Արհեստական բանականության վրա հիմնված ակնոց` տեսողության խնդիրներ ունեցողների համար
Արհեստական ինտելեկտի օրեցօր առաջընթացի հետ մեկտեղ առաջանում է նաև այն տարբեր բնագավառներում օգտագործելու միտումը։ Օրինակ՝ տեսողության խնդիրներ ունեցող կամ կույր մարդկանց համար նախատեսված ակնոցները։
Դեմքի ճանաչման միջոցով, որը արհեստական բանականության վրա հիմնված գործառույթ է, այժմ և մոտ ապագայում կարող է օգնել թե՛ թվային, թե՛ ոչ թվային աշխարհն ավելի հասանելի դարձնել բոլորի համար և ոչ միայն նրանց՝ ովքեր տեսողություն ունեն։ Եկեք ուսումնասիրենք մի քանի եղանակ, որոնց միջոցով պատկերի ճանաչումը կարող է օգնել տեսողության խնդիր ունեցողներին, ներառյալ մի շարք ծրագրեր, սարքեր և հավելվածներ։
Screen Readers խմբագրել
“Screen readers”-ը ծրագիր է, որը թարգմանում կամ մեկնաբանում է էկրանի պատկերը և ընթերցում այն օգտագործողին։ Դրանք այն միջոցներն են, որոնց միջոցով օգտատերը կարող է ստանալ հավաքված տեղեկատվությունը պատկերների ճանաչման ցանկացած գործիքի միջոցով, որն օգտագործվում է։
"Screen Readers" -ը համակարգչի օպերացիոն համակարգի, դրա ծրագրերի և օգտատիրոջ միջև տիրույթն է։ Օգտագործողը հրամաններ է ուղարկում՝ սեղմելով համակարգչի ստեղնաշարի կամ բրայլյան էկրանի վրա ստեղների տարբեր համակցություններ՝ խոսքի սինթեզատորին հրահանգելու, թե ինչ ասել և խոսել ավտոմատ կերպով, երբ փոփոխություններ են տեղի ունենում համակարգչի էկրանին։ Հրամանը կարող է սինթեզատորին հանձնարարել կարդալ կամ գրել մի բառ, կարդալ տող կամ տեքստի ամբողջական էկրան, տեքստ գտնել տողում էկրանին, հայտարարել համակարգչի կուրսորը կամ կենտրոնացած իրի գտնվելու վայրը և այլն։ Բացի այդ, այն թույլ է տալիս օգտատիրոջը կատարել ավելի առաջադեմ գործառույթներ, ինչպիսիք են ՝ որոշակի գույնով ցուցադրվող տեքստի տեղադրումը, էկրանի նախապես որոշված հատվածների կարդալը ըստ պահանջի, կարդալ ընդգծված տեքստը և ակտիվ ընտրությունը նույնականացնել ընտրացանկում։ Օգտագործողները կարող են նաև ուղղագրությունը ստուգել բառերի մշակման մեջ կամ էկրանի ընթերցողով կարդալ աղյուսակի բջիջները։
Այնուամենայնիվ, մի բան, որը կարևոր է քննարկել, “Screen Readers”-ի հետ կապված մշտապես առկա խնդիրն է։ Էջի յուրաքանչյուր տարրը ֆիքսված կարգով նկարագրելը պարզ խնդիր չէ։ Երբեմն մեծ տարբերություն կա տեսողական էջի տարրերի և էկրանի ընթերցողի կողմից մեկնաբանվող այլընտրանքային տեքստի միջև։ Բացի այդ, չկառուցված տեսողական տարրերով և բազմաթիվ հղումներով Սոցիալական ցանցերի ծառայություն էջի առկայությունը էկրանի ընթերցողին լսելն ավելի դժվար և շփոթեցնող է դարձնում օգտվողի համար։ Ավելին, կան բազմաթիվ դեպքեր, երբ պատկերների և տեսողական բովանդակության անբավարար պիտակավորումը տեղի է ունենում, ինչը նշանակում է, որ շատ կայքեր ուղղակի անհասանելի են էկրանի ընթերցողների միջոցով։
MyEye 2.0 խմբագրել
Orcam's MyEye 2.0-ը սարք է, որը կցվում է ցանկացած զույգ ակնոցի՝ պատկերի ճանաչման տեխնոլոգիայի միջոցով, օգտագործողի շրջապատի մասին ձայնային կարծիք ապահովելու համար։ Նրա որոշ հնարավորություններ ներառում են նշաններ և փաստաթղթեր կարդալը և դեմքերը ճանաչելը։ Այն նաև չի պահանջում ինտերնետ կապ, որպեսզի այն աշխատի։
