Վիքիպեդիա

Արթուր Ֆադեն

ավստրալացի քաղաքական գործիչ, Ավստրալիայի 13-րդ վարչապետ (1894-1973)

Արթուր Ուիլյամ Ֆադեն (գերմ.՝ Arthur Fadden, ապրիլի 13, 1894(1894-04-13), Ինգեմ, Քվինսլենդ, Ավստրալիա - ապրիլի 21, 1973(1973-04-21), Բրիսբեն, Ավստրալիա), ավստրալիացի քաղաքական գործիչ, երկրի տասներեքերորդ վարչապետը։

Արթուր Ֆադեն
անգլ.՝ Arthur Fadden
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 13, 1894(1894-04-13)
ԾննդավայրԻնգեմ, Քվինսլենդ, Ավստրալիա
Մահացել էապրիլի 21, 1973(1973-04-21) (79 տարեկան)
Մահվան վայրԲրիսբեն, Ավստրալիա
ԳերեզմանMount Thompson Crematorium
Քաղաքացիություն Ավստրալիա
Կրոնպրեսբիտերականներ
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ և հաշվապահ
ԱմուսինIlma Fadden?
Զբաղեցրած պաշտոններԱվստրալիայի վարչապետ, Member of the Queensland Legislative Assembly?, Ավստրալիական Ներկայացուցիչների պալատի անդամ, Ավստրալիայի ֆինանսների նախարար, Minister for Infrastructure and Transport? և Ավստրալիական Ներկայացուցիչների պալատի անդամ
ԿուսակցությունNational Party of Australia?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Սուրբ Միքայելի և Սուրբ Գևորգի Մեծ Խաչ շքանշանի ասպետ[1] և Սուրբ Միքայելի և Սուրբ Գևորգի շքանշանի ասպետ-կոմանդոր[2]
 Arthur Fadden Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

 
Ֆադենը կնոջ՝ Իլմայի, և դստեր՝ Բեթիի հետ պարահանդեսում. 1951 թվական

Արթուր Ֆադենը իռլանդացի ներգաղթյալների՝ Ռիչարդ և Էնի Ֆադենների տաս երեխաներից (7 տղա, 3 աղջիկ) ավագն էր։ Ռիչարդ Ֆադենը Ուոլքերսթոնի (Մակկայ) ոստիկանությունում սպա էր։ Իր միակ պաշտոնական կրթությունը ստացել է Ուոքերսթոնի հանրային դպրոցում։ 15 տարեկանում Արթուրն սկսել է աշխատել շաքարեղեգի ֆերմայում, իսկ հետո սկսել է աշխատել Պլեյստոյի շաքարի ջրաղացում։ 18 տարեկանում նա դարձել է դպիրի օգնական Մակկայի քաղաքային խորհրդում, իսկ 21 տարեկանում՝ դպիր։ Նա ուսումնասիրել է հաշվապահական հաշվառում և 1918 թվականից սկսել է Թաունսվիլում աշխատել որպես հաշվապահ[3]։ Այնտեղ նա հետաքրքրություն է ցուցաբերել քաղաքականության նկատմամբ և 1930 թվականին դարձել է Թաունսվիլի քաղաքային խորհրդի անդամ։

1916 թվականին ամուսնացել է Իլմա Թորնբերի հետ։ Նրանք ունեցել են չորս երեխա՝ Գորդոնը, Ջոնը, Մավիսը և Բեթին[3][4]։ Նրա ավագ որդին՝ Գորդոնը, մահացել է նրանից առաջ. նա մահացել է 1956 թվականին՝ 34 տարեկանում։

Քաղաքական կարիերայի ավարտից հետո Ֆադենը գրել և հրատարակել է իր հուշագրությունները՝ «They Called Me Artie» (1969)[3]:

Թոշակի հանգիստ տարիներից հետո նա կյանքից հեռացել է 1973 թվականի ապրիլի 21-ին՝ Բրիսբենում՝ իր 79-րդ տարեդարձից երկու շաբաթ անց։

Քաղաքական կարիերա խմբագրել

1932-1935 թվականներին Արթուր Ֆադենը Քվինսլենդ նահանգի խորհրդարանում էր[3]։

1936-1958 թվականներին Ֆադենը դաշնային խորհրդարանի անդամ էր՝ առաջադրված ագրարային կուսակցությունից։ Նա հաջորդաբար ներկայացնում էր Դարլինգ Դաունս շրջանը (անգլ.՝ Darling Downs, 1936-1949 թվականներին) և Մաքֆերսոնը (անգլ.՝ McPherson, 1949-1958 թվականներին)[3]։

