Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարան

«Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարան» (լեհ.՝ Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau), թանգարան Օսվենցիմում (գերմ.՝ Auschwitz, Աուշվից), որն ներառում է երեք հիմնական համակենտրոնացման ճամբարները՝ Աուշվից 1, Աուշվից 2 (հայտնի է նաև Աուշվից-Բիրկենաու անվամբ, գերմ.՝ Birkenau, լեհ.՝ Brzezinka, Բժեզինկա) և Աուշվից 3։ Թանգարանը նվիրված է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին այստեղ իրականացված սպանություններին։ Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարանն իր առաջ տարբեր խնդիրներ է դրել, այդ թվում և Հոլոքոստի հետազոտությունը Նացիստական ռեժիմի ժամանակահատվածում։

Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարան
Տեսակթանգարան
Երկիր Լեհաստան
ՏեղագրությունՕսվենցիմ
ՎայրՕսվենցիմ և Բիրկենաու համակենտրոնացման ճամբար
Կազմված էՕսվենցիմ և Բիրկենաու համակենտրոնացման ճամբար
Ղեկավարության նստավայրՕսվենցիմ, Լեհաստան
Հիմնադրվել էհուլիսի 2, 1947
Մակերես191,97 հեկտար
Այցելուներ1 430 000 մարդ
ՏնօրենՊյոտր Ցիվինսկի
Կայքauschwitz.org.pl
Քարտեզ
Քարտեզ
Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարա
Auschwitz Birkenau German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945)*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն

Աուշվից I ճամբարի մուտք, 2006 թվականի մայիս
Երկիր Լեհաստան Լեհաստան
Տիպ մշակութային
Չափանիշներ vi
Ցանկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս** Եվրոպա
և Հյուսիսային Ամերիկա
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում 1979  (3-րդ նստաշրջան)
Համար 31
Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարան (Լեհաստան)##
Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարան (Լեհաստան)
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում
** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն

Պատմություն խմբագրել

1947 թվականին համակենտրոնացման ճամբարները վերափոխեցին թանգարանի։ 1979 թվականին Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարանը ՅՈՒՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգության մաս կազմեց։ Ամեն տարի թանգարան են հաճախում միլիոնից ավելի այցելու[1]։

1960 թվականից նախկին Օսվենցիմ 1 համակենտրոնացման ճամբարում գործում է այսպես կոչված «ազգային ցուցահանդես», որը ստեղծվել է Եվրոպայի առանձին եկրների կողմից, ովքեր տուժել են նացիոնալ-սոցիալիզմից։ 1962 թվականին Բիրկենաու թանգարանի շուրջը, իսկ 1977 թվականին Օսվենցիմի թանգարանի շուրջը ստեղծվեց հատուկ տարածք, որպեսզի պահպանվի թանգարանի պատմական իրավիճակը։ Այդ տարածքների կարգավիճակը լեհական կառավարության կողմից հաստատվեց 1999 թվականին։ 1967 թվականին բացվեց առաջին մեծ հուշահամալիրը։ 2006 թվականին լեհական կառավարությունն արգելեց վիզաներ տրամադրել Իրանի քաղաքացիներից, որոնք ցանկանում էին այստեղ հետազոտություններ կատարել։ Արգելքի պատճառը հանդիսացավ իրանական կառավարության կողմից Հոլոքոստի պաշտոնական ժխտումը։ Թանգարանի ներկայացուցիչը հայտնեց, որ Հոլոքոստի ժխտումը վիրավորում է զոհերի հիշատակը[2]։

Թանգարանի կառուցվածք խմբագրել

Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարանի կառուցվածքն ունի հետևյալ տեսքը[3].

  • Տնօրեն
    Հետազոտական կենտրոն
    Մամլո ծառայություն
    Իրավախորհրդատու
    • Տնօրենի տեղակալ
      Արխիվներ
      Նախկին կալանավորների բյուրո
      Թվային արխիվ
      Հավաքածուներ
      Դարան
      Ներդրումներ
    • Տնօրենի տեղակալ
      Միջազգային կրթական կենտրոն
      Գրադարան
    • Տնօրենի տեղակալ
      Հրապարակումներ
      Պահակակետ
      Ադմինիստրացիա
      Կադրերի բաժին
      Հիրավաբանական ծառայություններ
    • Գլխավոր հաշվապահ
      Հաշվապահություն

Գործընկերներ խմբագրել

Թանգարանի ստեղծելու գործում մեծ ներդրումներ ունեցավ Օսվենցիմի նախկին կալանավոր Կազիմեշ Սմոլենը։ 1955-ից 1990 թվականներին նա թանգարանի տնօրենն էր[4]։

Այսօր թանգարանի տնօրենն է Պյոտր Ցիվինսկին[5]։ Նրա խորհրդականներն են՝ Ռաֆալ Պյուրոն[6] և Անջեյ Կացոժիկը (2012 թվականից)[7]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Новая система экскурсий в музее Аушвиц-Биркенау, Travel.ru, 17.04.2008.
  2. «Poland to Bar Iranian Team from Auschwitz». payvand.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 16-ին.
  3. Museum Structure / Museum / Auschwitz-Birkenau
  4. «Kazmierz Smoleń the former prisoner of Auschwitz-Birkenau number 1327, and long time director of the Auschwitz-Birkenau Museum passed away on January 27th,2012. - Polin Travel» (լեհերեն). jewish-guide.pl. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 16-ին.
  5. «Dr. Piotr M.A. Cywiński, Museum Director» (անգլերեն). Auschwitz-Birkenau. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 16-ին.
  6. «Rafał Pióro». Auschwitz-Birkenau. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 16-ին.
  7. «Andrzej Kacorzyk was appointed the Deputy Director of the Museum» (անգլերեն). Auschwitz-Birkenau. 09-07-2012. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 16-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • K. Smoleń, translated by Stephen Lee. Auschwitz-Birkenau, State Museum in Oswiecim, Guide Book. Panstwowe Museum, 2007.
  • Danuta Czech: Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945. Rowohlt, Hamburg 1989. ISBN 3-498-00884-6
  • Dokumentations- und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma: Der nationalsozialistische Völkermord an den Sinti und Roma. Katalog zur ständigen Ausstellung im Block 13. Heidelberg, 2001.
  • Franciszek Piper: Die Zahl der Opfer von Auschwitz aufgrund der Quellen und der Erträge der Forschung 1945 bis 1990. Verlag Staatliches Museum in Oświęcim 1993, ISBN 83-85047-17-4.
  • Jonathan Huener: Auschwitz, Poland, and the Politics of Commemoration, 1945–1979. Ohio University Press, Athen 2003, ISBN 0-8214-1507-7.
  • Verlag Staatliches Museum in Oświęcim: An information and guidebook to the Museum exhibitions. Arranged according to the accepted visitors‘ route through the main exhibition (blocks 4, 5, 6, 7, 11) and specific objects (the crematorium, gas chamber, and gallows). (engl.; Kurzer Führer durch das Museum)
  • Verlag Staatliches Museum in Oświęcim: Protecting For the Future. An International Preservation Conference in Oświęcim, June 23-25, 2003. 2004, ISBN 83-88526-55-3 (engl. Wissensch. Konferenz um Erhalt und Präsentation der Museen in Oswiecim)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աուշվից-Բիրկենաու պետական թանգարան» հոդվածին։