Արղանամադենի գավառ
Արղանամադեն, գավառ Արևմտյան Հայաստանում, Դիարբեքիրի վիլայեթում։ Վարչական կենտրոնը Արղանա–Մադեն քաղաքն է։
| Գավառ | |
|---|---|
| Արղանամադեն | |
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան |
| Երկրամաս | Դիարբեքիրի վիլայեթ |
| Այլ անվանումներ | Արզնի, Արզնի Մադեն, Արկնի, Արղան, Արղանա, Արղանամադան, Արղանամատեն, Արղանայի գավառ, Արղանտ, Արղն, Արղնի, Արղնի Մադեն, Արղնի Մատեն, Արղնու Մադեն, Մադեն, Մատեն |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն |
| Բնակչություն | 35 000 մարդ (1915) |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը), քրդեր, հույներ, ասորիներ[1], թուրքեր, հրեաներ, հույներ, քրդեր |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը), մուսուլման[1], այլք |
| Տեղաբնականուն | արղանամադենցի |
| Ժամային գոտի | UTC+3 |
Գավառը մոտավորապես համապատասխանում է Մեծ Հայքի Պաղնատուն գավառին։
ԱշխարհագրությունԽմբագրել
Գավառը գտնվում է Դիարբեքիր քաղաքից հյուսիս, Տիգրիսի վտակ Արղանայի և մի քանի այլ գետերի ավազանում։ Գավառի մի մասը լեռնային է և անտառապատ։
Արղանամադենն ունի ցամաքային տաք կլիմա։
ՊատմությունԽմբագրել
1915-1916 թվականների Մեծ եղեռնի տարիներին հայ բնակչության մեծ մասը կոտորվեց թուրքերի ձեռքով։
ԲնակչությունԽմբագրել
1915 թվականին՝ նախքան Մեծ եղեռնը, գավառն ուներ 35000 բնակչություն, որից 20000-ը հայեր, իսկ մնացածը՝ թուրքեր, հույներ, հրեաներ, քրդեր։
ՏնտեսությունԽմբագրել
Արղանամադենն հայտնի էր իր ընտիր գինիներով և բարձրորակ խաղողներով։ Բնակչությունը մշակում էր բամբակ, բրինձ և հացահատիկներ։ Գավառից արտահանում էին մեծ քանակությամբ չամիչ, պաստեղ, դոշաբ և կարմիր գինի։
Վարչական բաժանումԽմբագրել
Արղանամադենի գավառի կազմում մտնում էին հետևյալ գավառակները.[1]
- Արղանամադեն (Արզնի)
- Բալու
- Չնքուշ
- Ջերմիկ
ԱղբյուրներԽմբագրել
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն