Ալեքսանդր Ալյոխին

Ալեքսանդր Ալյոխին
	ֆր.՝ Alexandre Alekhine
Պետություն(ներ)	Ֆրանսիա, Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և ՌԽՖՍՀ
Ծննդյան ամսաթիվ	հոկտեմբերի 31, 1892
Ծննդավայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Մահվան ամսաթիվ	մարտի 24, 1946[…] (53 տարեկան)
Մահվան վայր	Էշտորիլ, Cascais e Estoril, Կաշկայշ, Լիսաբոն, Պորտուգալիա
365chess	Alexander_Alekhine
Chesstempo համար	236621
ICCF համար	236621
Մասնակցել է	Շախմատային օլիմպիադա 1930, Շախմատային օլիմպիադա 1931, Շախմատային օլիմպիադա 1933, Շախմատի օլիմպիադա 1935, 8-րդ Շախմատային օլիմպիադա, World Chess Championship 1927?, World Chess Championship 1929?, World Chess Championship 1934?, World Chess Championship 1935?, World Chess Championship 1937?, AVRO 1938 chess tournament?, St. Petersburg 1914 chess tournament?, New York 1924 chess tournament?, New York 1927 chess tournament?, Nottingham 1936 chess tournament? և Mannheim 1914 chess tournament?
Պարգևներ և մրցանակներ	շախմատի աշխարհի չեմպիոն և շախմատի աշխարհի չեմպիոն
Ալեքսանդր Ալյոխին Վիքիքաղվածքում
	Alexander Alekhine Վիքիպահեստում

Ալեքսանդր Ալեքսանդրի Ալյոխին (ռուս.՝ Александр Александрович Алёхин, հոկտեմբերի 31, 1892(1892-10-31)^[2], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն^[3] - մարտի 24, 1946(1946-03-24)^[2]^[4]^[5]^[…], Էշտորիլ, Cascais e Estoril, Կաշկայշ, Լիսաբոն, Պորտուգալիա^[3]), ռուս շախմատիստ, տեսաբան։ Աշխարհի 4-րդ չեմպիոն (1927 - 1935, 1937 - 1946)։ Հաղթել է Կապաբլանկային և Էյվեին։ Շախմատի համաշխարհային օլիմպիադաներում գլխավորել է Ֆրանսիայի հավաքականը։ Կոմբինացիոն ոճի փայլուն շախմատիստ էր, «կույր խաղի» վարպետ։

1921 թվականից բնակվել է Ֆրանսիայում^[7]։

Ալյոխինը մտավ աշխարհի ուժեղագույն շախմատիստների ցուցակի մեջ Առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ՝ գրավելով երրորդ տեղը 1914 թվականի պետերբուրգյան մրցաշարի ժամանակ, իսկ 1921 թ. նա լքում է Ռուսաստանը և մշտական բնակություն հաստատում Ֆրանսիայում, որտեղ քաղաքացիություն է ստանում 1925 թ.։ 1927 թ. Ալյոխինը նվաճել է աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը՝ հաղթելով անհաղթ համարվող Խոսե Ռաուլ Կապաբլանկային և այնուհետև մի քանի տարի շարունակ՝ մրցակիցների նկատմամբ մեծ առավելության հասնելով, հաղթում էր իր ժամանակի խոշորագույն մրցաշարերում։ Երկու անգամ (1929 և 1933 թթ.) Ալյոխինը Եֆիմ Բոգոլյուբովի դեմ խաղի ժամանակ պաշտպանել է իր տիտղոսը, 1935 թ. նա պարտվել է Մաքս Էյվեին, սակայն երկու տարի անց հաղթել է ռևանշ-մենամարտի ժամանակ և պահպանում էր իր տիտղոսը մինչ մահը։ Ալյոխինը դարձել է աշխարհի միակ շախմատի չեմպիոնը, ով մահացել է անհաղթ։

