Արամ Ռաֆայելյանց
Արամ Նազարի Ռաֆայելյանց (ապրիլի 23, 1887, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - ապրիլի 20, 1960, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), հայ խորհրդային ավիակոնստրուկտոր։ Տեխնիկական գիտությունների դոկտոր (1953 թ.)։ ԽՄԿԿ անդամ 1920 թվականից։ Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային (1914-1918 թթ.) և քաղաքացիական (1918-1920 թթ.) պատերազմներին։ Եղել է առաջին հայկական հետախուզական ավիացիոն ջոկատի կոմիսարը (1920-1922 թթ.)։
| Արամ Ռաֆայելյանց ռուս.՝ Арам Назарович Рафаэлянц | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ապրիլի 23, 1887 |
| Ծննդավայր | Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | ապրիլի 20, 1960 (72 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Մայրենի լեզու | ռուսերեն |
| Գիտական աստիճան | տեխնիկական գիտությունների դոկտոր (1953) |
| Երկեր | Տուրբոլետ |
| Մասնագիտություն | նախագծող ճարտարագետ |
| Աշխատավայր | Բիկովսկի ավյա վերանորոգման գործարան[1] և Գրոմովի անվան թռիչքների հետազոտական ինստիտուտ[2] |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |        և  |
Գործունեություն խմբագրել
Ավարտել է Ժուկովսկու անվան ինժեներական ակադեմիան (1927 թ.)։ 1932 թվականին նշանակվել է Ա․ Ն․ Ռաֆայելյանց գործարանի տնօրենի տեղակալ (փորձնական ինքնաթիռների սարքավորման գծով), 1933 թվականից՝ Քաղաքացիական օդային նավատորմի պետ, ԳՀԻ-ի փորձնական ինքնաթիռաշինության բաժնի պետի տեղակալ։ 1935 թվականից եղել է Աերոհիդրոդինամիկայի կենտրոնական ինստիւտուտի կոնստրուկտորական բյուրոյի՝ ուղղաձիգ թռիչքի ինքնաթիռների կառուցման գլխավոր կոնստրուկտորը։ 1933 թվականին Պ-5 ռազմական ինքնաթիռի բազայի վրա նախագծել ԷՊՌ-5 մարդատար ինքնաթիռը, որը մինչև 1940-ական թվականների սկիզբը ԽՍՀՄ-ում հիմնական մարդատար ինքնաթիռն էր։ Ստեղծել է Ռաֆ-1 (1925 թ.), Ռաֆ-11 (1937 թ.), ՊՌ-12 (1939 թ.) և այլ մակնիշի ինքնաթիռներ։ 1957 թվականին ստեղծել է աշխարհում առաջին ռեակտիվ ուղղաձիգ թռիչքի ինքնաթիռը։ Հայրենական մեծ պատերազմի (1941-1945 թթ.) տարիներին մեծ աշխատանք է կատարել ռազմական ինքնաթիռների արտադրության և ավիաարդյունաբերության բնագավառում։
Պարգևներ խմբագրել
- Լենինի շքանշան
- Հայրենական պատերազմի առաջին աստիճանի շքանշան
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
- «Պատվո նշան» շքանշան
- «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ
- «Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ Անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
- Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Харитонов А. И., Мусалов А. Н. Быковский авиаремонтный : Люди и самолеты : 70 лет (ռուս.) — М.: 2001. — С. 16—20. — 254 с. — ISBN 5-901534-03-4
- ↑ РАФАЭЛЯНЦ Арам Назарович (1897-1998) // АО "Летно-исследовательский институт имени М. М. Громова", 1941-2021. История ЛИИ в лицах (ռուս.) / под ред. Е. Ю. Пушкарский — Жуковский: ЛИИ, 2021. — С. 257. — 447 с. — ISBN 978-5-6046769-0-5
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|