Անդամանյան ծով
Անդամանյան ծով (հինդի՝ अंडमान सागर, թաի.՝ ทะเลอันดามัน, մալայերեն՝ և ինդոն.՝ Laut Andaman), կիսափակ ծով Հնդկական օվկիանոսում։ Այն արևելքում գտնվում է Հնդկաչին և Մալակկա թերակղզիների, հարավում Սումատրա կղզու, արևմուտքում՝ Անդամանյան և Նիկոբարյան (որոնք բաժանում են Բենգալական ծոցից) կղզիների միջև։ Հյուսիսում ձգվում է մինչև Իրավադի գետի դելտան։ Մալակկայի նեղուցով միանում է Հարավչինական ծովին։ Անդամանյան ծովի տարածքը 605 հազար կմ² է, միջին խորությունը 1043 մետր իսկ առավելագույնը՝ 4507 մետր։ Միջին ծավալը 660 հազար կմ³ է։ Աղիությունը կազմում է ամռանը 31,5-32,5 ‰, ձմռանը՝ 30,0-33,0 ‰, հյուսիսային հատվածում մուսոնների հետևանքով 20-25 ‰ է։ Մակընթացություններն այստեղ կեսօրային են. ալիքի բարձրությունը հասնում է մինչև 7.2 մետրի։
| Անդամանյան ծով | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ծով և սահմանային ծով |
| Երկիր |  Հնդկաստան,  Ինդոնեզիա,  Մալայզիա,  Մյանմա և  Թաիլանդ |
| Լայնություն | 650 կմ |
| Խորություն | 3777 մետր |
| Մակերես | 798 000 կմ² |
| Մասն է | Հնդկական օվկիանոս |
| Ավազանի երկիր | Հնդկաստան, Մալայզիա, Թաիլանդ, Ինդոնեզիա և Մյանմա |
| Լիճ հոսող գետ | Իրավադի, Սալուին, Sittaung River?, Kraburi River?, Dawei River?, Great Tenasserim River?, Khlong Bang Niang? և Trang River? |
| Անվանված է | Անդամանյան կղզիներ |
 | |
 | |
 | |
Ենթադրվում է, որ Անդամանյան ծովի անունը ծագում է մալայզիական Անդումանա աստվածության անունից[1]։
Իր հանգիստ ջրերով հայտնի Անդամանյան ծովի խորքում կա հանգած հրաբուխ[2]։
2004 թվականի դեկտեմբերին 26-ին, տեղական ժամանակով ժամը 07:58:53-ին ծովում տեղի ունեցավ ավերիչ երկրաշարժ, որն առաջացրեց ցունամի։ Մարդկային զոհերի թիվն հասավ 300.000-ի։
Ռելիեֆ խմբագրել
Անդամանյան ծովի հատակի ռելիեֆում տիրապետում են ավազներն ու կավերը։ Հյուսիսից հարավ ձգված է ակտիվ հրաբխային աղեղը (ստորջրյա հրաբուխներ, Բարրեն և Նարկոնդամ կղզիներ)։
Կլիմա խմբագրել
Այստեղ կլիման արևադարձային է, խոնավ, մուսոնային։ Ջրի մակերևույթի ջերմաստիճանը ձմռանը հասնում է 27,5 °C, իսկ ամռանը՝ 30 °C: Խորջրյա հատվածում ջերմաստիճանը նվազում է ընդհուպ 4,8-5 °C (1600 մետրից խորունկ)։ Տեղումների միջին տարեկան քանակը կազմում է 3000 մմ։ Հոսանքները ձմռանը դեպի հարավ-արևմուտք և արևմուտք են ձգվում, իսկ ամռանը՝ արևելք և հարավ-արևելք։ Անդամանյան ծովն առանձնանում է մեծամասշտաբ ներքին ալիքներով։ Ջրի միջին ջերմաստիճանը փետրվարին կազմում է 26-ից 28 °C, իսկ մայիսին՝ 29 °C:
Ֆաունա խմբագրել
Անդամանյան ծովի կենդանական աշխարհը բավականին հարուստ է՝ շուրջ 400 տեսակի ձկներ են այստեղ ապրում։ Ինչպես նաև հանդիպում են իրավադի դելֆիններ, դյուգոն, թռչող ձկներ, հարավային ծովատառեխ, խութային ձկներ և այլն։
Նավահանգիստներ խմբագրել
Անդամանյան ծովի հիմնական նավահանգիստներն են համարվում Մյանմայում՝ Յանգոնը, Մալայզիայում՝ Պենանգը։
Տնտեսություն խմբագրել
Ծովում տարածված է ձկնորսությունը։ Հատկապես այստեղ շատ են որսում և բուծում կակղամորթերին։ Ծովում զարգացած թ մարգարիտի արդյունահանումը։
Նավարկություն խմբագրել
Անդամանյան ծովը հնուց համարվում է ամենակարևոր տրանսպորտային հանգույցներից մեկն աշխարհում։ Դեռևս 8-րդ դարում Անդամանյան ծովով ակտիվորեն սկսեցին նավարկել Հնդկաստանի և Շրի Լանկայի առևտրական նավերը արևմուտքում[1]։ Այս ծովով է անցնում դեպի Սինգապուր մեկնող ծովային ուղին։
Ձկնորսություն խմբագրել
Հիմնական տեսակներից են սկումբրիան, անչոուսը և այլն։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 «Андаманское море».
- ↑ «Андаманское море – тропический рай Таиланда». proboating.ru. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անդամանյան ծով» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 388)։ 
|