Անրի Կարտիե-Բրեսոն (ֆր.՝ Henri Cartier-Bresson, օգոստոսի 22, 1908(1908-08-22)[1][2][3][…], Շանտելու էն Բրի[4] - օգոստոսի 3, 2004(2004-08-03)[5][1][6][…], Մոնժյուսթեն[4]), ֆրանսիացի լուսանկարիչ, 20-րդ դարի ամենահայտնի լուսանկարիչներից մեկը, ֆոտոռեպորտաժի և ֆոտոլրագրության ստեղծողը։

Անրի Կարտիե Բրեսոն
ֆր.՝ Henri Cartier-Bresson
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 22, 1908(1908-08-22)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՇանտելու էն Բրի[4]
Մահացել էօգոստոսի 3, 2004(2004-08-03)[5][1][6][…] (95 տարեկան)
Մահվան վայրՄոնժյուսթեն[4]
ԳերեզմանCimetière de Montjustin
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա[7]
ԿրթությունԿոնդորսե լիցեյ
Մասնագիտությունլուսանկարիչ, ֆոտոլրագրող, լրագրող, կինոռեժիսոր և նկարիչ
ԱմուսինՌատնա Մոհինի և Մարտինե Ֆրանկ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Կայքmagnumphotos.com/photographer/henri-cartier-bresson/
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Henri Cartier-Bresson Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Անուն ազգանվան ծագումը խմբագրել

Անրի Բրեսոն երկակի ազգանունը գրանցել է Անրիի հայրը 1901 թվականին, միացնելով Ուազա դեպարտամենտի գյուղացիական Կարտիե ազգանունը բամբակե թել արտադրող Բրեսոնների ազգանվան հետ։ Հարաբերությունները սկսեցին, երբ Բրեսոնների ընտանիքը վստահեց իր երեխաների խնամքը Կարտիեներին։ Հետագայում Կարտիեների երկու որդիները աշխատանքի անցան Բրեսոնի մոտ, իսկ ավելի ուշ ամուսնացան նրա աղջիկների հետ, դարձան գործի համասեփականատեր։ Բամբակե թելերի «Կարտիե Բրեսոն» ապրանքանիշը հայտնի էր 20-րդ դար սկզբին։ 1908 թվականի օգոստոսի 22-ին Մարթա և Անդրե Կարտիե Բրեսոնների ընտանիքում ծնվում է առաջնեկը, որին անվանում են Անրի։

Գեղարվեստական կրթություն խմբագրել

Անրին գեղանկարչությունով հետաքրքրվել է երիտասարդ տարիներից։ 1913 թվականի դեկտեմբերին տղան ծանոթանում է քեռու՝ նկարիչ Լուիի հետ, որը նրան մտցնում է արվեստի աշխարհ։ Անրին նրա մոտ սկսեց սովորել գեղանկար և գրաֆիկա։ Քեռու մահից հետո տղան ուսումը շարունակեց Անդրե Լոտի արվեստանոցում։

Ճանապարհորդություն և լուսանկարչություն խմբագրել

1930 թվականին Կարտիե Բրեսոնը ուղևորվում է Աֆրիկա ճանապարհորդելու։ 1932 թվականին վերադառնալով Ֆրանսիա, որոշում է ամբողջովին նվիրվել լուսանկարչությանը։ Նրան ոգեշնչել էին Էժեն Ատժեի և Անդրե Կերտեսի լուսանկարները, բայց ամենից շատ Մարտին Մունկաչիի Տանզանիայում նկարած երեք սևամորթերի Տանգանիկա լիճը նետվելու պահը[10]։ Նույն թվականին նա գնում է այդ տարվա նորույթ 35 միլիմետրանոց Լեյկա լուսանկարչական խցիկը, որը վերջապես թույլ տվեց նրան հասնել այն վարպետության աստիճանին, որին նա հակում ուներ։

