Ապահ Հայկազունի

Ապահունիների նախահայր

Ապահ Հայկազունի (ծննդյան և մահվան թվականներն անհայտ), Հայկ նահապետի որդին, Ապահունիների նախարարական տան հիմնադիրը։

Ապահ Հայկազունի
Ապահունիների նահապետ
 
Ազգություն հայ
Դինաստիա Հայկազունիներ
Հայր Հայկ Նահապետ

Անվան ստուգաբանությունը

խմբագրել

Ըստ Հրաչյա Աճառյանի Ապահը կեղծ արական անուն է[1]։ Ապահ անունը կազմել է Արսեն Բագրատունին իր «Հայկ դիւցազն» պոեմում, Ապահունյաց գավառի անունից, ենթադրելով թե Հայկ նահապետը ունեցել է այս անունով մի որդի[2]։

Մովսես Խորենացին գրում է՝.

«Այլ և զնախարարութիւնս Ապահունեաց և զՄանավազեան և զԲզնունեանն՝ ի նոյն զաւակացն Հայկայ»[3]։

Քանի որ Մանավազյան և Բզնունի ազգանունները ծագում են Հայկ նահապետի Մանավազ և Բազ որդիների անուններից, ուստի՝ ըստ Արսեն Բագրատունու, Ապահունին էլ ենթադրում է Ապահ անունով մի որդի։

Ըստ Ղևոնդ Ալիշանը գրում է, որ Ապահունյաց գավառի անվան ծագումը հայտնի և ստույգ չէ։ Նա գրում է՝.

Հին բառակարգ աշխարհագիրն Հուն կամ Հոն կոչէ զշինողն Ապահունեաց, որ գուցէ Մանաւազայ որդի ըլլայ եթե ստոյգ է շինողը. վասն զի գաւառին անունն կարծել տայ թէ շինողն Ապահ պիտի կոչէր[4].

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչեայ Աճառեան, Երեւան, 1942, Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 192-193
  2. «Հայկ դիւցազն», Արսեն Բագրատունի, 1940, էջ 610
  3. «Հայոց Պատմություն», Մովսես Խորենացի, 1961, Երևան, Գլուխ Բ. ը
  4. «Հայաստան յառաջ քան զլինելն Հայաստան», Ղևոնդ Ալիշան, Վենետիկ, 1904, էջ 159

Աղբյուրներ

խմբագրել
  • «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչեայ Աճառեան, Երեւան, 1942, Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 192-193
  • «Հայկ դիւցազն», Արսեն Բագրատունի, 1940, էջ 610
  • «Հայոց Պատմություն», Մովսես Խորենացի, 1961, Երևան, Գլուխ Բ. ը
  • «Հայաստան յառաջ քան զլինելն Հայաստան», Ղևոնդ Ալիշան, Վենետիկ, 1904, էջ 159