Վիքիպեդիա

Ալեքսեյ Գերման

խորհրդային և ռուս կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան և պրոդյուսեր

Ալեքսեյ Յուրևիչ (Գեորգիևիչ)[6] Գերման (ռուս.՝ Алексе́й Ю́рьевич (Гео́ргиевич) Ге́рман, հուլիսի 20, 1938(1938-07-20)[1], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2] - փետրվարի 21, 2013(2013-02-21)[3][1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուս կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան և պրոդյուսեր, Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական արտիստ (1994)[6]: Տիրապետում է վավերագրականին բնորոշ սև-սպիտակ գեղարվեստական կինոնկարների նկարահանման ոճին և տեխնիկային։

Ալեքսեյ Գերման
Ծննդյան թիվ՝հուլիսի 20, 1938(1938-07-20)[1]
Ծննդավայր՝Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2]
Վախճանի թիվ՝փետրվարի 21, 2013(2013-02-21)[3][1] (74 տարեկան)
Վախճանի վայր՝Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն՝ ԽՍՀՄ
 Ռուսաստան
Մասնագիտություն՝կինոռեժիսոր, դերասան և սցենարիստ
Պարգևներ՝
IMDb։ID 0314516

Կենսագրություն խմբագրել

Ալեքսեյ Գերմանը ծնվել է 1938 թվականի հուլիսի 20-ին Լենինգրադում։ Գրող Յուրի (Գեորգիա) Գերմանի և Տատյանա Ալեքսանդրովնա Ռիտտենբերգի որդին է։ 1960 թվականին ավարտել է Լենինգրադի թատրոնի, երաժշտության և կինեմատոգրաֆիայի պետական ինստիտուտի ռեժիսորական ֆակուլտետը (Գրիգորի Կոզինցևի արվեստանոցը, դասընթացի ղեկավար Ալեքսանդր Մուզիլ)։

Աշխատել է Սմոլենսկի դրամատիկական թատրոնում, այնուհետև, 1961-1964 թվականներին՝ Լենինգրադի դրամատիկական Մեծ թատրոնում Գեորգի Տովստոնոգովի հետ։

1964 թվականից եղել է «Լենֆիլմ» կինոստուդիայի երկրորդ ռեժիսոր, այնուհետև՝ բեմադրող ռեժիսոր։ Նրա «Ստուգում ճանապարհներին» ֆիլմը 15 տարի մնացել է դարակների վրա և էկրան է բարձրացել միայն վերակառուցման տարիներին։ 1985 թվականին ընտրվել է ԽՍՀՄ Կինեմատոգրաֆիստների միության քարտուղար։ 1990 թվականին կազմակերպել է «ԱՓՖՍ» կինոստուդիան (Առաջին փորձարարական ֆիլմի ստուդիա) և մինչև իր մահը` 2013 թվականը, եղել է նրա գեղարվեստական ղեկավարը։ 1998 թվականից Գերմանը Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներում կազմակերպել է հեղինակային արվեստանոց։ 2010 թվականից եղել է Սանկտ Պետերբուրգի միջազգային կինոֆորումի նախագահը։

Ալեքսեյ Գերմանը մահացել է 2013 թվականի փետրվարի 21-ին՝ 75 տարեկան հասակում, Սանկտ Պետերբուրգի Ռազմա-բժշկական ակադեմիայի հիվանդանոցում՝ երիկամային անբավարարությունից։ Թաղվել է փետրվարի 24-ին՝ Սանկտ Պետերբուրգի Բոգոսլավսկի գերեզմանոցում[7][8][9]։

2013 թվականի աշնանը հետմահու արժանացել է Հռոմի կինոփառատոնի «Կապիտոլիական ոսկե գայլ» մրցանակի՝ կինոարվեստում ունեցած ավանդի համար (Lifetime Achievement Award): Մրցանակի հանձնման արարողությունը կայացել է Հռոմում, նոյեմբերի 13-ին, Գերմանի «Դժվար է աստված լինել» ֆիլմի համաշխարհային պրեմիերայի շրջանակներում։ Մրցանակը ստացել են ռեժիսորի այրին՝ Սվետլանա Կարմալիտան և նրա որդին Ալեքսեյ Գերման կրտսերը[10][11]]: Կազմակերպիչները նշել են, որ առաջին անգամ եվրոպական փառատոների պատմության մեջ որոշվել է նման մրցանակ շնորհել մահացած կինեմատոգրաֆիստին[12]։ Կաննի կինոփառատոնի կազմակերպիչները խնդրել են Գերմանների ընտանիքին թույլատրել «Դժվար է աստված լինել» ֆիլմը ընդգրկել հիմնական մրցույթում, բայց մերժում են ստացել[13]։

