Ամենակարճահասակ մարդկանց ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

Սույն հոդվածում ներկայացված են իրենց զբաղմունքի ոլորտում կամ կյանքի ընթացքում գրանցված ամենակարճահասակ մարդիկ աշխարհում։

Տղամարդիկ խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի

Երկիր Հասակ Անուն Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  Նեպալ 54,6 սմ Չանդրա Բահադուր Դանգի Համարվել է պատմության մեջ երբևէ գրանցված ամենակարճահասակ չափահաս մարդը՝ ունենալով ընդամենը 54,64 սմ հասակ։ Հասակի ճշգրտությունն հաստատված է Գինեսի ռեկորդների գրքի կողմից[1]։ 1939–
  Հնդկաստան 57,0 սմ Գալ Մուհամմեդ Մինչև 2012 թվականն համարվել է աշխարհի ամենակարճահասակ մարդն ըստ Գինեսի ռեկորդների գրքի, որից հետո տիտղոսը տրվել է հնդիկ Չանդրա Բահադուր Դանգիին[2]։ 1957–1997 (40)
  Ֆիլիպիններ 60,0 սմ Ջունրեյ Բալավինգ Աշխարհի նախկին ամենակարճահասակ մարդը։ 1993-
  Հունգարիա 65 սմ Իստվան Թոթ Ամենակարճահասակ մարդու տիտղոսի հայցվոր։ Ենթակա է հիմնավորման Գինեսի ռեկորդների գրքի կողմից[3][4]։ Մահացել է 2011 թվականին՝ 48 տարեկանում[5]։ 1963–2011 (48)
  Նեպալ 67 սմ Հագենդրա Տափա Մագար Մինչև 2011 թվականն համարվել է աշխարհի ամենակարճահասակ մարդը։ 1992–2020
  Թայվան 67,5 սմ Լին Յու Չիհ Մինչև 2009 թվականն համարվել է աշխարհի ամենակարճահասակ մարդը։ 1972–
  Կոլումբիա 70,21 սմ Էդվարդ Նինյո Էռնանդես Պին Պինի մահվանից հետո 2010 թվականի մարտին հեռչակվել է աշխարհի ամենակարճահասակը, սակայն նույն թվականի հոկտեմբերին տիտղոսը զիջել է Մագարին[6]։ 1986–
  Չինաստան 74 սմ Հե Պին Պին Մինչև մահկանացուն կնքելը (մարտ, 2010) համարվել է աշխարհի ամենակարճահասակ մարդը։ 1988–2010 (22)

Կանայք խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի       Ենթակա վիճարկման

Երկիր Հասակ Անուն Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  Մեքսիկա 50,8 սմ Լուսիա Սարատե Աշխարհի ամենակարճահասակ կնոջ տիտղոսի հայցվոր։ 1864–1890 (26)
  Նիդերլանդներ 58 սմ Պոլին Մուստերս Գինեսի ռեկորդների գրքի կողմից ճանաչվել է որպես երբևէ գրանցված ամենակարճահասակ կինը[7]։ 1876–1895 (19)
  Հնդկաստան 58,4 սմ Ջյոթի Ամգե Գինեսի ռեկորդների գրքի կողմից ճանաչված աշխարհի ներկայիս ամենակարճահասակ կինը[8]։ 1993–
  Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն 65 սմ Մեդջ Բեստեր 1998 թվականին հասակը կազմել է 65 սմ[9]։ 1963–
  ԱՄՆ 69 սմ Բրիջետ Ջորդան Աշխարհի նախկին ամենակարճահասակ կինն ըստ Գինեսի ռեկորդների գրքի[10][11]։ 1989-
  Թուրքիա 71 սմ Հաթիջե Քոչաման Աշխարհի նախկին ամենակարճահասակ կինն ըստ Գինեսի ռեկորդների գրքի[12]։ 1989–

