Ալեքսանդր Վասիլևսկի

Ալեքսանդր Միխայլովիչ Վասիլևսկի (սեպտեմբերի 18 (30), 1895 կամ սեպտեմբերի 30, 1895(1895-09-30), Vichuga, Իվանովոյի մարզ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 5, 1977(1977-12-05), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային ռազմական գործիչ, Խորհրդային Միության մարշալ (1943), Խորհրդային Միության կրկնակի հերոս։ ԽՄԿԿ անդամ 1938 թվականից։

Ալեքսանդր Վասիլևսկի
ռուս.՝ Алекса́ндр Миха́йлович Василе́вский
սեպտեմբերի 18 (30), 1895 կամ սեպտեմբերի 30, 1895(1895-09-30) - դեկտեմբերի 5, 1977(1977-12-05) (82 տարեկան)
Ծննդավայր	Vichuga, Իվանովոյի մարզ, ԽՍՀՄ
Մահվան վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Կրեմլի պատի պանթեոն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Զորատեսակ	Ռուսական կայսերական բանակ, ցամաքային զորքեր և Q21659800?
Կոչում	Ենթասպա, շտաբս-կապիտան, գնդապետ, բրիգադայի հրամանատար, Կոմդիվ, գեներալ-մայոր, գեներալ-լեյտենանտ, Գեներալ-գնդապետ, բանակի գեներալ և Խորհրդային Միության մարշալ
Հրամանատարն էր	ԽՍՀՄ Զինված ուժեր
Մարտեր/ պատերազմներ	Առաջին համաշխարհային պատերազմ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ, Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ, Խորհրդա-լեհական պատերազմ, Գերմանա-խորհրդային ռազմաճակատ և Խորհրդա-ճապոնական պատերազմ
Պարգևներ	Լենինի շքանշան, «Ճապոնիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ, «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ, Կարմիր դրոշի շքանշան, Բրիտանական կայսրության Մեծ խաչի շքանշանի ասպետ, Կարմիր Աստղի շքանշան, Խորհրդային Միության հերոս, Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան, Կառլ Մարքսի շքանշան, «Հաղթանակ» շքանշան, «Հաղթանակ» շքանշան, «Պատվո լեգեոն» շքանշանի գլխավոր հրամանատար, «Բանվորագյուղացիական Կարմիր բանակի 20 տարի» հոբելյանական մեդալ, I աստիճանի Սուվորովի շքանշան, «ԽՍՀՄ զինված ուժերում Հայրենիքին ծառայելու համար» 3-րդ աստիճանի շքանշան, «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ, Մեդալ «Ստալինգրադի պաշտպանության համար», «Քյոնիսբերգ գրավելու համար» մեդալ, Լեհաստանի վերածննդի շքանշանի աստղով կոմանդոր, Խորհրդային Միության հերոս, Ոսկե աստղ (մեդալ, ԽՍՀՄ), Ոսկե աստղ (մեդալ, ԽՍՀՄ), Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Լենինի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ, Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ, «Խորհրդային բանակի և նավատորմի 30-ամյակի» հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 40-ամյակ» հոբելյանական մեդալ, «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 50-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 30-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ, ԽՍՀՄ պետական զինանշանի ոսկե պատկերով պատվավոր զենք, Սուխբաաթարի օրդեն, Սուխբաաթարի օրդեն, Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության շքանշան, Սպիտակ առյուծի շքանշան, Սպիտակ առյուծի շքանշան, Լեհաստանի վերածննդի շքանշանի կոմանդոր, Գրյունվալդի խաչի 1-ին աստիճանի շքանշան, Պատվո լեգեոնի շքանշանի մեծ սրահ, Պարտիզանական աստղի շքանշան, Ժողովրդական ազատագրության շքանշան, Պետական դրոշի շքանշան, Ռազմական խաչ (Չեխոսլովակիայի պատերազմ), Մարտական խաչ (Ֆրանսիա), «Չին-խորհրդային բարեկամություն» մեդալ, Պատվո լեգիոնի շքանշանակիր, «ԽՍՀՄ զինված ուժերի վետերան» մեդալ, Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան «Արիության համար» գրությամբ, Q52229449?, 4-րդ աստիճանի Գեորգիևյան խաչ, Կարմիր դրոշի շքանշան (Մոնղոլիա), Virtuti Militari և Virtuti Militari շքանշանի մեծ խաչ
Կրթություն	Q4235556?, Ալեքսեևյան ռազմական ուսումնարան (մայիս 1915) և ՌԴ ԶՈւ Գլխավոր շտաբի զինվորական ակադեմիա (1937)

Գործունեությունը

Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին (1914-1918)։ Խորհրդային բանակում ծառայել է 1918 թվականից։ Քաղաքացիական պատերազմից հետո վարել է ռազմական, մի շարք ղեկավար պաշտոններ։ 1937 թվականին ավարտել է Գլխավոր շտաբի ռազմական, ակադեմիան։ Ծառայել է Գլխավոր շտաբում, 1942 թվականի հունիսից՝ Գլխավոր շտաբի պետն էր և պաշտպանության ժողկոմի տեղակալը։ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ, 1942-1943 թվականներին կոորդինացրել է Հարավ-Արևմտյան, Դոնի և Ստալինգրադի (Ստալինգրադի ճակատամարտում), Վորոնեժի և Տափաստանային (1943 թվականին Կուրսկի աղեղի մարտերում), Հարավ-Արևմտյան և Հարավային (Դոնբասի ազատագրման ժամանակ), 4-րդ Ուկրաինական, Սևծովյան նավատորմի հետ (Ղրիմի համար մարտերում), 3-րդ և 4-րդ Ուկրաինական (Առափնյա Ուկրաինայում մղված օպերացիաներում), 3-րդ Բելառուս․, 1-ին և 2-րդ Մերձբալթյան (Բելառուսիայի, Լատվիայի և Լիտվայի ազատագրման ժամանակ) ռազմաճակատների գործողությունները։ 1945 թվականի փետրվարից՝ 3-րդ Բելառուսական ռազմաճակատի հրամանատար։ Հաջողությամբ իրականացրել է Արևելյան Պրուսիայի և Քյոնիգսբերգի գրավման օպերացիաները։ 1945 թվականի հունիսին նշանակվել է Հեռավոր Արևելքում խորհրդային զորքերի գլխավոր հրամանատար և դրանք ղեկավարել 1945 թվականի խորհրդային-ճապոնական պատերազմում։ 1946 թվականից՝ Գլխավոր շտաբի պետ և պաշտպանության մինիստրի առաջին տեղակալ, 1949-1953 թվականներին՝ պաշտպանության մինիստր, 1953-1957 թվականներին՝ պաշտպանության մինիստրի առաջին տեղակալ և տեղակալ։ 1959 թվականի հունվարից ղեկավար աշխատանք է կատարել ԽՍՀՄ պաշտպանության մինիստրությունում։ ԽՍՀՄ 2-4-րդ գումարումների Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։ 1952-1961 թվականներին՝ ԽՄԿԿ ԿԿ անդամ։

Պարգևներ

Պարգևատրվել է Լենինի 7, Հոկտեմբերյան հեղափոխության, «Հաղթանակի» 2, Կարմիր դրոշի 2, Սուվորովի 1-ին աստիճանի, Կարմիր աստղի և 14 արտասահմանյան շքանշաններով, ինչպես և մեդալներով։

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 293)։