Ընտանիք[14] խմբագրել

 
Ալեքսեյ Գերմանի շիրիմը
  • Մայրական կողմ
    • Նախապապը եղել է երդվյալ հավատարմատար, պետերբուրգյան հրեական համայնքի մեկենաս, պետական խորհրդական Գավրիիլ Անդրեյեվիչ Տիկտինը[15]։ Մյուս նախապապը Վլադիմիր Ազրիելևիչ Ռիտենբերգը և նրա եղբայրը Արոն Ազրիելևիչ Ռիտենբերգը (1867-?) եղել են մահուդի և մորթե կոշկեղենի պետերբուրգյան առևտրի տան և մանուֆակտուրայի սեփականատեր, որի հիմնադիրը եղել է առաջին գիլդիայի կովենյան վաճառական Ազրիել Դավիդովիչ Ռիտենբերգը[16]։
      • Պապը եղել է երդվյալ հավատարմատար, դատական վերահսկիչ, արքունի խորհրդական Ալեքսանդր Վլադիմիրովիչ Ռիտենբերգը։
      • Տատ՝ Յուլիա Գավրիլովնա Տիկտինա։
        • Մայր՝ Տատյանա Ալեքսանդրովնա Ռիտենբերգ (1904-1995)։
          • Քույր՝ Մարինա Նիկոլաևնա Կովարսկայա (1931), Նիկոլայ Արոնովիչ Կովարսկու և Տատյանա Ալեքսանդրովնա Ռիտենբերգի դուստրը։
  • Հայրական կողմ
      • Պապ՝ Պավել Նիկոլաևիչ Գերման, շտաբս կապիտան։
      • Տատ՝ Նադեժդա Կոնստանտինովնա Իգնատևա, գեներալի դուստր, գթության քույր։
        • Հայր՝ Յուրի Պավլովիչ Գերման, գրող (1910-1967)։
  • Կին՝ Սվետլանա Իգորևնա Կարմալիտա, սցենարիստ (1940-2017)։
    • Որդի՝ Ալեքսեյ Գերման կրտսեր, ռուս կինոռեժիսոր, սցենարիստ (1976)։

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Տարի Ֆիլմ
Ռեժիսոր Սցենարիստ Դերասան Դեր
1967 Յոթերորդ արբանյակը[17]
 Y
1971 Ստուգում ճանապարհներին
 Y
1976 Քսան օր առանց պատերազմի
 Y
1977 Նստիր կողքիս, Միշկա
 Y
1980 Ռաֆֆերտի
 Y
 լրագրող
1980 Սերգեյ Իվանովիչը թոշակի է անցնում
 Y
 Նիկոլայ Դմիտրիևիչ
1981 Տնօրենի անձնական կյանքը
 Y
 Կոնստանտին Մուստաֆիդի
1981 Ճամփորդություն Կովկասյան լեռներով
 Y
1983 Տորպեդակիր ինքնաթիռներ[18]
 Y
1984 Իմ ընկեր Իվան Լապշինը[19]
 Y
 Y
1985 Կար մի խիզախ կապիտան
 Y
1986 Ասք խիզախ Խոչբարի մասին
 Y
1987 Իմ ռազմական հաշվարկը
 Y
1990 Канувшее время
 Y
1991 Հաղթողի ստվերը (Օստրարայի մահը)
 Y
1991 Կինոն փրկում է ժամանակը (վավերագրական)
 Y
1991 Անդրեյ (վավերագրական)
 Y
1994 Կողպեք
 Y
 Կլամմ
1994 Սատանայական վոդևիլ (վավերագրական)
 Y
1995 Ժամանած գնացքներ / Տրոֆիմ
 Y
1996 Ժիզելի մոլուցքը
 Y
 врач
1996 Սերգեյ Էյզենշտեյն, ինքնակենսագրական (վավերագրական)
 Y
1998 Хрусталёв, машину!
 Y
 Y
1998 Սառը պատերազմ (վավերագրական, սերիա 14)
 Y
1998 Որպեսզի հիշեն (վավերագրական, թողարկում 48)
 Y
2003—2012 85-ում Գերմանը 122 է Արխիվացված 2019-03-29 Wayback Machine (վավերագրական)
 Y
2005 Գերման՝ Գերմանի որդի Արխիվացված 2019-03-27 Wayback Machine (վավերագրական)
 Y
2005 Այլ Միրոնով (վավերագրական)
 Y
2008 Владимир Высоцкий. Я приду по ваши души (վավերագրական)
 Y
2008 Գերմանոլոգիա (վավերագրական)
 Y
 Y
2008 Դեմիուրգ (վավերագրական)
 Y
2010 Ավելին քան սերը. Գերման և Կարմալիտա (վավերագրական)
 Y
2011 Իմ ընկեր Անդրեյ Բոլտնև (վավերագրական)
 Y
2011 Ֆիլմի ղեկավարների պատմություն կամ շինարարները և վերակառուցողները Արխիվացված 2019-03-29 Wayback Machine (վավերագրական, սերիաներ 6—8)
 Y
2012 Դժվար է աստված լինել (վավերագրական)
 Y
2013 Դժվար է աստված լինել
 Y
 Y

