՀԿԺ+1)
 -  Ամռանը (DST)  (ՀԿԺ+2)

Բնակչություն խմբագրել

Բենիլյուքսի երեք Պետությունների (Նիդերլանդներ, Բելգիա, Լյուքսեմբուրգ) ընդհանուր բնակչությունը կազմում է 28.5 միլիոն մարդ։ Բենիլյուքսի բնակչության միջին խտությունը 380 մարդ/կմ²։

Պետություն Մայրաքաղաք Բնակչություն
2013 մարդահամար
տարածք բնակչության խտություն
Բենիլյուքս 28,536,867 74657 կմ² 379.9/կմ² (984.1)
  Բելգիա Բրյուսել 11,176,020 30528 կմ² 360.6/կմ² (933.8)
  Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ 540,840 2586 կմ² 197.9/կմ² (512.6)
  Նիդերլանդներ Ամստերդամ 16,847,007 41543 կմ² 405.5/կմ² (1050.3)

Քաղաքականություն խմբագրել

 
Բենիլյուքսի անդամ երեք երկրների` Բելգիայի, Լյուքսեմբուրգի և Նիդերլանդների վարչապետները

Բենիլյուքսի խորհրդարանը ստեղծվել է 1955 թվականին։ Բենիլյուքսի խորհրդարանը կազմված է 21 անդամներից, ընդ որում յուրաքանչյուր անդամ երկրից հավասարաչափ անդամներ։ Հանձնաժողովը գլխավորում են Լյուքսեմբուրգի վարչապետ Յան-Կլաուդ Յունքերը, Նիդերլանդների վարչապետ Մարկ Ռուտտեն և Բելգիայի վարչապետ Վես Ռատերմենը։ 1944 թվականին երեք երկրների խորհրդարանների միջև կնքվում է մաքսային կոնվենցի, որի համաձայն ստեղծվում է Բենիլյուքսի տնտեսական միությունը։ 1947 թվականին պայմանագիրը վավերացվում է և ուժի մեջ դրվում միայն 1948 թվականին։ 1958 թվականի փետրվարի 3-ին, Նիդերլանդների Հաագա քաղաքում կնքվում է պայմանագիր, ըստ որի երեք արևմտաեվրոպական երկրների տնտեսությունը միավորվում է և ստեղծվում է Բենիլյուքսի միացյալ տնտեսական կազմակերպությունը։

Սպորտ խմբագրել

2000 թվականին Բելգիան և Նիդերլանդները՝ որպես միասնական հավաքական հայտագրվեցին ՈւԵՖԱ-ին[5]։ 2007 թվականին նրանց միացավ նաև Լյուքսեմբուրգը։ Նրանք հանդես կգան Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2018-ում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Է․ Աղայան «Արդի հայերենի բացատրական բառարան», հատոր 1-2, 1976 թ, Երևան
  2. А․ Б. Барихин "Большой юридический словарь", 2002 թ, Москва
  3. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  4. «Benelux union». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  5. «Benelux countries launch 2018 World Cup bid». ESPN. 2007 թ․ հունիսի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 393