Վիքիպեդիա

Աշոտ Նադանյան

հայ շախմատիստ

Աշոտ Նադանյանը (սեպտեմբերի 19, 1972(1972-09-19), Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ շախմատիստ, միջազգային վարպետ (1997), Հայաստանի վաստակավոր մարզիչ (1998), ՖԻԴԵ-ի մարզիչ (2007)[1], ՖԻԴԵ-ի ավագ մարզիչ (2017)[2]։ Մարզել է Քուվեյթի և Սինգապուրի ազգային հավաքականները։ 2011 թվականից՝ Լևոն Արոնյանի մարտավկան է[3]։ Նրա անունն է կրում շախմատային սկզբնախաղ (Գրյունֆելդի պաշտպանություն, Նադանյանի տարբերակ)[4]։

Աշոտ Նադանյան
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 19, 1972(1972-09-19) (51 տարեկան)
ԾննդավայրԲաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Հայաստան
ԿրթությունՖիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտ
Մասնագիտությունշախմատիստ
 Ashot Nadanian Վիքիպահեստում

Ըստ Վալերի Չեխովի՝ Նադանյանը «Ունի ահռելի ներուժ, բայց նա չէր կարողանում գտնել բավարար ժամանակ՝ շախմատի վրա մասնագիտորեն աշխատելու համար»։ Արոնյանը նշել է, որ Հայաստանում իրավիճակի պատճառով Նադանյանը չի կարող իր տաղանդի նույնիսկ մեկ տեսներորդը ցուցադրել[5]։

Իր հարձակողական ոճի պատճառով Նադանյանը ստացել է «հանճարեղ էքսցենտրիկ», «հայկական Տալ» և «Կասպարովի խորթ եղբայր» անվանուները[6]։ Տիբոր Կարոյիի 2009 թվականի գրքի վեցերորդ գլուխը նվիրված է Նադանյանին։

Վաղ տարիներ խմբագրել

Նադանյանը ծնվել է 1972 թվականի սեպտեմբերի 19-ին[7] Խորհրդային Ադրբեջանի Բաքու քաղաքում՝ վարսահարդարներ Սերգեյի և Իրինայի ընտանիքում[8]։ Շախմատ խաղալ սովորել է հորից՝ յոթ տարեկանում։ Առաջին մարզիչը Ռաֆայել Սարկիսովն էր՝ Բաքվի «Սպարտակ» սպորտային ընկերությունում[9]։

Իր The Voiceless Old Man հոդվածում Նադանյանը գրում է. «Երբ ես 9 կամ 10 տարեկան էի, հաճախ էի իջնում մոտակա բակ՝ շախմատի հասուն սիրահարների հետ խաղալու։ Այդ ժամանակ գրեթե ոչ մի լուրջ մրցաշար չկար, որտեղ երիտասարդ շախմատիստները կարող էին լրջորեն խաղալ, և այդ պատճառով այս բակային մարտերը ինձ համար լավ դպրոց էին»։ Նա հիշում է, որ այդ մարտերից մեկում խաղացել է մի խորհրդավոր, լուռ օտարի հետ, ով պարզվեց, որ Վլադիմիր Մակոգոնովն է[10]։ 1986-1987 թվականներին Նադանյանը հաղթում է միջև 16 տարեկանների Ադրբեջանի առաջնությունը։ Արցախյան պատերազմի սկզբին՝ 1988 թվականին, ընտանիքը ստիպված լքում է Բաքուն՝ փախչելով Հայաստան[9]։

