Բաբկեն Սիմոնյան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բաբկեն Սիմոնյան (այլ կիրառումներ)

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Սիմոնյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Բաբկեն Ավետիսի Սիմոնյան (մարտի 20, 1952(1952-03-20), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ, հրապա­րակագիր, սերբագետ, մշակույթի գործիչ։ Հայաստանի գրողների միության (1995) և Սերբիայի գրողների միության (1994) անդամ։

Բաբկեն Սիմոնյան
Ծնվել է	մարտի 20, 1952(1952-03-20) (72 տարեկան)
Ծննդավայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, ակնարկագիր և թարգմանիչ
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Կրթություն	Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան և Բելգրադի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Անդամակցություն	Սերբիայի գրողների միություն և ՀԳՄ
Աշխատավայր	Երևանի պետական համալսարան
Պարգևներ	Q16086587?

Գործունեություն

1975 թվականից, Հայաստանում առաջինը, զբաղվում է սերբագիտությամբ։ Բանաստեղ­ծու­թյունների, էսսեների, ակնարկների, ուղեգրությունների 13 գրքի և շուրջ 900 հրապարակումների հեղինակ է։ Դրանց գերակշիռ մասը վերաբերում է հայ-սերբական գրական ու մշակութային կապերին, ինչպես նաև սերբահայ գաղթօջախի հիմնախնդիրներին։ Բելգրադում մասնակցել է գրողների (1992-2013) և թարգմանիչների (1988-2019) միջազգային տարբեր հանդիպումների, պոեզիայի ամենամյա փառա­տոների, գրքի միջազգային տոնավաճառների։ Նրա մի շարք ստեղ­ծա­գործություններ թարգմանվել են ռուսերեն, սերբերեն, սլովակերեն, բուլղարերեն, ուկրաիներեն, ռումիներեն, ֆրանսերեն, իտալերեն, անգ­լերեն, էստոներեն, հունգարերեն և տեղ գտել գրական տարբեր ժողովածուներում ու հանդեսներում։ Հայ-սերբական գրական և մշա­կու­թային կապերը զարգացնելու և ամրապնդելու գործում ունեցած վաս­տակի համար 1993 թվականին պարգևատրվել է Սերբիայի մշակույթի նախարարության «Ոսկե կրծքանշանով» և դիպլոմով։

Հայ մանկագրությունը Սերբիայում ներկայացնելու համար 1998 թվականին նրան շնորհվել է «Իլյա Միլոսավլևիչ-Կոլարաց» հուշամեդալ։ «Բալկանյան կրակների միջով» ուղեգրությունների և էսսեների գրքի համար 1994 թվականին Կոսովոյի Պեչ քաղաքում տեղի ունեցած գրքի միջազգային տոնավաճառում արժա­նացել է «Սուրբ Սավա» գրական մրցանակի։ 2002 թվականից «Մատի­ցա սրպսկա»-ի անդամ է։

1980 թվականից թարգմանություններ է կատարում սերբական գրականությունից։ Կազմել ու իր առաջաբաններով հրատարակել է հայ և սերբ գրողների ստեղծագործությունների ժողովածուներ։ Թարգմանական շուրջ 30-ամյա գործունեության համար 2010 թվականին նրան շնորհվել է Մայր Աթոռ Սբ․ Էջմիածնի և Հայաստանի գրողների միության «Կանթեղ» մրցանակ, իսկ 2011 թվականին նրան շնորհվել է Սերբիայի թարգմանիչների միության մրցանակ։ Հայ-սերբական մշակու­թային կապերն ամրապնդելու և թարգմանական գրականության բնա­գավառում ներդրած ավանդի համար 2012 թվա­կանին պարգևատրվել է Հայաստանի մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալով, ինչպես նաև «Բրանկո Ռադիչևիչ» միջազգային գրա­կան մրցանակով։ Հայ-սերբական գրական և մշակութային կապերի բնագավառում 40-ամյա գործունեության համար 2015 թվականին պարգևատրվել է Սերբիայի Հանրապետության Ոսկե մեդալով։ 2018 թվա­կանին պարգևատրվել է «Ապոլոն» միջազգային գրա­կան մրցանակով։ Կատարողական արվեստի համաշխարհային ասոցիացիան նրան շնորհել է մշակույթի վաստակավոր գործչի (2019) և պատվավոր դոկտորի (2020) կոչումներ։

Զբաղվել է նաև դասախոսական աշխատանքով. նրա նախաձեռ­նու­թյամբ Երևանի Վալերի Բրյուսովի անվան լեզվաբանական համա­լսարանում 2003 թվականին, ՀՀ-ում առաջին անգամ, բացվել են սեր­բերենի կանոնավոր գործող դասընթացներ։ 2005–2006 ուսումնական տարում սերբերեն է դասավանդել նաև Երևանի պետական համալսարանի ռուսական բանասիրության ֆակուլտետում։