Այլ կատեգորիաներ խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի

Երկիր Հասակ Անուն Կատեգորիա Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  ԱՄՆ 24 սմ Նիսա Հուարեզ Նորածին Ծնվել է 108 օր վաղ և կշռել ընդամենը 320 գրամ[13][14]։ 2002 –
  ԱՄՆ 53,3 սմ Ֆրենսիս Ջոզեֆ Ֆլին Դեռահաս[15] Հայտնի է եղել Գեներալ Մայթ անվամբ, ելույթ է ունեցել բազմաթիվ ժամանցային ներկայացումներում։ 1884 թվականին ամուսնացել է անգլիացի գաճաճուհի Միլի Էդվարդսի հետ[16]։ Գաճաճների ամուսնությունն արժանանում է մեծ ժողովրդայնության։ Զույգը բազմաթիվ աֆիշներում ներկայացվում էր որպես «ամերիկյան թագավորական գաճաճներ» և «գեներալ և տիկին Մայթեր»[17]։ 1864–1898 (34)
  ԱՄՆ 86,4 սմ Ռայս եղբայրներ Երկվորյակներ Աշխարհի ամենակարճահասակ երկվորյակները (Գրեգ և Ջոն Ռայս) մինչև 2005 թվականը (Ջոնի Ռայսի մահը)[18][19]։ 1951–2005
1951 – (Գրեգ Ռայս)

Ամենակարճահասակ մարդիկ ըստ ոլորտի խմբագրել

Դերասաններ խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի

Երկիր Հասակ Անուն Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  Դոմինիկյան Հանրապետություն 71 սմ Նելսոն դե լա Ռոզա Նախկինում հռչակվել է որպես «աշխարհի ամենակարճահասակ դերասան», ունեցել է էպիզոդիկ դերակատարում 1996 թվականին նկարահանված «Դոկտոր Մորոյի կղզին» ֆիլմում[20]։ 1968–2006 (38)
  Հնդկաստան 76 սմ Աջայկումար Հնդիկ կոմիկ դերասան։ Գինեսի ռեկորդների գրքում է հայտնվել որպես լիամետրաժ ֆիլմում գլխավոր հերոսին մարմնավորած ամենակարճասակ դերասան[21]։ 1974–
  ԱՄՆ 79 սմ Թամարա դե Թրոյ Ամենակարճահասակ դերասանուհին, առավել հայտնի է «Ի. Թի՝ այլմոլորակայինը» ֆիլմում նկարահանվելու, ինչպես նաև «Երևի դեպի լուսին» պատմվածքի ստեղծման համար ներշնչանք ծառայելու համար[22][23]։ 1959–1990 (31)
  ԱՄՆ 81 սմ Վերն Թրոյեր Ամերիկացի դերասան և կասկադյոր։ Առավել հայտնի է «Օսթին Փաուերս» կատակերգական ֆիլմերում Մինի-Միի կերպարը մարմնավորելու համար։ 1969-
  Ֆիլիպիններ 83 սմ Վեն Վեն Ֆիլիպինցի կինոդերասան և մարտարվեստի վարպետ[24]։ 1957–1992 (35)
  Միացյալ Թագավորություն 107 սմ Ուորվիք Դեյվիս Անգլիացի դերասան և հաղորդավար, առավել հայտնի է «Ուիլոու» (1988) կինոնկարից և «Լեպրեկոն» ֆիլմաշարից։ Ունեցել է էպիզոդիկ դերակատարումներ «Աստղային պատերազմներ. Էպիզոդ VI. Ջեդայի վերադարձը» ֆիլմում և Հարի Փոթերի մասին պատմող ֆիլմերում[25]։ 1970–
  ԱՄՆ 117 սմ Մայքլ Դան Երկրորդ պլանի անվանակարգում Օսկարի առաջադրված միակ «գաճաճ մարդը» (1965 թվականին նկարահանված «Հիմարների նավը» ֆիլմում ունեցած դերակատարման համար)[26]։ 1934–1973 (39)

Գրողներ խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի

Երկիր Հասակ Անուն Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  Անգլիա 137 սմ Ալեքսանդր Պոպ Անգլիացի բանաստեղծ և երգիծաբան։ Հասակը չի գերազանցել 137 սմ-ը[27]։ 1688–1744 (56)

