Ալբերտ Ազարյան

Ալբերտ Ազարյան
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝	արական
Ազգություն	հայ
Մասնագիտացում	սպորտային մարմնամարզիկ
Երկիր	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ծննդյան ամսաթիվ	փետրվարի 11, 1929
Ծննդավայր	Գանձակ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահվան ամսաթիվ	սեպտեմբերի 5, 2023 (94 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայաստան
Հասակ՝	175 սանտիմետր
Քաշ	53 կիլոգրամ
Պարգևներ Երևանի պատվավոր քաղաքացի և

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ազարյան (ազգանուն) ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ալբերտ Վաղարշակի Ազարյան (փետրվարի 11, 1929(1929-02-11)^[1]^[2]^[3], Գանձակ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - սեպտեմբերի 5, 2023(2023-09-05)^[4], Երևան, Հայաստան), հայ մարմնամարզիկ։ ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ (1954), ՀԽՍՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀԽՍՀ ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր գործիչ (1967)։ Օլիմպիական խաղերի եռակի (1956, 1960), աշխարհի (1954, 1958), Ասիական խաղերի (1963), Եվրոպայի չեմպիոն։ Մարմնամարզության միջազգային ֆեդերացիայի հավաստագրման համաձայն՝ օղակների վրա նրա կատարած վարժությունների համալիրը պաշտոնապես անվանակոչվել է «Ազարյանական խաչ»։ ՀՀ Օլիմպիական կոմիտեի պատվավոր նախագահն էր և ՀՀ մարմնամարզության ֆեդերացիայի նախագահը։

Կենսագրություն

Ալբերտ Ազարյան (1977)

Ալբերտ Ազարյանը ծնվել է 1929 թվականին Գանձակում` արհեստավորի ընտանիքում։ 1939 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Վանաձոր, իսկ 1947 թվականին՝ Երևան։ 1944 թվականին հոր մահից հետո աշխատել է դարբնի աշակերտ՝ զուգահեռ հաճախելով երեկոյան դպրոց։ 1946 թվականից զբաղվել է սպորտով՝ ըմբշամարտով և ծանրամարտով։ 1947 թվականին Մոսկվայում մասնակցել է ֆիզկուլտուրնիկների համամիութենական շքերթին։ 1948-1952 թվականներին սովորել է Հայկական ֆիզկուլտուրայի տեխնիկումում։ Ուսմանը զուգահեռ, Սեմյոն Կարագյոզյանի ղեկավարությամբ զբաղվել է սպորտային մարմնամարզությամբ։ 1952 թվականին առաջին անգամ դարձել է ԽՍՀՄ չեմպիոն օղակներից։ 1953 թվականին ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում մեկնել է միջազգային մրցումների Չինաստան, Ֆրանսիա։ 1954 թվականին ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում մասնակցել է Իտալիայում աշխարհի առաջնության մրցումներին և դարձել աշխարհի չեմպիոն օղակներից։ 1955 թվականին Արևելյան Գերմանիայում մասնակցել է Եվրոպայի առաջնության մրցումներին և նվաճել երկու մեդալ՝ օղակներից և զուգափայտից։ 1956 թվականին ավարտել է Ֆիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտը։ 1956 թվականին Ավստրալիայում դարձել է Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն օղակներից։ 1958 թվականին Մոսկվայում մասնակցել է աշխարհի առաջնության մրցումներին՝ նվաճելով աշխարհի չեմպիոնի կոչում՝ օղակներից։ 1960 թվականին Իտալիայում դարձել է Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն օղակներից։ 1961 թվականին ԱՄՆ-ում մասնակցել է միջազգային մրցումների, որից հետո հանդես է եկել Կուբայում։ 1963 թվականին մասնակցել է Ինդոնեզիայում Ասիական երկրների փոքր օլիմպիական խաղերին, որտեղ նվաճել է երկու ոսկե մեդալ՝ օղակներից ու պտտաձողից, և դարձել բացարձակ չեմպիոն։ 1964 թվականին ավարտել է մարզական գործունեությունը՝ անցնելով աշխատանքի Երևանի քաղաքային ժողկրթության վարչության օլիմպիական հերթափոխի մարմնամարզության մասնագիտացված մարզադպրոցում որպես տնօրեն։ 1964-2000 թվականներին եղել է Օլիմպիական խաղերի պատվավոր հյուր։ Երևանի քաղաքապետարանի ՕՀ մարմնամարզության մարզադպրոցն անվանակոչվել է Ալբերտ Ազարյանի անվամբ։