Շախմատային գործունեությունը խմբագրել

Նադանյանը մասնակցել է 1987[11], 1988[12] և 1989[13] թվականների՝ Խորհրդային մինչև 20 տարեկանների շախմատի առաջնությանը, 1997, 1998, 1999 (7–8-րդ տեղեր) թվականների Հայաստանի շախմատի առաջնությանը[14][15], Երևանում տեղի ունեցած 32-րդ շախմատային օլիմպիադային (1996)[16], 13-րդ Եվրոպայի ակումբային առաջնությանը (1997)[17], 1998 թվականի փնջային մրցաշարին, որտեղ նա գրավել է 7-11-րդ տեղերը 72 մասնակիցների մեջ[18], 2000[19] և 2004[20] թվականների Եվրոպայի անհատական առաջնություններին և 2013 թվականին Խանտի Մանսիյսկում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի արագ շախմատի առաջնությանը[21]։ 2014 թվականին 4-րդ սեղանի վրա օգնել է Երևանի ԲԿՄԱ թիմին նվաճել արծաթե մեդալ Հայաստանի շախմատի թիմային առաջնությունում[22]։

Նրա ցուցանիշներն են.

Վարկանիշի փոփոխության գրաֆիկ խմբագրել

Էլոյի վարկանիշի փոփոխություններ[40][41]
Տարի Հնվ Փտր Մրտ Ապր Մայ Հուն Հուլ Օգս Սեպ Հոկ Նոյ Դեկտ Տարվա
լավագույն		 Տարվա
վատագույն
1992 2380 2380 2380
1993 2285 2285 2285 2285
1994 2310 2310 2310 2310
1995 2335 2335 2335 2335
1996 2345 2325 2345 2325
1997 2375 2475 2475 2375
1998 2390 2415 2415 2390
1999 2413 2410 2413 2410
2000 2418 2413 2413 2418 2413
2001 2407 2407 2407 2407 2407 2407
2002 2407 2435 2446 2432 2446 2407
2003 2433 2423 2400 2388 2433 2388
2004 2389 2404 2392 2392 2404 2389
2005 2393 2429 2429 2425 2429 2393
2006 2425 2431 2431 2436 2436 2425
2007 2436 2436 2436 2436 2436 2436
2008 2436 2437 2437 2446 2446 2436
2009 2441 2441 2441 2441 2433 2441 2433
2010 2433 2433 2411 2411 2411 2426 2433 2411
2011 2426 2426 2426 2436 2436 2436 2436 2426
2012 2432 2443 2443 2443 2428 2428 2428 2428 2428 2443 2428
2013 2428 2428 2428 2428 2428 2428 2428 2408 2408 2408 2408 2408 2428 2408
2014 2408 2408 2399 2416 2416 2416 2385 2385 2385 2385 2385 2385 2416 2385
2015 2380 2380 2380 2380 2380 2380 2372 2379 2379 2379 2379 2379 2380 2372
2016 2379 2379 2379 2379 2379 2379 2379 2391 2391 2391 2380 2380 2391 2379
2017 2380 2380 2380 2380 2380 2380 2344 2344 2344 2338 2338 2338 2380 2338
2018 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338 2338
2019 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317
2020 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317 2317
2021 2317 2317 2317 2335 2335 2317
2022 2319 2301 2279 2319 2279
2023 2251 2257 2257 2251
2024 2248 2248 2248


Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Նադանյան Աշոտ Սերգեյի - Հայկական մարզական պորտալ(չաշխատող հղում)
  2. ↑ «Լևոն Արոնյանի մարզիչ Աշոտ Նադանյանին շնորհվել է ՖԻԴԵ-ի ավագ մարզչի կոչում». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  3. ↑ Ա. Նադանյան. «Սիրտս Լևոնի համար հանգիստ է»
  4. ↑ Ashot Nadanian - Yearbook Surveys - New In Chess Արխիվացված 2012-05-30 archive.today (անգլ.)
  5. ↑ Karolyi, 2009, էջ 219
  6. ↑ "Interview: Levon Aronian", New In Chess Magazine, No. 2, 2012, p. 43
  7. ↑ «Nadanian». Armenian Chess Federation. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 2-ին.
  8. ↑ Nadanian, Ashot (2011 թ․ հուլիսի 25). «Tigran Petrosian leads in Lake Sevan». ChessBase.com. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Interview with IM Ashot Nadanian». SingaporeChessNews. 2010 թ․ օգոստոսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  10. ↑ Nadanian, Ashot (2010 թ․ հուլիսի 23). «The Voiceless Old Man». S'pore Chess News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  11. ↑ «36-րդ USSR Junior Chess Championship, Kapsukas, January 5–18, 1987». RusBase. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 31-ին.
  12. ↑ «37-րդ USSR Junior Chess Championship, Ivano–Frankivsk, January 5–18, 1988». RusBase. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 31-ին.
  13. ↑ «38-րդ USSR Junior Chess Championship, Pinsk, January 5–18, 1989». RusBase. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 31-ին.
  14. ↑ Джаникян, Грач (2011 թ․ հունվարի 11). Одним глазом – в Вейк-ан-Зее (ռուսերեն). Chess-News.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 3-ին.
  15. ↑ Crowther, Mark (1999 թ․ նոյեմբերի 1). «TWIC 260: Armenian Chess Championships». London Chess Center. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 19-ին.
  16. ↑ Bartelski, Wojciech. «Men's Chess Olympiads: Ashot Nadanian». OlimpBase. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  17. ↑ Bartelski, Wojciech. «European Men's Chess Club Cup: Ashot Nadanian». OlimpBase. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  18. ↑ Crowther, Mark (1998 թ․ նոյեմբերի 9). «The Week in Chess 209: Zonal 1.5 Panormo, Crete». London Chess Center. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 3-ին.
  19. ↑ «European Men Championship». Ruschess.com. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 6-ին.
  20. ↑ «European Individual Championships (2014)». ChessGames.com. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  21. ↑ «FIDE World Rapid and Blitz Championships 2013». The Week In Chess. 2013 թ․ հունիսի 10. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 24-ին.
  22. ↑ «Armenian Team Chess Championship: Ashot Nadanian». OlimpBase. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  23. ↑ Matlak, 1992, էջ 2
  24. ↑ «Tbilisi 1996». 365Chess.com. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  25. ↑ «Chessville – Annotated Games – Bukhuti Gurgenidze vs Ashot Nadanian, Tbilisi 1996». Chessville. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  26. ↑ Sloan, Sam. «Armenians Sweep 1998 New York Open Chess Tournament». Anusha.com. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  27. ↑ «Moscou 2002 – Աերոֆլոտ օփեն» (պորտուգալերեն). BrasilBase. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  28. ↑ «FIDE Archive – Tournament report July 2002: Final 4 Estrin Memorial». World Chess Federation. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  29. ↑ «FIDE Archive – Tournament report April 2004: Aeroflot Open 2004 B». World Chess Federation. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  30. ↑ «FIDE Archive – Tournament report April 2005: 20th Goldberg Memorial». World Chess Federation. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  31. ↑ Lam Choong Wai, Edwin (2006 թ․ սեպտեմբերի 18). «Dao slices his way past Dimakilling». ChessBase. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  32. ↑ «FIDE Archive – Tournament report April 2008: 1st Leg ASEAN Circuit Chess Tournament 2008 (GMB)». World Chess Federation. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  33. ↑ Lam Choong Wai, Edwin (2008 թ․ սեպտեմբերի 2). «5-րդ Dato' Arthur Tan Open – Li Chao wins again». ChessBase. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  34. ↑ «1st Korea Open Chess Tournament 2008». Chess-Results.com. 2008 թ․ դեկտեմբերի 5. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 28-ին.
  35. ↑ «22-րդ National Rapid Chess Championships 2010». Chess-Results.com. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  36. ↑ «81st Yerevan Ch. Final». Chess-results.com. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 8-ին.
  37. ↑ «4-րդ Karen Asrian Memorial». Chessdom.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 28-ին.
  38. ↑ «Andranik Margaryan Memorial 2012 – Round robin». Chess-Results.com. 2012 թ․ հունվարի 17. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 22-ին.
  39. ↑ «2012 Armenian Rapid Championship». Chess-Results.com. 2012 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 19-ին.
  40. ↑ Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
  41. ↑ Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։

Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Աշոտ Նադանյան հոդվածին
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աշոտ_Նադանյան&oldid=9508688» էջից