Ճանաչում և պարգևներ խմբագրել

  • «Քսան օր առանց պատերազմի» ֆիլմի համար
  • «Իմ ընկեր Իվան Լապշինը» ֆիլմի համար
    • Ժյուրիի «Բրոնզե ընձառյուծ» մրցանակ և Է. Արտարիայի մրցանակ Լոկարնո-1986 միջազգային կինոփառատոնում
    • Վասիլև եղբայրների անվան ՌՍՖՍՀ պետական մրցանակ - 1987
  • «Ստուգում ճանապարհներին» ֆիլմի համար
    • ԽՍՀՄ պետական մրցանակ - 1988
  • Ռոտերդամի միջազգային կինոփառատոնում քննադատության մրցանակի դափնեկիր -1987 за фильмы: «Ստուգում ճանապարհներին», «Քսան օր առանց պատերազմի», «Իմ ընկեր Իվան Լապշինը» ֆիլմերի համար
  • «Խրուստալյով մեքենա» ֆիլմի համար
    • Ֆիլմը մասնակցել է Կաննի կինոփառատոնի մրցույթին (1998)
    • Վիսոցկու մրցանակի դափնեկիր «Իմ կյանքի ընթացքը» - 1999
    • «Ոսկե դար» բելգիական կինեմատոգրաֆիական պատվավոր մրցանակի դափնեկիր - 1999
    • «Նիկա» մրցանակներ 1999 թվականի համար` լավագույն խաղարկային ֆիլմ, լավագույն ռեժիսորական աշխատանք անվանակարգերում
    • Կինոգետների և կինոքննադատների գիլդիայի «Ոսկե Խոյ» ազգային մրցանակ 1999 թվականի համար, լավագույն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսորական աշխատանք անվանակարգերում Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի մրցանակ։
  • Ռուսաստանի դաշնության ժողովրդական արտիստ (1994)[6]
  • ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1988)
  • «Ոսկե խոյ» մրցանակ «Կինեմատոգրաֆիական տարվա մարդ» անվանակարգում («Եզակի արվեստանոցի ստեղծման, ինտուիցիայի և հաստատակամության համար») - 1992
  • «Տրիումֆ» մրցանակ - 1998
  • Սերգեյ Դովլաթովի անվան մրցանակ - 1998
  • Ցարսկոսելսկի գեղարվեստական մրցանակ (2003)
  • «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար » IV աստիճանի շքանշան[18]
  • Պատվո շքանշան (30 հուլիսի 2008) - հայրենական կինեմատոգրաֆիայի զարգացման բնագավառում ունեցած ավանդի և երկարամյա ստեղծագործական գործունեության համար[20]
  • Ցարսկոսելսկի գեղարվեստական մրցանակ (2012)
  • «Ոսկե կենտավր» համաշխարհային կինեմատոգրաֆիայում ունեցած ավանդի համար (2012) - «Ուղերձ մարդուն» փառատոնի բարձրագույն պարգևը[21]
  • «Ոսկե Կապիտոլիական գայլ» կինոարվեստում ներդրման համար (2013)
  • «Նիկա» մրցանակ 2015 թվականի համար (հետմահու) - տարվա լավագույն ֆիլմի և լավագույն ռեժիսուրայի համար («Դժվար է աստված լինել»)

Հիշատակ խմբագրել

  • 2015 թվականին «Լյուդմիլա Գուրչենկո» հեռուստասերիալում ռեժիսորի դերը խաղում է դերասան Իգոր Մարիչևը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119213427 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ http://www.kremlin.ru/acts/bank/27862
  5. ↑ http://www.kremlin.ru/acts/bank/5280
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Награждён указом президента России № 86 от 11 января 1994 года
  7. ↑ А. Герман-мл. (2013 թ․ փետրվարի 21). «Не стало моего отца». «Эхо Москвы». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 26-ին.
  8. ↑ «Режиссёр Алексей Герман-старший скончался от почечной недостаточности». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
  9. ↑ Алексея Германа похоронили в Санкт-Петербурге
  10. ↑ «Герман-старший посмертно награждён в Риме за вклад в киноискусство» (ռուսերեն). РИА Новости. 2013 թ․ նոյեմբերի 13. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  11. ↑ Nick Vivarelli. (2013 թ․ հոկտեմբերի 8). «Rome Fest To Honor Aleksei German Posthumously» (անգլերեն). Variety. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  12. ↑ «The great Russian filmmaker Aleksei Yuryevich German honoured with the Award for Lifetime Achievement» (անգլերեն). romacinemafest.it. 2013 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  13. ↑ «Памяти Алексея Германа». Эхо Москвы. 21.02.2013.
  14. ↑ «Алексей Герман. Биография». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
  15. ↑ «Книга жизни: воспоминания С. М. Дубнова». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
  16. ↑ Владимир Колганов «Герман, или Божий человек»
  17. ↑ Համառեժիսոր Գրիգոր Արանովի հետ։
  18. ↑ В титрах фильма стоит только имя супруги режиссёра Светланы Кармалиты, сам Герман в связи со сложными отношениями с руководством студии в качестве автора сценария не указан
  19. ↑ В титрах фильма в качестве сценариста указан только Эдуард Володарский
  20. ↑ Указ Президента РФ от 30 июля 2008 г. № 1148
  21. ↑ «Первый приз фестиваля «Послание к человеку» получил Алексей Герман». РИА Новости. 2012 թ․ սեպտեմբերի 23. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 14-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ալեքսեյ_Գերման&oldid=9467236» էջից