Մարզիկներ խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի

Երկիր Հասակ Անուն Սպորտաձև Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  Հնդկաստան 84 սմ Ադիտյա Դև Բոդիբիլդինգ Աշխարհի ամենափոքր բոդիբիլդերը[28]։ 1988–2012 (24)
  Կանադա 106 սմ Հենրի Ֆրենկլին Տափօղակով հոկեյ Կանադացի հոկեյի դարպասապահ, ամենակարճահասակ մարզիկը տափօղակով հոկեյի պատմության մեջ[29]։ 19-րդ դարի վերջ
  ԱՄՆ 109 սմ Էդդի Գեյդել Բեյսբոլ Բեյսբոլի գլխավոր լիգայի (MLB) պատմության ամենակարճահասակ մարզիկը[30]։ 1925–1961 (36)
  Կանադա 130 սմ Լայոնել Ժիրու Պրոֆեսիոնալ ըմբշամարտ Ելույթներ է ունեցել «WWF»-ում՝ «Փոքրիկ կուղբ» ռինգային անվամբ[31]։ 1935–1995 (60)
  ԱՄՆ 132 սմ Դիլան Փոստլ Պրոֆեսիոնալ ըմբշամարտ Աշխարհի ներկայիս ամենակարճահասակ պրոֆեսիոնալ ըմբիշը[32]։ 1986–
  ԱՄՆ 149 սմ Ջլի Քրոն Ձիարշավային սպորտ Ամերիկացի ամենակարճահասակ ձիարշավորդը[32]։ 1963–
  Անգլիա 152 սմ Թիչ Քորնֆորդ Կրիկետ Ամենակարճահասակ կրիկետիստը միջազգային մրցասպարեզում[33]։ 1900–1964 (64)
  Ավստրալիա 155 սմ Ջիմ Բրեդֆորդ Ավստրալիական ֆուտբոլ Մասնագիտական մակարդակում հանդես եկող ամենակարճահասակ ավստրալիական ֆուտբոլիստը[34]։ 1926–2005 (79)
  ԱՄՆ 155 սմ Ջեք Շապիրո Ամերիկյան ֆուտբոլ Պրոֆեսիոնալ ամերիկյան ֆուտբոլի ամենացածրահասակ մարզիկը։ Հնարավորություն է ունեցել անցկացնելու միայն մեկ պրոֆեսիոնալ հանդիպում[35]։ 1907–2001 (94)
  Միացյալ Թագավորություն 157 սմ Ֆրեդերիկ Ուոլդեն Ֆուտբոլ Ամենակարճահասակ ֆուտբոլիստը Անգլիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի պատմության մեջ[36]։ 1888–1949 (61)
  ԱՄՆ 157 սմ Շենոն Բոբիտ Բասկետբոլ Ամենակարճահասակ բասկետբոլիստուհին Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի (WNBA) պատմության մեջ[32]։ 1985–
  ԱՄՆ 160 սմ Մագզի Բոգզ Բասկետբոլ Բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայում (NBA) երբևէ հանդես եկած ամենացածրահասակ բասկետբոլիստը[37]։ 1965–
  Կանադա 160 սմ Ռոյ Ուորթերս Տափօղակով հոկեյ Հոկեյի ազգային լիգայում (NHL) երբևէ հանդես եկած ամենակարճահասակ հոկեյիստը։ 1969 թվականին առաջադրվել է Հոկեյի փառքի սրահ[38]։ 1900–1957 (57)
  ԱՄՆ 165 սմ Էրլ Բոյկինս Բասկետբոլ Բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի (NBA) ներկայիս ամենակարճահասակ բասկետբոլիստը[39]։ 1976–
  ԱՄՆ 165 սմ Թրինթոն Հոլիդեյ Ամերիկյան ֆուտբոլ Ֆուտբոլի ազգային լիգայի (NFL) ներկայիս ամենակարճահասակ ֆուտբոլիստը[40]։ 1986–
  Վենեսուելա 165 սմ Խոսե Ալտուվե Բեյսբոլ Բեյսբոլի գլխավոր լիգայիյի (MLB) ներկայիս ամենակարճահասակ բեյսբոլիստը։ 1990–