Բարձր գնահատելով գրականության և հայ-սերբական մշակութային կապերի բնագավառում Բաբկեն Սիմոն­յանի երկարամյա ծառայություններն ու վաստակը՝ Սերբիայի կառա­վարության որոշմամբ 2006 թվականի նոյեմբերին նա նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետությունում Սերբիայի Հանրապետության պատվավոր հյուպատոս։ 

Գրքեր

Հայերեն

• Ուխտագնացություն (Բանաստեղծություններ), «Ապոլոն», Երևան, 1997
• Նախնյաց երկիր (Բանաստեղծություններ), «Ապոլոն», Երևան, 2002
• Խաչքար (Բանաստեղծություններ), «Հայաստան», Երևան, 2012
• Պատկերներ Լիբանանից (Ուղեգրություն), «Հայաստան», Երևան, 2015
• Ես գիտեմ` ով եմ (Բանաստեղծություններ), «Հայաստան», Երևան, 2018
• Հյուպատոսական գրառումներ (օրագրություն), «Հայաստան», Երևան, 2023

Սերբերեն

• Բալկանյան կրակների միջով (Ուղեգրություն, ակնարկներ), «Դեչյե նովինե», Գորնի Միլանովաց, 1994, «Մաշտել կոմերց», Բելգրադ,1995
• Հայրենիքի բույրը (Բանաստեղծություններ), «Ռեսավսկա շկոլա», Դեսպոտովաց, 1994
• Ուխտագնացություն (Բանաստեղծություններ), «Բրանկովո կոլո», Սրեմսկի Կառլովցի, 1998
• Արարատից մինչև Կոսովո (Բանաստեղծություններ, էսսեներ), «Տրիպտիխ», Բելգրադ, 2000
• Արտամետ (Բանաստեղծ.` հայերեն-սերբերեն), «Վոյե­վոդինայի մշակույթի վարչություն», Նովի Սադ, 2010
• Մի պտղունց սերբական հող (Էսսեներ և ուղեգրություններ), “Catena mundi”, Բելգրադ. 2017
• Աղոթք (Բանաստեղծ.` հայերեն-սերբերեն), «Մերիդիանի», Սմեդերևո, 2022

Կազմած սերբերեն գրքեր

• Թումանյան Հովհաննես, Հեքիաթներ, «Դեչյե նովինե», Գորնի Միլա­նո­վաց, 1995
• Հայոց մեծ եղեռնը (Վկայություններ, վավերագրեր), «Օրֆելին», Բել­գրադ, 1995
• Հայոց արև (Հայ մանկագիրների գործեր), «Կենդանի խոսքի աղբ­յուր», Կոլարի, 1996

Կազմած հայերեն գրքեր

• Մաքսիմովիչ Դեսանկա, Աշխարհը նույնն է ամենուր (Բանաստեղ­ծություններ), «Ապոլոն», Երևան, 1998
• Ստոյիչիչ Ջոկո, Աղբյուրն անապատում (Բանաստեղ­ծություն­ներ), «Ապոլոն», Երևան, 1998
• Արարատի երկիր (Սերբական պոեզիայի երկլեզու անթոլոգիա` նվիր­ված Հայաստանին), «Ապոլոն», Երևան, 2002
• Կոսովյան արև (20-րդ դարի սերբական պոեզիա), «Ապոլոն», Երևան, 2003
• Սերբական ժողովրդական հեքիաթներ, «Ոսկի Խատուտիկ», Երևան, 2011

Առաջաբաններ է գրել սերբերեն հետևյալ գրքերի համար

• Քարի փայլը (Հայ պոեզիայի անթոլոգիա), «Ինտելեկտա», Վալևո, 1997
• Ռուսական փունջ (Ռուս մանկագիրների գործեր), «Կենդանի խոսքի աղբյուր», Կոլարի, 1996
• Վերֆել Ֆրանց, Մուսա լեռան քառասուն օրը (Վեպ), «Նոլիտ», Բել­գրադ, 2001
• Մորգենթաու Հենրի, Բոսֆորի գաղտնիքները (Վկայություններ, վավերագրեր), «Բրաչա Նաստասիեւիչ», Գորնի Միլանովաց, 2019
• Մովսես Խորենացի, Հայոց պատմություն, «Պեշիչ ի սինովի», Բել­գրադ, 2020

Արտաքին հղումներ

• Բաբկեն Սիմոնյան Արխիվացված 2021-04-28 Wayback Machine