Իդա Մկրտչյան
Իդա Արշավիրի Մկրտչյան, սեպտեմբերի 22, 1914, Երևան, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 20, 1997), հայ դերասանուհի։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 22, 1914 |
| Ծննդավայր | Երևան, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | մայիսի 20, 1997 (82 տարեկան) |
| Կրթություն | Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն,  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Մասնագիտություն | դերասանուհի |
| Ծնողներ | մայր՝ Երանուհի Ադամյան |
| Ամուսին(ներ) | Արարատ Բարսեղյան |
| Երեխա(ներ) | Գայանե Բարսեղյան |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ։ Երևանի Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնի դերասանուհի[1]։
Կենսագրություն խմբագրել
Իդա Մկրտչյանը ծնվել է Երևանում։ Հայրը՝ Արշավիր Տեր-Մկրտչյանը,Գևորգյան ճեմարանի սան․ Իր երաժշտական ընդունակությունների շնորհիվ արժանանացել է ճեմարանի երգեցողության ուսուցչի ու խմբավարի՝ մեծ Կոմիտասի ուշադրությանը․ Եղել է Կոմիտասի աշակերտը, հետագայում,Երևանի թեմական դպրոցի ուսուցիչ, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության Խորհրդարանի՝ դիվանապետ, խորհրդային տարիներին՝ թարգմանիչ և սրբագրիչ,Առաջին պետական թատրոնի գլխավոր ադմինիստրատոր։ Մայրը՝ Երանուհի Ադամյան(Ադելլա)՝, հայ-սովետական թատրոնի և կինոյի անվանի գործիչ, Առաջին պետական թատրոնի առաջնակարգ դերասանուհի։ Իդա Մկրտչյանը ավարտել է Ռուսաստանի թատերական արվեստի ինստիտուտի (ԳԻՏԻՍ-ի)՝ դերասանական արվեստի բաժինը և Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիան, մեծ ռեժիսոր-բեմադիչ, դերասան՝ Ռուբեն Սիմոնովի ղեկավարությամբ։ Երկար տարիներ աշխատել է Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում, այնուհետ՝ Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում։
Ստեղծագործական գործունեություն խմբագրել
1930-ական թվականներից, Իդա Մկրտչյանը աշխատել է Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում, իբրև առաջնակարգ դերասանուհի։Վարդան Աճեմյանի և Թադևոս Սարյանի պատվավոր հրավերով, Իդա Մկրտչյանը շարունակել է իր բեմական գործունեությունը Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում։ Իդա Մկրտչյանը թատրոնի պատմության մեջ մնաց,որպես թատերական արվեստի,քնարական ժանրի անկրկնելի դերասանուհի։
Դերերը թատրոնում խմբագրել
- Ֆրիդրիխ Շիլլեր «Ավազակներ» -Ամալիա
- Ֆրիդրիխ Շիլլեր «Սեր և Խարդավանք» -Լուիզա
- Ղազարոս Աղայան «Անահիտ» -Անահիտ
- Ռուդոլֆ Ֆրիմել «Ռոզի Մարի»-Վանդա
- Յռւրի Միլյռւտին «Տրեմբիտա» -Օլեսյա
- Յռւրի Միլյռւտին «Անհանգիստ երջանկություն» -Վասիլինա
- Իվան Պոմեշչիկով «Ասք Սիբիրյան երկրի մասին» -Նաստյա
- Գագուա «Փեսացուներ» -Սաֆի
- Յոհան Շտրաուս «Գնչուական բարոն» -Միրաբելլա
- Ուիլյամ Շեքսպիր «Կամակոր կնոջ սանձահարումը» -Բիանկա
- Ուիլյամ Շեքսպիր «Ոչնչից մեծ աղմուկ» -Բեատրիչե
- Կառլո Գոլդոնի «Վենետիկյան երկվորյակներ» -Ռոզաուրա
- Լոպե դե Վեգա «Պարերի ուսուցիչ» -Ֆելիսիանա
- Ալեքսանդր Շիրվանզադե «Մորգանի խնամին» -Լիդա
- Գաբրիել Սունդուկյան «Բաղնիսի բողջա» -Կատարինե
- Արարատ Բարսեղյան «Պըլը Պուղի» -Սոնա խանում
- Արամաշոտ Պապայան «Խանդից Պատուհաս» -Արփիկ
- Արամաշոտ Պապայան «Արտասահմանյան փեսացռւ» -հավաքարարուհի
- Ալեքսանդր Արաքսմանյան «Փիղը պարում է» -Աշխեն
Դերերը ֆիլմերում խմբագրել
- 1970 - «Հեղնար աղբյուր» – անցորդ կին
- 1982 - «Երջանկության մեխանիկան» – Սոնայի մայրը