Քաղաքական գործիչներ խմբագրել

      Մահացած       Կենդանի

Երկիր Հասակ Անուն Նշում Կյանքի տևողություն (մահվան տարիք)
  ԱՄՆ 114 սմ Չարլի Լոքհարթ 1931 թվականի դրությամբ եղել է ամերիկացի ամենակարճահասակ պետական պաշտոնյան[41][42] 1876–1954 (78)
  Մեքսիկա 137 սմ Բենիտո Խուարես Մեքսիկայի նախագահը 1858-1864 թվականներին։ Հասակն ընդամենը կազմել է 137 սմ[43]։ 1806–1872 (66)
  Իտալիա 153 սմ Վիկտոր Էմանուիլ III Իտալիայի թագավորը 1900-1946 թվականներին[44]։ 1869–1947 (78)
  Հյուսիսային Կորեա 160 սմ Կիմ Ջոնգ Իլ Հյուսիսային Կորեայի բարձրագույն առաջնորդը 1997-2011 թվականներին։ Կարճ հասակը քողարկելու համար սովորաբար կրել է բարձրակրունկ կոշիկներ և ունեցել դեպի վեր ցցված սանրվածք[45][46][47]։ 1941–2011 (70)
  Հնդկաստան 163 սմ Փրանաբ Մուխերջի Հնդկաստանի պատմության ամենակարճահասակ նախագահը։ 1935-
  Ֆիլիպիններ 149,86 սմ Մարիա Մակապագալ Առոյո Ֆիլիպինների պատմության ամենակարճահասակ նախագահը։ 1947-
  ԱՄՆ 163 սմ Ջեյմս Մեդիսոն Միացյալ Նահանգների ամենակարճահասակ նախագահը[48]։ 1751–1836 (85)