Նրա որդին՝ Էդուարդ Ազարյանը, նույնպես մարմնամարզիկ է, օլիմպիական չեմպիոն (1980)^[5]^[6]^[7]։

Ալբերտ Ազարյանը մահացել է կյանքի 94-րդ տարում` 2023 թվականի սեպտեմբերի 5ին^[8]։

Պարգևներ

1954 ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ
ՀԽՍՀ վաստակավոր մարզիչ
1967 ՀԽՍՀ ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր գործիչ
2000 թվականին նրան շնորհվել են «Երևան քաղաքի պատվավոր քաղաքացի» և «Լոռվա ասպետ» կոչումները
2000 թվականին ճանաչվել է 20-րդ դարի Հայաստանի լավագույն մարզիկը
Երևանի պատվավոր քաղաքացի
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ (2013)^[9]։

Մասնակցել է մրցումների աշխարհի 49 պետություններում, նվաճել է 45 ոսկյա, 42 արծաթյա և 10 բրոնզե մեդալներ։ ԽԱՀՄ առաջնություններում 11 անգամ արժանացել է չեմպիոնի կոչման։

Հիշատակ

Ալբերտ Ազարյանի բրոնզե արձանը Կոմիտասի անվան պանթեոնում

2022 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Երևանում Ալբերտ Ազարյանի անվան մարմնամարզության օլիմպիական հերթափոխի մանկապատանեկան մարզադպրոցի բակում բացվել է Ալբերտ Ազարյանի կիսանդրին^[10]։

2024 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Երևանի Կոմիտասի անվան այգում բացվել է Ալբերտ Ազարյանի բրոնզե արձանը^[11]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^2,0 ^2,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 SportTopOlympic Champion Albert Azaryan dies aged 94
↑ Ալբերտ Միքայելյան, Մարզաշխարհի հարյուր գերաստղեր, Երևան, «ՎՄՊ-Պրինտ», 2008, էջ 9։
↑ Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Երևան, ՀՀՀ, 1990, էջ 55։
↑ Ով ով է. Կենսագրական հանրագիտարան. Հայեր., Երևան, 2005, էջ 34։
↑ Մահացել է «Օղակների արքան»՝ Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն Ալբերտ Ազարյանը
↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵԴԱԼՆԵՐՈՎ ՊԱՐԳԵՎԱՏՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
↑ «Երևանում տեղադրվեց Ալբերտ Ազարյանի կիսանդրին». A1Plus. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
↑ «Երևանում բացվել է Օլիմպիական խաղերի եռակի չեմպիոն, «Oղակների արքա» Ալբերտ Ազարյանի բրոնզաձույլ արձանը». ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա» — նորություններ. Վերցված է 2024-09-10-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ Ազարյան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ Ազարյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 101)։

[_42cf19732036d862-1] 1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.

[_2e1af3a74d602654-2] 2,0 ^2,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)

[_64f5a1586f195210-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.

[_ce0ce8105e9ff4ad-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 SportTopOlympic Champion Albert Azaryan dies aged 94

[5] Ալբերտ Միքայելյան, Մարզաշխարհի հարյուր գերաստղեր, Երևան, «ՎՄՊ-Պրինտ», 2008, էջ 9։

[6] Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Երևան, ՀՀՀ, 1990, էջ 55։

[7] Ով ով է. Կենսագրական հանրագիտարան. Հայեր., Երևան, 2005, էջ 34։

[8] Մահացել է «Օղակների արքան»՝ Օլիմպիական խաղերի չեմպիոն Ալբերտ Ազարյանը

[9] ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵԴԱԼՆԵՐՈՎ ՊԱՐԳԵՎԱՏՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

[10] «Երևանում տեղադրվեց Ալբերտ Ազարյանի կիսանդրին». A1Plus. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.

[11] «Երևանում բացվել է Օլիմպիական խաղերի եռակի չեմպիոն, «Oղակների արքա» Ալբերտ Ազարյանի բրոնզաձույլ արձանը». ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա» — նորություններ. Վերցված է 2024-09-10-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]