Բելևալիա երկարասռնակ
| Բելևալիա երկարասռնակ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
| Ընտանիք | Ծնեբեկազգիներ (Asparagaceae) |
| Ենթաընտանիք | Մկնասոխայիններ (Scilloideae) |
| Ցեղ | Բելևալիա (Bellevalia) |
| Տեսակ | Բելևալիա երկարասռնակ (B. longistyla) |
| Միջազգային անվանում | |
| Bellevalia longistyla | |
Բելևալիա երկարասռնակ (լատին․՝ Bellevalia longistyla), հակինթազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Ուղիղ և ամուր ծաղկասլաքներով, 20-30 սմ բարձրությամբ, բազմամյա սոխուկավոր բույս է։ 10-20 սմ երկարությամբ և 2-4 սմ լայնությամբ տերևները 6-7 հատ են, լայնանշտարաձև, մանր թարթիչավոր, խորդուբորդ կամ մերկ։ Ծաղիկները հավաքված են լայն կոնուսաձև ողկույզում։ Ներքևի ծաղկակոթերը վերևիններից երկար են։ 9-12 մմ երկարությամբ ծաղկապատը երկարավուն զանգակաձև է, դժգույն, բաց մանուշակագույն գորշավուն, ավելի բաց գույնի ետծալի մասերով։ Տուփիկն ունի 12-14 մմ երկարություն և 8 մմ լայնություն[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Ուրծի լեռնաշղթա, Ձորաղբյուր, Շորբուլախ, Ձորափ)։ Աճում է նաև Նախիջևանում, Զուվանդում, Արևելյան Անատոլիայում և Արևմտյան Իրանում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորինից սկսած մինչև վերին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 600-2000 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև չոր քարքարոտ և խճաքարոտ լանջերին, կիսաանապատներում, տափաստաններում և մարգագետնատափաստաններում։ Ծաղկում է հունիս ամսին, պտղաբերում՝ հուլիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բելևալիա երկարասռնակ» հոդվածին։ |