Վիքիպեդիա

Թորի Ամոս

(Վերահղված է Ամոս, Թորիից)

Թորի Ամոս (անգլ.՝ Tori Amos, ծնված՝ Միրա Էլեն Ամոս, օգոստոսի 22, 1963(1963-08-22)[2][3][4], Նյութոն, Հյուսիսային Կարոլինա, Հյուսիսային Կարոլինա, ԱՄՆ), ամերիկացի երգչուհի, երգահան ու դաշնակահարուհի։ Կրթությամբ դասական երաժիշտ է, ձայնը մեցո-սոպրանո է[6][7]։ 80-ականներին Ամոսը Y Kant Tori Read սինթփոփ խմբի առաջնորդն էր։ 90-ականների սկզբից անցել է սոլո գործունեության՝ դառնալով այդ ժամանակաշրջանի առաջատար երգչուհի-երգահաններից մեկը։ Նա եղել է այն հազվագյուտ ալտերնատիվ ռոք կատարողներից, որը դաշնամուր է օգտագործել որպես իր հիմնական գործիք։ Նրա հիթերից են Crucify-ը (Խաչել), Silent All These Years-ը (Լուռ այս տարիների ընթացքում), God-ը (Աստված), Professional Widow-ն (Պրոֆեսիոնալ այրի), Spark-ը (Կայծ), 1000 Oceans-ը (1000 օվկիանոս) և A Sorta Fairytale-ը (Մի տեսակ հեքիաթ)։

Թորի Ամոս
Ի ծնե անունանգլ.՝ Myra Ellen Amos
Նաև հայտնի է որպեսTori Amos և Tori[1]
Ծնվել էօգոստոսի 22, 1963(1963-08-22)[2][3][4] (60 տարեկան)
Նյութոն, Հյուսիսային Կարոլինա, Հյուսիսային Կարոլինա, ԱՄՆ
Երկիր ԱՄՆ
Ժանրերալտերնատիվ ռոք, բարոկո փոփ, արտ ռոք և դասական երաժշտություն[5]
Մասնագիտությունհեղինակ-կատարող, դաշնակահարուհի, կոմպոզիտոր, երաժիշտ, ստուդիական երաժիշտ և կլավեսինահար
Երգչաձայնմեցցո-սոպրանո
Գործիքներդաշնամուր[5], երգեհոն, Համոնդի երգեհոն, Ֆիսհարմոն, սինթեզատոր, ռոդես-պիանո և վոկալ[5]
ԼեյբլAtlantic Records, Գերմանական գրամոֆոն, Epic Records և Island Records
ԿրթությունMontgomery College?, Պիբոդիի համալսարան և Richard Montgomery High School?
ԱնդամակցությունY Kant Tori Read?
Պարգևներ
Կայքtoriamos.com
Ստորագրություն
Ստորագրություն
 Tori Amos Վիքիպահեստում

Մանկություն խմբագրել

Ամոսը ծնվել է Նյուտոնում, Հյուսիսային Կարոլինա նահանգում։ Ծնողներն են Մերի Էլեն և Ռեվերենդ Էդիսոն Ամոսները [8]: Դաշնամուր նվագել սկսել է երկու տարեկանից։ Հինգ տարեկանից ստեղծել է սեփական դաշնամուրային գործիքային ստեղծագործությունները։ Ռոքվիլում (Մերիլենդ) ապրելիս կրթաթոշակ է շահել Փիբոդիի երաժշտական կոնսերվատորիայի նախապատրաստական բաժնում սովորելու համար, ուր ընդունվել էր հինգ տարեկան հասակում։ Այսպիսով Տորին դարձավ կոնսերվատորիայի ամենաերիտասարդ ուսանողը[6]։ 11 տարեկանում կրթաթոշակն ընդհատվել է և հեռացվել է այնտեղից։ Ամոսը հայտարարել է, որ կրթաթոշակը կորցրել է, որովհետև հետաքրքրվել է ռոք և փոփ երաժշտությամբ, դրան ավելացրած նոտաներ կարդալ չսիրելը[6]։ 1972 թ. Ամոսների ընտանիքը տեղափոխվել է Սիլվեր Սփրինգ (Մերիլենդ), որտեղ նրա հայրը դարձել է Բարի հովիվ միացյալ մեթոդիստական եկեղեցու հովիվ։ 13 տարեկանից հոր հսկողության տակ սկսել է նվագել բարերում[6][9]։

