Ալեքսեյ Սիսակյան

հայ ֆիզիկոս
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Սիսակյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին:

Ալեքսեյ Նորայրի Սիսակյան (ռուս.՝ Алексей Норайрович Сисакян, հոկտեմբերի 14, 1944(1944-10-14), Մոսկվա, ԽՍՀՄ - մայիսի 1, 2010(2010-05-01), Լարնակա, Կիպրոս), հայ ֆիզիկոս-տեսաբան։ Ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1980), պրոֆեսոր` (1986): ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան (2005), ՌԳԱ թղթակից (2006) անդամ։

Ալեքսեյ Նորայրի Սիսակյան
Алексей Сисакян
Ծնվել էհոկտեմբերի 14, 1944(1944-10-14)
Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Մահացել էմայիսի 1, 2010(2010-05-01) (65 տարեկան)
Լարնակա, Կիպրոս
ԳերեզմանՏրոեկուրովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)ՄՀՄԻ
Գործունեության ոլորտտեսական ֆիզիկա և տարրական մասնիկների ֆիզիկա
ԱնդամակցությունՌուսաստանի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերՄոսկվայի պետական համալսարան և ՄՊՀ ֆիզիկայի ֆակուլտետ
ԿոչումՌուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամներ և պրոֆեսոր
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1980)
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Գիտական ղեկավարՆիկոլայ Բոգոլյուբով
Պարգևներ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշան Պատվո շքանշան Բարեկամության շքանշան «Աստանայի 10 տարի» մեդալ «Մոսկվայի 850-ամյակի հիշատակի» մեդալ
Համամիութենական Լենինյան Կոմերիտմիության Մրցանակներ
Բևեռային աստղի շքանշան Անանիա Շիրակացու մեդալ «Կյուրեղ և Մեթոդիոս» շքանշան և Բարեկամություն մեդալ
ՀայրՆորայր Սիսակյան

Կենսաֆիզիկոս, տիեզերական կենսաբանության հիմնադիրներից մեկի` Նորայր Սիսակյանի որդին է, ֆիզիկական գիտությունների դոկտոր Իոսիֆ Սիսակյանի եղբայրը։

Կենսագրություն Խմբագրել

1968 թվականին ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանը։ 1968 թվականից աշխատել է միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտի (Դուբնա) տեսական ֆիզիկայի լաբորատորիայում՝ Ն․ Ն․ Բոգո Աուբովի ղեկավարությամբ։ 1979-1989 թթ. այդ ինստիտուտի գլխավոր գիտնական քարտուղար, 1989-2005 թթ.` փոխտնօրեն, 2006-2010 թթ.` տնօրեն։ 1985 թվականից, միաժամանակ՝ տեսական ֆիզիկայի լաբորատորիայի տնօրեն, 1982 թվականից Մոսկվայի ֆիզտեխնիկական ինստիտուտի տարրական մասնիկների ֆիզիկայի ամբիոնի գիտական ղեկավար։

 
Միջուկային ֆիզիկա

Ալեքսեյ Սիսակյանը եղել է Ռուսաստանի ճարտարագիտական (1992), ՌԴ բնական (1994), Եվրոպական (Բրյուսել, 2003) Գիտությունների ակադեմիաների անդամ, Միջուկային Հետազոտությունների Միավորված Ինստիտուտի (ՄՀՄԻ) գիտական խորհրդի մասնիկների և դաշտերի հանձնաժողովի, Ապագա արագացուցիչների եվրոպական կոմիտեի անդամ, ՄՀՄԻ ուսումնագիտական կենտրոնի նախագահ, Բնության, հասարակության և մարդու «Դուբնա» միջազգային համալսարանի փոխնախագահ և տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ, «Տարրական մասնիկների և ատոմային միջուկների ֆիզիկա» հանդեսի գլխավոր խմբագրի տեղակալ։ Տվերի պետական համալսարանի, ԵՊՀ (2005) պատվավոր դոկտոր, Աշտարակ քաղաքի պատվավոր քաղաքացի (2005)[1][2]։

Գործունեություն Խմբագրել

Աշխատանքները վերաբերում են բարձր էներգիայի միջուկային ֆիզիկայի տեսական խնդիրներին, տարրական մասնիկների ֆիզիկային, դաշտի քվանտային տեսության մոտավոր մեթոդներին ու հավասարումներին, ոչ տրիվիալ երկրաչափությամբ, համաչափությամբ և տոպոլոգիայով քվանտային համակարգերի հիմնախնդիրներին։ Ուսումնասիրել և զարգացրել է դաշտի քվանտային տեսության մոտավոր մեթոդները, հետազոտել տարրական մասնիկների բազմակի ծնման մեխանիզմները և հադրոնների փոխազդեցության մոդելները բարձր էներգիաների դեպքում։

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

  1. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007 
  2. Ալեքսեյ Սիսակյանի կենսագրությունը ՀՀ ԳԱԱ կայքում
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 399