Ալեքսանդր Փաշայան
Ալեքսանդր Ասատուրի Փաշայան (մարտի 1, 1909, Հաջի Հաբիբլի - մայիսի 26, 1965, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ լեզվաբան-մանկավարժ, հասարակական գործիչ։
| Ալեքսանդր Փաշայան | |
|---|---|
| Ծնվել է | մարտի 1, 1909 |
| Ծննդավայր | Հաջի Հաբիբլի |
| Մահացել է | մայիսի 26, 1965 (56 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1960) |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան, մանկավարժ և հասարակական գործիչ |
| Աշխատավայր | ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ |
| Երեխաներ | Ասատուր Փաշայան և Արարատ Փաշայան |
Ասատուր և Արարատ Փաշայանների հայրը։
Կենսագրություն խմբագրել
Ալեքսանդր Փաշայանը ծնվել է 1909 թվականի մարտի 1-ին, Հաջի Հաբիբլի գյուղում (Հալեպի նահանգի Անտիոք գավառ)։ 1915 թվականին մոր հետ եղել է Մուսա լեռան պաշտպանների խմբում։ 1944 թվականին Դամասկոսում «Սասունցի Դավիթ» շարասյան համար հանգանակության կազմակերպիչներից է։ 1946 թվականին հայրենադարձել է. ուսուցչություն է արել Նալբանդ (այժմ՝ Շիրակամուտ՝ ՀՀ Լոռու մարզում) գյուղի դպրոցում։ 1960 թվականին ավարտել է Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի (հեռակա) պատմալեզվագրական ֆակուլտետը և նույն թվականից աշխատել ՀԽՍՀ ԳԱ լեզվի ինստիտուտում, զբաղվել Սվեդիայի բարբառի ուսումնասիրությամբ։ Խմբագրել և ծանոթագրություններով տպագրել է Տ. Անդրեասյանի «Սվեդիայի բարբառը» (1967) աշխատությունը[1]։
1965 թվականի ազգային զարթոնքի ժամանակ, երբ հայերեն լույս էր ընծայվել Ֆրանց Վերֆելի «Մուսա լեռան 40 օրը» գիրքը[2], Փաշայանի ջանքերով հավաքվել և հասարակությանն են ներկայացվել այդ հերոսամարտի մասնակից-վերապրողների վկայությունները։
Մահ խմբագրել
Հիշատակ խմբագրել
Փաշայանի մահարձանը կանգնեցվել է մուսալեռցիների հանգանակությամբ (ճարտարապետ՝ Ռաֆայել Իսրայելյան)։
Երկեր խմբագրել
- Լեռ, որ ապրում է ժողովրդի սրտում, «Էջմիածին». 1965, № 2-4[3]:
- Սվեդիայի բարբառի մասին. ՊԲՀ, 1963, № 4:
- Սվեդիայի բարբառի ձևաբանությունը. «ՀԽՍՀ ԳԱ տեղեկագիր», 1964. № 9:
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, գլխավոր խմբագիր՝ Հովհաննես Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, Երևան, 2007։
- ↑ Վերֆել Ֆ., Մուսա լեռան 40 օրը, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1990 թ.:(չաշխատող հղում)
- ↑ Փաշայան, Ալեքսանդր (1965) Լեռ, որ ապրում է ժողովրդի սրտում. Էջմիածին. Պաշտօնական ամսագիր Հայրապետական Աթոռոյ Ս. Էջմիածնի, ԻԲ (Բ -Դ). pp. 149-155(չաշխատող հղում)