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Shortest Person Ever Declared: Chandra Bahadur Dangi». Huffington Post. 2012 թ․ փետրվարի 27. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 26-ին.
  2. «Gul Mohammed; World's Shortest Man». Los Angeles Times. 1997 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  3. «Pityu, a legkisebb óriás». Beol.hu. 2010 թ․ սեպտեմբերի 7. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  4. «Tóth Pityu a világ legkisebb szupersztárja». Royalmagazin.hu. 2010 թ․ ապրիլի 1. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  5. «Elhunyt Pityu, a világ legkisebb embere». rtlklub.hu. 2011 թ․ մայիսի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 11-ին.
  6. «Colombian named 'world's shortest man'». CNN World. 2010 թ․ սեպտեմբերի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  7. Claire Folkard; Guinness World Records Limited; Jackie Freshfield; Carla Masson, Rob Dimery (2004 թ․ սեպտեմբերի 10). Guinness world records 2005. Guinness World Records Ltd. ISBN 978-0-85112-192-5. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 20-ին.
  8. Guinness World Records
  9. CNN – World's shortest man, woman campaign for disabled – 3 November 1998. Edition.cnn.com. վերցված` 20 փետրվարի, 2011
  10. Metro. metro.co.uk, վերցված է՝ 22 հոկտեմբերի, 2011.
  11. Moye, David (Սեպտեմբերիկ 19, 2011). «Guinness Declares Illinois Resident Bridgette Jordan The World's Shortest Woman (VIDEO)». Huffington Post.
  12. World's smallest woman's joy at Guinness award. Telegraph (2010-11-16)։ Վերցված է՝ 20 փետրվարի, 2011
  13. GWR 2006, p. 17.
  14. «World's shortest baby». guinnessworldrecords.com. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 26-ին.
  15. Ruoff, Henry W. (1922). The Standard dictionary of facts : history, language, literature, biography... Frontier Press. էջ 786. OCLC 21954748. «twenty-one inches at sixteen»
  16. Haydn, Joseph; Benjamin Vincent (1906). Haydn's Dictionary of Dates and Universal Information Relating to All Ages ... G. P. Putnam's Sons. էջ 419. OCLC 12934491.
  17. «DETAILS OF THE MIDGETS' MARRIAGE» (PDF). Նյու Յորք Թայմս. 1884 թ․ հունիսի 15. էջ 6. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 18-ին.
  18. Woo, Elaine. (2005-11-25) John Rice; at 2 ft. 10 in., he created large legacy – The Boston Globe. Boston.com. Retrieved 20 February 2011.
  19. 8min (2008 թ․ մարտի 21). «Legends & Legacies: The Rice Brothers | WPBF Home - WPBF Home». Wpbf.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  20. Nelson de la Rosa, Dominican actor and Boston Red Sox fan, dies. Usatoday.Com (2006-10-23). Վերցված է՝ 20 փետրվարի, 2011։
  21. «Indian comedy star Ajay Kumar is world's smallest actor». The Daily Telegraph. London. 2009 թ․ ապրիլի 22. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 12-ին.
  22. Tamara De Treaux, IMDB.com
  23. Patrick Robertson (2001 թ․ սեպտեմբերի 1). Film Facts. Billboard Books. էջեր 115–. ISBN 978-0-8230-7943-8. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 20-ին.
  24. Manila Standard Today, վերցված է՝ 20 փետրվարի, 2011.
  25. [1] IMDb, վերցված է՝ 26 հունվարի, 2014
  26. Academy Awards Best Supporting Actor. Filmsite.org, վերցված է՝ 20 փետրվարի, 2011.
  27. Books: A Gulliver Among Lilliputians Արխիվացված 2013-08-24 Wayback Machine. TIME (1969-01-17), վերցված է՝ 20 փետրվարի, 2011.
  28. Chivers, Tom (12 փետրվարի, 2008). "Romeo Dev, the world's smallest bodybuilder". Telegraph. Archived from the original 13 փետրվարի, 2008.
  29. Black Ice: The Lost History of the Colored Hockey League of the Maritimes, 1865–1925
  30. ESPN.com: MLB – Short on size, long on history. Static.espn.go.com (1951-08-19), վերցված՝ 20 փետրվարի, 2011։
  31. Online World of Wrestling. Online World of Wrestling (1996-12-04), վերցված՝ 20 փետրվարի 2011։
  32. 32,0 32,1 32,2 World's Shortest in Sports. Topendsports.com, վերցված՝ 20 փետրվարի, 2011.
  33. Top 10 Shortest Cricketers in History Արխիվացված 2014-10-22 Wayback Machine. sporteology.com, վերցված՝ 22 հուլիսի, 2013։
  34. «"Short Story" at AFL site». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  35. «Strong Arm Tactics». Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  36. «Fanny Walden». Legends. Tottenham Hotspur F.C. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 12-ին.
  37. tyrone bogues personal appearances, representation, basketball, Tyrone Bogues. Sportsstarsusa.com, վերցված՝ 20 փետրվարի, 2011։
  38. [2]
  39. Earl Boykins Bio Page. NBA.com (1976-06-02), վերցված՝ 20 փետրվարի 2011։
  40. Texans sign Trindon Holliday | ProFootballTalk. Profootballtalk.nbcsports.com. Retrieved 20 February 2011.
  41. «The lives of dwarfs by Betty M. Adelson, pgs 47, 368, 411». Վերցված է 6 հոկտեմբերի, 2014-ին.
  42. «Eugene Register-Guard - 18 April 1937, pg 12». Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  43. Who is the shortest world leader? | World news. The Guardian. Retrieved 20 February 2011.
  44. ITALY: The Little King Արխիվացված 2013-08-23 Wayback Machine. TIME (1948-01-05), վերցված է 20 փետրվարի, 2011.
  45. «Kim Jong-il's death: India fears revival of North Korea-Pak nuclear bonding». The Times Of India. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  46. «Kim Jong-il». The Daily Telegraph. London. 19 դեկտեմբերի, 2011.
  47. Straw, Joseph (19 դեկտեմբերի, 2011). «North Korea's leader loved hoops and Hennessy». Daily News. New York.
  48. Presidents Արխիվացված 2010-11-30 Wayback Machine. Fi.edu, վերցված ` 20 փետրվարի, 2011։