Ալյոխինը խիստ բազմակողմանի շախմատիստ էր։ Ամենից շատ նա հայտնի է խաղի հարձակողական ոճով և ազդեցիկ, խորը հաշվարկված հնարքներով։ Բացի այդ, նրան են պատկանում սկզբնախաղում մեծ քանակությամբ տեսական մշակումներ, նա տիրապետում էր վերջնախաղի բարձր տեխնիկայի։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6529751g/f18.image.r=Alexander%20Alekhine?rk=21459;2
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118501992 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 OlimpBase
↑ Ալբերտ Միքայելյան, Մարզաշխարհի հարյուր գերաստղեր, Երևան, «ՎՄՊ-Պրինտ», 2008, էջ 10։

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Ալյոխին» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Ալյոխին» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 184)։

Շախմատի աշխարհի չեմպիոններ

Մինչ բաժանումը (1886-1993)
Шахматы Վիլհելմ Ստեյնից • Էմանուել Լասկեր • Խոսե Ռաուլ Կապաբլանկա • Ալեքսանդր Ալյոխին • Մաքս Էյվե • Միխայիլ Բոտվիննիկ • Վասիլի Սմիսլով • Միխայիլ Տալ • Տիգրան Պետրոսյան • Բորիս Սպասկի • Ռոբերտ Ֆիշեր • Անատոլի Կարպով • Գարրի Կասպարով
Բաժանման ժամանակ (1993 —2006)
ՖԻԴԵ-ի վարկածով	ՊՇԱ վարկածով / «դասական շախմատ»
Անատոլի Կարպով • Ալեքսանդր Խալիֆման • Վիշվանաթան Անանդ Ռուսլան Պոնոմարյով • Ռուստամ Կասիմջանով • Վեսելին Տոպալով	Գարրի Կասպարով • Վլադիմիր Կրամնիկ
Միավորումից հետո (2006 թվականից)
Վլադիմիր Կրամնիկ •Վիշվանաթան Անանդ •Մագնուս Կառլսեն •Դին Լիրեն

[_eb1d1490cebc5c8f-1] ttps://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6529751g/f18.image.r=Alexander%20Alekhine?rk=21459;2

[_ff253ac6f3eeb2e6-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_039085287ae8c5fd-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118501992 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_550502e73aa0e6ba-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_df33c360a48ef81d-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

[_d8f2d10b23a59aec-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 OlimpBase

[7] Ալբերտ Միքայելյան, Մարզաշխարհի հարյուր գերաստղեր, Երևան, «ՎՄՊ-Պրինտ», 2008, էջ 10։

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

Ալեքսանդր Ալյոխին
ֆր.՝ Alexandre Alekhine

Պետություն(ներ)	Ֆրանսիա^[1], Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և ՌԽՖՍՀ
Ծննդյան ամսաթիվ	հոկտեմբերի 31, 1892(1892-10-31)^[2]
Ծննդավայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն^[3]
Մահվան ամսաթիվ	մարտի 24, 1946(1946-03-24)^[2]^[4]^[5]^[…] (53 տարեկան)
Մահվան վայր	Էշտորիլ, Cascais e Estoril, Կաշկայշ, Լիսաբոն, Պորտուգալիա^[3]
365chess	Alexander_Alekhine
Chesstempo համար	236621
ICCF համար	236621
Մասնակցել է	Շախմատային օլիմպիադա 1930^[6], Շախմատային օլիմպիադա 1931^[6], Շախմատային օլիմպիադա 1933^[6], Շախմատի օլիմպիադա 1935^[6], 8-րդ Շախմատային օլիմպիադա^[6], World Chess Championship 1927?, World Chess Championship 1929?, World Chess Championship 1934?, World Chess Championship 1935?, World Chess Championship 1937?, AVRO 1938 chess tournament?, St. Petersburg 1914 chess tournament?, New York 1924 chess tournament?, New York 1927 chess tournament?, Nottingham 1936 chess tournament? և Mannheim 1914 chess tournament?
Պարգևներ և մրցանակներ	շախմատի աշխարհի չեմպիոն և շախմատի աշխարհի չեմպիոն
Ալեքսանդր Ալյոխին Վիքիքաղվածքում
Alexander Alekhine Վիքիպահեստում