Ամոսն առաջին անգամ նկատվել է 1977 թ.՝ պատանի տաղանդների մարզային մրցույթի ժամանակ կատարելով "More Than Just a Friend" (Ավելի քան պարզապես ընկեր) երգը։ Այնուհետև եղբոր՝ Մայք Ամոսի հետ գրել է Բալթիմոր երգը և ներկայացրել մրցույթի։ Այն հաղթել է՝ դառնալով նրա առաջին սինգլը։ Մինչ այս պահը ներկայացել է Էլեն անունով, սակայն երբ ծանոթներից մեկն ասել է, որ Թորին ավելի է սազում նրան, անունը փոխել է Թորիի[10]։ 1984 թ. Ամոս տեղափոխվել է Լոս Անջելես՝ երաժշտական ասպարեզին հետևելու, մի քանի տարի Վաշինգտոնի դաշնամուրային բարերի շրջանակում նվագելուց հետո[11]։

Ատլանտիկի տարիներ (1986–2001) խմբագրել

Ինչու Թորին չի կարող կարդալ խմբագրել

1986 թ. Ամոսը Y Kant Tori Read (Ինչու Թորին չի կարող կարդալ) երաժշտական խումբը ստեղծած, որի անունն ակնարկում է Փիբոդիի կոնսերվատորիայում սովորելու տարիները, երբ դաշնամուր նվագում էր լսողությամբ, ոչ թե նոտաներ կարդալով[12]։ 1988 թ. հուլիսին թողարկվել է խմբի առաջին ալբոմը, որը հաջողություն չի ունեցել, ու խումբը ցրվել է։

Սոլո գործունեություն խմբագրել

Չնայած Y Kant Tori Read-ի անհաջողությանը, Ատլանտիկ ձայնագրման ընկերության հետ պայմանագրի համաձայն Ամոսը պետք է վեց ալբոմ թողարկեր։ 1989 թ. նրանից նոր ալբոմ պահանջեցին։ Սկզբնական ձայնագրությունները մերժվեցին։ Պատճառը, ըստ Ամոսի, ոչ ճիշտ ներկայացումն էր[13]։ Ալբոմը վերամշակվեց և ընդարձակվեց Դուգ Մորիսի հսկողության տակ և Սթիվ Քեյթոնի, Էրիկ Ռոսի, Վիլ ՄաքԳրեգորի, Կառլո Նուչիոյի և Դեն Նեբենզալի մասնակցությամբ, ինչի արդյունքում ստեղծվեց Little Earthquakes-ը (Փոքրի երկրաշարժեր), որն անդրադառնում էր Ամոսի կրոնական դաստիարակությանը, սեռական արթնացմանը, ինքնությունը հաստատելու պայքարին և սեռական բռնությանը։ Այս ալբոմը բեկումնային եղավ նրա համար։

1993 թ. Ամոսը թողարկել է երկրորդ սոլո ալբոմը՝ Under the Pink-ը (Վարդագույնի տակ), որն ավելի մեծ հաջողության հասավ, քան Little Earthquakes-ը[14]։

Նրա երրորդ սոլո ալբոմը թողարկվել է 1996 թ. հունվարին և կոչվում է Boys for Pele (Տղաներ Պելեի համար)։ Այն ձայնագրվել է իռլանդական եկեղեցում։ Չնայած ալբոմի երգերի բառերի տարօրինակ բովանդակությանն ու գործիքավորմանը, Boys for Pele-ն գերազանցում է նախորդ երկու ալբոմների արդյունքները՝ Բիլբորդում գրավելով երկրորդ հորիզոնականը։

1998 թվականի մայիսին և 1999 թվականի սեպտեմբերին թողարկված From the Choirgirl Hotel (Երգչախմբի աղջիկների հյուրանոցից) և To Venus and Back (Դեպի Վեներա և վերադարձ) ալբոմները խիստ տարբերվում էին Ամոսի նախկին ալբոմներից։ Ակուստիկ, դաշնամուրի վրա հիմնված հնչողությունը շատ տեղերում փոխարինվել է էլեկտրոնային պարային երաժշտությամբ։ Երկու ալբոմներն էլ կին լինելու թեմայով են և շոշափում են Ամոսի սեփական վիժումներն ու ամուսնությունը։

