Բելկանտո կամ «բել կանտո» (իտալ.՝ Bel canto «գեղեցիկ երգեցողություն»), իտալական օպերային երգեցողությանը վերաբերող բազմիմաստ եզրույթ[1]։

Այս արտահայտությունը կապված չէր որևէ երգեցողական «դպրոցի» հետ մինչև 19-րդ դարի կեսերը, երբ հեղինակները սկսեցին այն օգտագործել կարոտախտով նկարագրելու երգեցեղության այն ձևը, որը մոտ 1830 թվականից սկսած անկում էր ապրում[2]։ Այնուամենայնիվ, «ոչ երաժշտական, և ոչ էլ ընդհանուր բառարանները նախքան 1900-ական թվականները չեն տալիս «բելկանտո» բառի սահմանումը», իսկ եզրույթը 21-րդ դարում շարունակում է մնալ անորոշ և երկիմաստ` հաճախ օգտագործվելով կորսված երգեցողական ավանդույթը նկարագրելու համար[3]։

Եզրույթի պատմությունը և դրա տարբեր սահմանումները

խմբագրել
 
Բելկանտոյի դարաշչջանի օպերային կոմպոզիտոր Ջոակինո Ռոսսինի. մոտ 1815 թ. դիմանկար

Ինչպես այսօր ընդուված է հասկանալ, «բելկանտո» եզրույթը վերաբերվում է իտալական ծագում ունեցող երգեցողության ոճին, որը 18-րդ դարում և 19-րդ դարի սկզբներին տարածված էր Եվրոպայի մեծ մասում։ 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարի սկզբների աղբյուրներից կարող է տպավորություն ստեղծվել, որ «բելկանտո»ն վերաբերվում է առավելապես վոկալ տոնի գեղեցկությանը և հավասարությանը, լեգատոյի տիրապետմանը և վոկալ զարդարանքների կատարման մեջ հմուտ վարպետությանը, սակայն 18-րդ դարին և 19-րդ դարի սկզբներին վերաբերող վկայություններում նկարագրվում է տվյալ սահմանումներից ավելի լայն կատարողական բազմաբովանդակ եղանակ»[4] The main features of the bel canto style were[4]:.

  • պրոսոդիկ երգեցողություն (շեշտադրման և ընդգծման օգտագործում),
  • ձայնի ռեգիստրի և տոնալ հատկությունների հարմարեցում երգվող բառերի էմոցիոնալ բովանդակությանը,
  • երաժշտական ֆրազավորման հույժ արտահայտչական ձև, որը հիմնված է քերականական և ճարտասանական դադարների ներմուծման վրա,
  • տարբեր տեսակների լեգատոների և ստակատոների օգտագործում,
  • մեկից ավելի տիպի պորտամենտոների կիրառում,
  • messa di voce («ձայնի տեղաբաշխում»)` որպես արտահայտչականության հիմնական աղբյուր,
  • տեմպի հաճախ փոփոխում ռիթմիկ «ռուբատո»յի` երգեցողության արագացման և դանդաղեցման միջոցով,
  • տարբեր տեսակների լրացուցիչ նոտաների և գունավորումների ներմուծում արիաների և ռեչիտատիվների մեջ into both arias and recitatives
  • վոկալ ժեստը` որպես երգեցողության ազդեցությունը մեծացնելու հզոր գործիք,
  • վիբրատոյի օգտագործում` որպես որոշակի բառերի արտահայտչականությունն ընդգծելու և երկար նոտաները ավելի գեղեցիկ դարձնելու միջոց։

Ըստ «Հարվարդի երաժշտական բառարանի»` բելկանտոն 18-րդ դարի իտալական երգեցողական տեխնիկա է, որը կենտրոնանում է ձայնի գեղեցիկ արտաբերման և կատարվող երաժշտության արտաքին փայլի ներկայացման վրա` ի հակադրություն դրամատիկ արտահայտչալկանության կամ ռոմանտիկ զգացմունքայնության։ Հակառակ բելկանտոյի կամ դրա վիրտուոզ տարրերի (կոլորատուրա) չարաշահման նկատմամբ շարունակական հակազդեցության` այն պետք է բնութագրել որպես խիստ գեղարվեստական երգեցողական ձև` միակ սազական իտալական օպերայի և Մոցարտի օպերային երաժշտության կատարման համար։ Դրա վաղ զարգացումը սերտորեն կապված է իտալական օպերա–սերիայի հետ (Ալեսանդրո Սկարլատի, Նիկոլա Պորպորա, Նիկոլո Յոմելլի, Յոհան Ադոլֆ Հասսե, Նիկոլո Պիչչինի)."[5]


Հղումներ

խմբագրել
Notes
  1. Stark 2003, p. ? [Հղում աղբյուրներին]
  2. Toft, Bel Canto: A Performer's Guide, pp. 3–4
  3. Duey 1951, p. ? [Հղում աղբյուրներին]
  4. 4,0 4,1 Toft, Bel Canto: A Performer's Guide, 2013, p. 4
  5. Second Edition, Revised and Enlarged, Cambridge Massachusetts, Belknap Press, 2000, p. 88.
Sources
  • Duey, Philip A. (1951). Bel canto in its Golden Age. Da Capo Press. ISBN 978-1-4067-5437-7.
  • Ffrangcon-Davies, David (1907), The singing of the future,
  • Jander, Owen (1998), "Bel canto" in Stanley Sadie, (Ed.), The New Grove Dictionary of Opera, Vol. One. London: Macmillan Publishers, Inc. 0-333-73432-7 1-56159-228-5
  • Juvarra, Antonio (2006) I segreti del belcanto. Storia delle tecniche e dei metodi vocali dal '700 ai nostri giorni, Curci, 2006
  • Marafioti, P. Mario (1922), Caruso's Method of Voice Production: The Scientific Culture of the Voice, New York/London: Appleton (accessible for free online at Internet Archive)
  • Newham, Paul (1999), Using voice and song in therapy: the practical application of voice movement therapy
  • Osborne, Charles (1994), The Bel Canto Operas of Rossini, Donizetti, and Bellini, Hal Leonard Corporation; Portland, Oregon: Amadeus Press. 0-931340-84-5
  • Potter, John (2009), Tenor: History of a Voice, Yale University Press, New Haven & London. 978-0-300-11873-5
  • Rogers, Clara Kathleen (1893), The Philosophy Of Singing
  • Scott, Michael (1977), The Record of Singing, Vols. 1 and 2. London: Duckworth. 0-7156-1030-9 1-55553-163-6
  • Stark, James (2003). Bel Canto: A History of Vocal Pedagogy. University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-8614-3.
  • Taylor, David C. (1917), The psychology of singing; a rational method of voice culture based on a scientific analysis of all systems, ancient and modern
  • Toft, Robert (2013), Bel Canto: A Performer's Guide. Oxford University Press. 978-0-19-983232-3

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Հոդվածներ
Թվայնացված նյութեր
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 366