Աբու Ջաֆար Աբդալլահ իբն Մուհամմադ ալ-Մանսուր (արաբ․՝ أبو جعفر عبدالله بن محمد المنصور‎‎, 714[1][2], Հումեիմա, Բիլադ ալ-Շամ, Արաբական խալիֆայություն - հոկտեմբերի 7, 775[3] կամ հոկտեմբերի 18, 775[4], Բաղդադ, Աբասյան խալիֆայություն)[5],, Արաբական խալիֆա (754-775)։ Աբբասյանների դինաստիայից։ Մանսուր (նշանակում է «Հաղթական»), ամրապնդել է Աբբասյանների նորաստեղծ պետությունը։ Անց է կացրել վարչական-ֆինանսական բարեփոխումներ, ծանրացրել է հարկերը (Արմինիա կուսակալությունը տարեկան վճարել է 13 միլիոն արծաթ դիրհեմ), 762 թվականին հիմնել է Բաղդադը, որը դարձել է խալիֆայության մայրաքաղաքը։

Աբու ալ-Մանսուր
Նախորդող Աբու ալ-Աբբաս
Հաջորդող Մահդի
 
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և Խալիֆա
Դավանանք Իսլամ
Ծննդյան օր 714[1][2]
Ծննդավայր Հումեիմա, Բիլադ ալ-Շամ, Արաբական խալիֆայություն
Վախճանի օր հոկտեմբերի 7, 775[3] կամ հոկտեմբերի 18, 775[4]
Վախճանի վայր Բաղդադ, Աբասյան խալիֆայություն
Թաղված Al Muallaa Cemetery
Դինաստիա Աբբասյաններ
Քաղաքացիություն  Աբասյան խալիֆայություն
Հայր Մուհամմադ իբն Ալի իբն Աբդալլահ
Մայր Սալլամա
Ամուսին Umm Musa al-Hamriyah?, Hamada bint Issa? և Fatimah bint Muhammad al-Taymi?
Զավակներ Ալ-Մահդի, Sulayman ibn Abi Ja'far?, Ja'far ibn Abdallah al-Mansur?, Q124435841?, Q124435854? և Aliyah bint al-Mansur?

Արմինիա կուսակալություն խմբագրել

Աբու ալ-Մանսուրը 750-753 թվականներին եղել Արմինիայի ոստիկան։ Խալիֆա դառնալուց հետո, նրա հրամանով վերացվում է զինվորական նպաստը, որի վերացվելուց հետո այն այլևս չի վերականգնվում ու նաև վերացվում է նախարարների և նրանց հեծելազորի քանակը պահելու անհրաժեշտությունը[6][7]։ Մանսուրի օրոք Արմինիայում բռնկվել է (774-775) ապստամբություն Մուշեղ Մամիկոնյանի գլխավորությամբ, և մոտ մեկ տարի երկիրը գտնվել է ապստամբների ձեռքին։

Ծանոթագրություն խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Encyclopædia Universalis (ֆր.)Encyclopædia Britannica.
  3. 3,0 3,1 3,2 https://www.britannica.com/biography/al-Mansur-Abbasid-caliph
  4. 4,0 4,1 4,2 Алмансор (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 472.
  5. Al-Souyouti, Tarikh Al-Kholafa'a (The History of Caliphs)
  6. «Ղեւոնդեայ վարդ. Պատմութիւն Հայոց», Սանկտ-Պետերբուրգ, 1887, 128.
  7. «Հայաստանը Հուստինիանոսի դարաշրջանում», Նիկողայոս Ադոնց, Երևան, 1987, էջ 312.

Գրականություն խմբագրել

  • «Армения и арабский халифат», Տեր-Ղևոնդյան Ա. Ի., Երևան, 1977, էջ 105-110.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 240  
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբու ալ-Մանսուր» հոդվածին։