Այներ, տեղաբնիկ հնագույն ժողովուրդ, որ յամատո ճապոնացիներից և ռուսներից առաջ ապրել է Օխոտի ծովի ափամերձ տարածքներում, ներառյալ Ճապոնիայի հյուսիսային կղզիները, Ռուսաստանի Կամչատկա թերակղզու հարավը, Կուրիլյան և Սախալին կղզիները, Խաբարովսկի երկրամասը[1][2][3][4]։ Այս ժողովրդի ծագումնաբանության վերաբերյալ տարբեր վարկածներ կան, դրանցից մեկի համաձայն նրանց նախնիները եկել են Հայկական լեռնաշխարհից։ Ճապոնական պատմական աղբյուրներում այս ժողովուրդը հիշատակվում է էզո անվանումով (Ezo (ճապ.՝ 蝦夷)):

Այների բնակության վայրերը XIX դարի վերջերին
Այները ավանդական տարազով, 1904
Ainu house in Teshikaga Town Kussharo Kotan Ainu Museum.jpg

Պաշտոնապես Ճապոնիայում հաշվվում է այնու ժողովրդի մոտավորապես 25.000, ոչ պաշտոնապես՝ 200.000 և ավելի ներկայացուցիչ (ճապոնական հասարակությունում գրեթե համապարփակ ուծացման ենթարկվելու հետևանքով այնու ժողովրդի բազում ներկայացուցիչներ պատկերացում չունեն իրենց նախնիների մասին)։ 2000 թվականի տվյալներով՝ այսպես կոչված մաքուր այնուների թվաքանակը գնահատվել է 300-ի սահմաններում[5]։

1966 թվականին արձանագրվել է այնուերեն խոսող շուրջ 300, 2008 թվականին՝ 100 անհատ[6][7]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. Cobb Ellie (11 August 2020)։ «Japan's unknown indigenous cuisine»։ www.bbc.com։ Վերցված է 2020-08-16 
  2. «Ainu Indigenous Source 1»։ October 25, 2017 
  3. «Ainu Indigenous Source 2» 
  4. Shibatani Masayoshi (1990)։ The Languages of Japan։ Cambridge University Press։ էջ 3։ ISBN 978-0-521-36918-3։ Արխիվացված է օրիգինալից January 6, 2017-ին։ Վերցված է September 21, 2016 
  5. Li, David C.S., Lee, Sherman (2004)։ «Bilingualism in East Asia»։ in Tej K. Bhatia, William C. Ritchie։ The Handbook of Bilingualism։ Malden: Blackwell Publishing։ էջեր 742–779։ ISBN 9780470756744 
  6. Honna Nobuyuki, Tajima Hiroko Tina, Minamoto Kunihiko (2000)։ «Japan»։ in Kam Ho Wah, Wong Ruth Y. L.։ Language Policies and Language Education: The Impact in East Asian Countries in the Next Decade։ Singapore: Times Academic Press։ ISBN 978-9-81210-149-5 
  7. Hohmann, S. (2008). "The Ainu's modern struggle". World Watch. 21 (6): 20–24.

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Կազմակերպություններ
Թանգարաններ և ցուցահանդեսներ
Հոդվածներ
Տեսաֆիլմեր
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 346