Անրի Կարտիե Բրեսոնի կենսագրականը խմբագրել

  • 1947. The Photographs of Henri Cartier-Bresson. Text by Lincoln Kirstein, Museum of Modern Art, New York.
  • 1952. The Decisive Moment. Texts and photographs by Henri Cartier-Bresson. Cover by Henri Matisse. Simon & Schuster, New York. French edition
  • 1954. Les Danses à Bali. Texts by Antonin Artaud on Balinese theater and commentary by Béryl de Zoete Delpire, Paris. German edition
  • 1955. The Europeans. Text and photographs by Henri Cartier-Bresson. Cover by Joan Miro. Simon & Schuster, New York. French edition
  • People of Moscow. Thames and Hudson, London. French, German and Italian editions
  • 1956. China in Transition. Thames and Hudson, London. French, German and Italian editions
  • 1958. Henri Cartier-Bresson ։ Fotografie. Text by Anna Farova. Statni nakladatelstvi krasné, Prague and Bratislava.
  • 1963. Photographs by Henri Cartier-Bresson. Grossman Publisher, New York. French, English, Japanese and Swiss editions
  • 1964. China. Photographs and notes on fifteen months spent in China. Text by Barbara Miller . Bantam Books, New York. French edition
  • 1968. The World of HCB. Viking Press, New York. French, German and Swiss editions
  • 1969. Man and Machine. commissioned by IBM. French, German, Italian and Spanish editions
  • 1970. France. Text by François Nourissier. Thames and Hudson, London. French and German editions
  • 1972. The Face of Asia. Introduction by Robert Shaplen. Published by John Weatherhill (New York and Tokyo) and Orientations Ltd. (Hong Kong). French edition
  • 1973. About Russia. Thames and Hudson, London. French, German and Swiss editions
  • 1976. Henri Cartier-Bresson. Texts by Henri Cartier-Bresson. History of Photography Series. History of Photography Series. French, German, Italian, Japanese and Italian editions
  • 1979. Henri Cartier-Bresson Photographer. Text by Yves Bonnefoy. Bulfinch, New York. French, English, German, Japanese and Italian editions
  • 1983. Henri Cartier-Bresson. Ritratti. Texts by André Pieyre de Mandiargues and Ferdinando Scianna. Coll. "I Grandi Fotografi". Gruppo Editoriale Fabbri, Milan. English and Spanish editions
  • 1985. Henri Cartier-Bresson en Inde. Introduction de Satyajit Ray, photographies et notes d’Henri Cartier-Bresson. Texte d’Yves Véquaud. Centre National de la Photographie, Paris. Editions anglaise
  • Photoportraits. Texts by André Pieyre de Mandiargues. Thames and Hudson, London . French and German editions
  • 1987. Henri Cartier-Bresson. The Early Work. Texts by Peter Galassi. Museum of Modern Art, New York. French edition
  • Henri Cartier-Bresson in India. Introduction by Satyajit Ray, photographs and notes by Henri Cartier-Bresson, texts by Yves Véquaud. Thames and Hudson, London . French edition
  • 1989. L’Autre Chine. Introduction by Robert Guillain. Collection Photo Notes. Centre National de la Photographie, Paris
  • Line by Line. Henri Cartier-Bresson’s drawings. Introduction by Jean Clair and John Russell. Thames and Hudson, London. French and German editions
  • 1991. . America in Passing. Introduction by Gilles Mora. Bulfinch, New York. French, English, German, Italian, Portuguese and Danish editions
  • Alberto Giacometti photographié par Henri Cartier-Bresson. Texts by Henri Cartier-Bresson and Louis Clayeux. Franco Sciardelli, Milan
  • 1994. A propos de Paris. Texts by Véra Feyder and André Pieyre de Mandiargues. Thames and Hudson, London. French, German and Japanese editions
  • Double regard. Drawings and photographs. Texts by Jean Leymarie. Amiens ։ Le Nyctalope. French and English editions
  • Mexican Notebooks 1934—1964. Text by Carlos Fuentes. Thames and Hudson, London. French, Italian, and German editions
  • L’Art sans art. Texte de Jean-Pierre Montier. Editions Flammarion, Paris. Editions allemande, anglaise et italienne
  • 1996. L’Imaginaire d’après nature. Textes de Henri Cartier-Bresson. Fata Morgana, Paris. Editions allemande et américaine
  • 1997. Europeans. Texts by Jean Clair. Thames and Hudson, London. French, German, Italian and Portuguese editions
  • 1998. Tête à tête. texts by Ernst H.Gombrich. Thames & Hudson, London. French, German, Italian and Portuguese editions
  • 1999. The Mind’s eye. Texts by Henri Cartier-Bresson. Aperture, New York. French and German editions
  • 2001. Landscape Townscape. Texts by Erik Orsenna and Gérard Macé. Thames and Hudson, London. French, German and Italian editions
  • 2003. The man the image and the world Texts by Philippe Arbaizar, Jean Clair, Claude Cookman, Robert Delpire, Jean Leymarie, Jean-Noel Jeanneney, Serge Toubiana. Thames and Hudson, London 2003. German, French, Korean, Italian and Spanish editions.
  • 2008. Երևակայական իրականություն. - Սանկտ Պետերբուրգ - Մոսկվա։ Լիմբուս Պռես, 2008. - 128 էջ (ռուս.) Թարգմանություն ֆրանսերենից։

Գրականություն Կարտիե Բրեսոնի մասին խմբագրել

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Կարտիե Բրեսոն» հոդվածին։