1940 թվականին Ֆադենը կուսակցությունում երկրորդ մարդն էր։ Այս ժամանակաշրջանը՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկիզբը, բնութագրվում է Ավստրալիայում քաղաքական անկայունությամբ։ Երբ 1940 թվականի հոկտեմբերին ագրարային կուսակցությունը չկարողացավ ընտրել իր առաջնորդին (հիմնական թեկնածուներն էին Էրլ Փեյջը և Ջոն Մաքյուենը), Ֆադենը զբաղեցրեց առաջնորդի պաշտոնակատարի պաշտոնը։ 1941 թվականի մարտի 21-ին նա դարձավ կուսակցության գործող առաջնորդը՝ մնալով իր պաշտոնում 17 տարի[3]։

1940 թվականին Ֆադենը հաջորդաբար զբաղեցրել է մի շարք նախարարական պաշտոններ Ռոբերտ Մենզիսի կառավարությունում։ Նա եղել է գանձապետի օգնական-նախարար, պարենի և զարգացման նախարար, քաղաքացիական ավիացիայի նախարար, գանձապետ։ 1941 թվականի հունվարին Ֆադենը դարձել է վարչապետի տեղակալ, իսկ նույն թվականի օգոստոսի 28-ին՝ Ավստրալիայի վարչապետ այն բանից հետո, երբ Մենզիսը հրաժարական տվեց։ Ֆադենը վարչապետ է մնացել միայն երկու ամիս։ 1941 թվականի հոկտեմբերին նա կորցրել էր երկու անկախ պատգամավորների աջակցությունը, ինչից հետո իշխանության եկավ լեյբորիստական կուսակցությունը՝ Ջոն Քերթինի գլխավորությամբ[3]։

1949 թվականին Ռոբերտ Մենզիսը վերադարձավ իշխանության, իսկ Ֆադենը կրկին դարձավ վարչապետի տեղակալ և գանձապետ։ Նա մնացել է գանձապետ 1949-1958 թվականներին։ Այս ժամանակահատվածը բնութագրվում է տնտեսության բուռն աճով, երկրի բնակչության թվաքանակի ավելացմամբ, արդյունաբերական զարգացմամբ[3]։

1951 թվականին նա առաջին անգամ Մեծ Բրիտանիայի գաղտնի խորհրդի կողմից օծվել է որպես Սուրբ Միքայելի և Սուրբ Գևորգի շքանշանի ասպետների հրամանատար (KCMG)[5]: 1958 թվականին նրա կարգավիճակը բարձրացվել Է մինչև Մեծ Խաչի ասպետի (GCMG)[6]:

Մեծարանք խմբագրել

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Արթուր Ֆադեն. 1938 թվական
  •  
    Ռազմախորհրդատվական խորհուրդ. 1942 թվական
  •  
    Ֆադենի դիմանկարը խորհրդարանի շենքում` արված Ուիլյամ Դարջիի կողմից . 1947 թվական
  •  
    Սըր Արթուր Ուիլյամ Ֆադենը կառավարության նիստում
  •  
    Ֆադենի կիսանդրին. քանդակագործ Ուոլես Անդերսոն

Հետագա ընթերցում խմբագրել

  • Arklay, T. (2014) Political Silhouette, Australian Scholarly: Melbourne. 978 1 925003 84 0.
  • Fadden, Arthur (1969), They Called Me Artie, Jacaranda Press
  • Colin Hughes|Hughes, Colin A (1976), Mr Prime Minister. Australian Prime Ministers 1901-1972, Oxford University Press, Melbourne, Victoria, Ch.14. 0-19-550471-2

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Australian Honours Search Facility
  2. ↑ Australian Honours Search Facility
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 «Արթուր Ուիլյամ Ֆադենը Ավստրալիայի Ազգային թանգարանի կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  4. ↑ Fast facts: Arthur Fadden Արխիվացված 2019-03-11 Wayback Machine - National Archives of Australia. Retrieved 22 March 2018.
  5. ↑ It's an Honour - Fadden KCMG Արխիվացված 2 Հոկտեմբեր 2008 Wayback Machine
  6. ↑ It's an Honour - Fadden GCMG Արխիվացված 2 Հոկտեմբեր 2008 Wayback Machine
  7. ↑ «Arthur Fadden». Australian Coin and Stamp Company. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
  8. ↑ «Australian Stamps - Year 1975». Australia Postage Stamps. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
  9. ↑ «Sir Arthur Fadden». Monument Australia. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 8-ին.
  10. ↑ «Sir Arthur Fadden Memorial Garden» (PDF). Centenary Suburbs Historical Society. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 8-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արթուր Ֆադեն» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արթուր_Ֆադեն&oldid=9513130» էջից