Վիքիպեդիա

Աննա Աթկինս

Աննա Աթկինս (անգլ.՝ Anna Atkins, մարտի 16, 1799(1799-03-16)[1][2][3][…], Tonbridge, Թոնբրիջ էնդ Մոլինգ, Քենթ, Քենթ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[1][4] - հունիսի 9, 1871(1871-06-09)[2][5][6][…], Halstead Place, Միացյալ Թագավորություն[7]), անգլիացի գիտնական, բնապահպան և նկարազարդող, առաջին կին լուսանկարիչներից մեկը։ Աննա Աթկինսը առաջինն է եղել, ով հրատարակել է գիրք, որը պատկերված էր բացառապես լուսանկարներով։

Աննա Աթկինս
անգլ.՝ Anna Atkins
Ծնվել էմարտի 16, 1799(1799-03-16)[1][2][3][…]
Tonbridge, Թոնբրիջ էնդ Մոլինգ, Քենթ, Քենթ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[1][4]
Մահացել էհունիսի 9, 1871(1871-06-09)[2][5][6][…] (72 տարեկան)
Halstead Place, Միացյալ Թագավորություն[7]
Բնակության վայր(եր)Halstead Place?[7]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն[8]
Մասնագիտությունլուսանկարիչ, նկարազարդող, բուսաբան, գրող և botanical collector
Գործունեության ոլորտբուսաբանություն[1]
ԱնդամակցությունBotanical Society of Britain and Ireland?[9]
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Ամուսին(ներ)John Pelly Atkins?[9]
ՀայրJohn George Children?[1][9]
 Anna Atkins Վիքիպահեստում

Կյանքը և գործունեությունը խմբագրել

Աննա Աթկինսը միակ զավակն էր Թագավորական գիտական ընկերության անդամ, գիտնական Ջոն Ջորջ Չիլդրենի ընտանիքի, որը հիմնականում զբաղվում էր քիմիայի, հանքաբանության և կենդանաբանության բնագավառներով, և որի անունով են կոչվում չիլդրենիտ ապարը և Antaresia childreni տեսակի պիթոնները։ Աղջկա մայրը մահացել է ծննդաբերության ժամանակ։ Աթկինսը ուսումնասիրում էր նաև գեղանկարչություն և նկարչական տարբեր տեխնիկաներ (օրինակ՝ վիմագրություն)։ 1823 թվականին նա հոր համար ստեղծել է 200 նկարազարդում, Ջան Բատիստ Լամարկի ստեղծագործություններից մեկի թարգմանության համար։ 1825 թվականին Ա. Չիլդրենը ամուսնանացել է մեծ հողատիրոջ՝ Ջոն Պ. Աթկինսի հետ։ Այս ամուսնությունից նա երեխաներ չի ունեցել։

Աննան և նրա հայրը ընկերություն էին անում ֆիզիկոս, պրն. Ջոն Հերշելի հետ, ով 1839 թվականին բացահայտել է ցիանոտիպի լուսանկարչական ֆոտոտեխնիկան։ Մեկ տարվա ընթացքում Աննային հաջողվել է հիանալի տիրապետել այդ նոր մեթոդին և կարողացել է այն օգտագործել տարբեր գիտական երևույթների և առարկաների պատկերներ ստեղծելու համար։ Հիմնվելով Ու. Հ. Հարվերի Manual of British Algae (1841) աշխատանքի վրա՝ նա թողարկել է բրիտանական ջրիմուռների լուսանկարների իր ալբոմը ցիանոտիպային տպումով (British Algae: Cyanotype Impressions), որոնցում առաջին անգամ նկարազարդվել էին լուսանկարչական տեխնոլոգիաների վրա հիմնված պատկերները։ Պատրաստվել էր այս գիրք-ալբոմի ընդամենը 12 օրինակ, որից մեկը այժմ պահվում է Բրեդֆորդի ազգային մեդիայի թանգարանում։ 1843-1853 թվականներին, առաջին թողարկմանը հաջորդել են ևս 12 այլ թողարկումներ։ Այդ ընթացքում Ա. Աթկինսը ստեղծել է 389 վերնագրված ֆոտոգրամներ՝ գիտական բացատրությունների լրացուցիչ թերթերով։ 1854 թվականին լույս է տեսել Ա. Աթկինսի՝ բուսաբանության վերաբերյալ մեկ այլ գիրք ևս, որը նկարազարդված էր իր լուսանկարներով (Cyanotypes of British and Foreign Flowering Plants and Ferns):

Ա. Աթկինսի աշխատանքները, ինչպես նաև Հերշելի ցիանոտիպային մեթոդը, 19-րդ դարի կեսերին մոռացության են մատնվել և նորից հիշվել են արդեն 20-րդ դարում, երբ գտել են նոր կիրառում (մասնավորապես՝ շինարարության գծագրում)։

Աշխատանքներ խմբագրել

  • 1843/44: British Algae: Cyanotype Impressions
  • 1852: The Perils of Fashion
  • 1843—1853: British Algae in parts
  • 1853: Memoir Of J G Children
  • 1854: Cyanotypes of British and Foreign Flowering Plants and Ferns
  • 1859: Murder Will Out
  • 1863: A Page from the Peerage

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century — Routledge, 2003. — Vol. 1. — P. 57. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Luminous-Lint — 2005.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://en.isabart.org/person/143430
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Schaaf L. J. Atkins [née Children, Anna] // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T004852
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
  8. ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Allen D. E. The Women Members of the Botanical Society of London, 1836–1856 // Br. J. Hist. Sci. — Cambridge University Press, 1980. — Vol. 13, Iss. 3. — P. 240—254. — ISSN 0007-0874; 1474-001X — doi:10.1017/S0007087400018057

Գրականություն խմբագրել

  • Larry J. Schaaf: Sun gardens: Victorian photograms by Anna Atkins. Aperture, New York 1985, ISBN 0-89381-203-X
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աննա Աթկինս» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աննա_Աթկինս&oldid=9738441» էջից