MyEye 2.0- ն ունի շատ փոքր տեսախցիկ և խոսափող։ Նրանք ամրացվում են ակնոցին , որոնք կապված են պրոցեսորի հետ, որը կարող է սեղմվել մարմնի վրա։ Այն օգտագործելու համար կրողը կարող է մատնանշել տեքստը, որը համակարգչով աշխատող ձայնին հուշում է դիսկրետ կերպով բարձրաձայն կարդալ այն իրենց համար։ MyEye 2.0-ը կարող է նաև հայտնաբերել և ճանաչել դեմքեր և այլ առարկաներ։ Ներկայում այն արժե մոտ 3000 ֆունտ ստերլինգ, սակայն ստեղծողները հույս ունեն ստանալ որոշակի ֆինանսավորում, որպեսզի սարքը ստեղծվի ավելի էժան գնով կամ անվճար[1]։
Be My Eyes խմբագրել
Be My Eyes-ը անվճար բջջային հավելված է, որը միանում է «կույր և թույլ տեսողություն ունեցող անձանց՝ տեսողությամբ կամավորներով և ընկերություններով ամբողջ աշխարհից ուղիղ տեսազանգի միջոցով»։ Այս հավելվածը թույլ է տալիս տեսողության խնդիրներ ունեցողներին օգնություն խնդրել տեսնող մարդկանցից, որոնց խնդիրն է օգնել նրանց։
Envision Glasses խմբագրել
Envision Glasses- ը կրելի սարք է, որը զգալիորեն բարելավում է կույր և թույլ տեսողություն ունեցող մարդկանց առօրյան։ Այն ապահովում է իրենց շուրջը գտնվող բոլոր տեսակի տեսողական տեղեկատվության հասանելիության ամենաինտուիտիվ և ամենահեշտ ձևը։ Իհարկե, երբ խոսքը վերաբերում է պարզապես տեքստ կարդալուն, լինի դա մոտ, թե հեռու հեռավորության վրա, ակնոցները համընկնում են և նույնիսկ գերազանցում են մրցակից կրելու լուծումներին, ինչպիսիք են OrCam MyEye Pro-ն կամ Microsoft-ի հեռախոսի վրա հիմնված Seeing AI[2] հավելվածը, բայց բացի այդ, առաջարկում են շատ ավելին։ Սարքը կարող է ապահովել աուդիո տեսարանների նկարագրություններ, օրինակ ՝ ծառի և այգու առկայություն, ճանաչել և հայտարարել ընկերների և ընտանիքի նախապես ծրագրավորված դեմքերը և ապահովել ինչպես գույնի, այնպես էլ առարկայի ճանաչում[3]։
Ավելին, Envision ակնոցները լիովին հեղափոխել են կույր անհատի պրակտիկան, որը տեսողություն է ստանում մեկ այլ անձից իր պատվերով հավելվածի միջոցով։
Համակարգը թույլ է տալիս առաջադրված ընկերներին և ընտանիքին, երբ այն կանչում է կրողը, հեռակա դիտել, թե ինչի վրա է ցույց տալիս ակնոցի տեսախցիկը։ Փոխազդեցությունը տեղի է ունենում Wi-Fi-ի կամ բջջային տվյալների միջոցով, ինչը նշանակում է, որ անհրաժեշտության դեպքում օգնությունը կարող է տրամադրվել մայրցամաքներում։
Նմանատիպ ծառայություն ներկայումս գործում է Be My Eyes[4] բջջային հավելվածի միջոցով, սակայն, ինչպես բացատրում է Envision-ի կոմերցիոն տնօրեն Պիեռ Կեգելսը, այն, ինչ Envision-ն առաջարկում է իր օգտատերերին, նույնպես շատ տարբեր է։
Օգնության տրամադրումն ավելի անխափան է դառնում հենց ակնոցների վրա տեսախցիկի օգտագործման միջոցով, այլ ոչ թե սմարթֆոնով նկարահանելու։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Can Visual-AI Help Visually Impaired People?». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Seeing AI: Artificial Intelligence for Blind and Visually Impaired Users».
- ↑ Alexiou, Gus. «Envision Smart Glasses – A Game-Changer In Helping Blind People Master Their Environment». Forbes (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Our story». www.bemyeyes.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
Գրականություն խմբագրել
International Journal of Latest Trends in Engineering and Technology, Special Issue April-2018, pp. 031–036[1]
International Journal of Recent Technology and Engineering (IJRTE), Volume-9 Issue-2, July 2020[2]
College of Computer Engineering and Science (CCES), Spring 2018/2019[3]