Մայրությունն Ամոսին ոգեշնչել է ստեղծել վերակատարումների ալբոմ՝ ձայնագրելով կանանց մասին տղամարդկանց գրած երգեր և սեռային դերերը փոխելով, որպեսզի ցույց տա կնոջ տեսանկյունը[15]։ Գաղափարը վերածվեց Strange Little Girl (Տարօրինակ փոքրիկ աղջիկներ) ալբոմի։ Ամոսը հետագայում խոստովանել է, որ ալբոմը ստեղծելու խթանը եղել է Ատլանտիկի հետ պայմանագրից ազատվելը՝ առանց որևէ նոր երգ տալու[16]։

Սկավառակագրություն խմբագրել

  • Y Kant Tori Read (1988) (Ինչու Թորին չի կարող կարդալ)
  • Little Earthquakes (1992) (Փոքրիկ երկրաշարժեր)
  • Under the Pink (1994) (Վարդագույնի տակ)
  • Boys for Pele (1996) (Տղաներ Պելեի համար)
  • From the Choirgirl Hotel (1998) (Երգչախմբի աղջիկների հյուրանոցից)
  • To Venus and Back (1999) (Դեպի Վեներա և վերադարձ)
  • Strange Little Girls (2001) (Տարօրինակ փոքրիկ աղջիկներ)
  • Scarlet's Walk (2002) (Սկարլետի զբոսանքը)
  • Tales of a Librarian: A Tori Amos Collection (2003) (Գրադարանավարի հեքիաթները. Թորի Ամոսի հավաքածու)
  • Welcome to Sunny Florida DVD (2004) (Բարի գալուստ արևոտ Ֆլորիդա DVD)
  • The Beekeeper (2005) (Մեղվապահը)
  • American Doll Posse (2007) (Ամերիկյան տիկնիկների ջոկատ)
  • Abnormally Attracted to Sin (2009) («Աննորմալ կերպով մեղքով հրապուրված»)
  • Midwinter Graces (2009) (Ձմեռվա կեսի շնորհներ)
  • Night of Hunters (2011) (Որսորդների գիշեր)
  • Gold Dust (2012) (Ոսկե փոշի)
  • Unrepentant Geraldines (2014)
  • Native Invader (2017)
  • Ocean to Ocean (2021)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Montreux Jazz Festival Database
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Amos, Tori and Ann Powers (2005). Piece by Piece. New York: Broadway Books. էջեր 49–50. ISBN 978-0-7679-1677-6.
  7. ↑ St. Leger, Marie Elsie (1994-02-24). «Under The Pink». Rolling Stone. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 3-ին. «mezzo»
  8. ↑ «Tori Amos Facts, information, pictures | Encyclopedia.com articles about Tori Amos». Encyclopedia.com. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 2–ին-ին.
  9. ↑ Jan. 14, 2012 03:07 AM Bang Showbiz (2012 թ․ հունվարի 14). «Tori Amos played 1st gig at gay bar at age 13». Azcentral.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  10. ↑ Rogers, Kalen (1994). Tori Amos All These Years: The Authorized Biography. Omnibus. էջեր 24–25. ISBN 978-0-8256-1448-4.
  11. ↑ «Tori Amos on Love Affair With the Piano». ABC News. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  12. ↑ David Wallechinsky & Amy Wallace: The New Book of Lists. Canongate, 2005. ISBN 978-1-84195-719-7.
  13. ↑ «Tori Amos' Track-by-Track Guide to "Little Earthquakes"». Rolling Stone. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 19–ին-ին.
  14. ↑ «Tori Amos — Artist Chart History». Billboard. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 7-ին.
  15. ↑ «Tori Amos Says Eminem's Fictional Dead Wife Spoke To Her». MTV. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 19–ին-ին.
  16. ↑ Amos, Tori; Powers, Ann (2005). Tori Amos: Piece by Piece. New York: Broadway Books. էջեր 314–315. ISBN 978-0-7679-1677-6.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
 Թորի Ամոս
էջը Վիքիպահեստում
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թորի Ամոս» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թորի_Ամոս&oldid=9519096» էջից