Barclays (ռուս.՝ Барклейс[4]), խոշորագույն ֆինանսական կոնգլոմերատներից մեկն է Մեծ Բրիտանիայում և աշխարհում, որն ունի մեծ ներկայացուցչություն Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում և Ասիայում։ Կոնգլոմերատի գործառնություններն իրականացվում են Barclays Bank PLC դուստր ձեռնարկության միջոցով, որը Մեծ Բրիտանիայի երկրորդ խոշոր բանկն է ըստ ակտիվների (HSBC բանկից հետո)։ 2011 թվականից դասվում է համաշխարհային համակարգային նշանակություն ունեցող բանկերի շարքում[5]։

Barclays
Изображение логотипа
Տեսակuniversal bank?, բանկ, բիզնես ձեռնարկություն և հանրային ընկերություն
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[1]
Հիմնադրված1690
Գլխադասային գրասենյակOne Churchill Place, London Borough of Tower Hamlets, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն և Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Գլխավոր քարտուղարNigel Higgins?[2]
Անձնակազմ79 900 մարդ (2017)[3]
Պարգևներ
Կայքbarclays.co.uk(անգլ.)

Պատմություն խմբագրել

Barclays-ի ամենահին «նախորդը» հիմնադրվել է 1690 թվականին լոնդոնյան ոսկերիչների կողմից։ Բանկի սև արծվի տարբերանշանը հայտնվել է 1728 թվականին, իսկ Barclays-ի անունը հայտնվել է 1736 թվականին, երբ Հենրի Բարքլեյը դարձել է բանկի գործընկեր։ 1785 թվականին նոր գործընկերոջ՝ Ջոն Թրիթոնի գալուստով բանկը հայտնի է դարձել որպես Barclay, Bevan, Bening and Tritton անուններով[6][7][8]։

Ժամանակակից բանկը ձևավորվել է 1896 թվականին, երբ Լոնդոնի և նահանգային մի շարք անգլիական բանկեր, որոնցից ամենաուշագրավն էին Backhouse's Bank of Darlington և Gurney's Bank of Norwich բանկերը, սկսել են գործել Barclays և մեկ ապրանքանիշի ներքո[9][10]։

20-րդ դարի առաջին կեսին Barclays-ը ընդլայնվել է ավելի փոքր բանկերի ձեռքբերման միջոցով։ Առավել նշանակալից ձեռքբերումներն էին[11][12].

1918 թվական՝ London, Provincial and South Western Bank

1919՝ British Linen Bank,

1925 թվական՝ Գաղութային բանկ 1938 թվական՝ Central Exchange Bank of India

1965 թվականին Barclays-ը Սան Ֆրանցիսկոյում բացել է ամերիկյան առաջին բաժինը՝ Barclays Bank of California:

1966 թվականին Barclays-ը թողարկել է Մեծ Բրիտանիայի առաջին վարկային քարտերը, իսկ 1967 թվականի հունիսի 27-ին բանկը տեղադրել է աշխարհում առաջին բանկոմատը[13][14]։

1969 թվականին Barclays-ը ստանձնել է Martins Bank-ը, նույն թվականին British Linen Bank-ը վաճառվել է Շոտլանդիայի բանկին։ 1971 թվականին Barclays DCO ստորաբաժանումը վերանվանվել է Barclays Bank International և ընդլայնվել 1980 թվականին՝ ձեռք բերելով American Credit Corporation-ը[15]։

1985 թվականին կազմակերպության ներկայիս ձևը ձևավորվել է Barclays Bank-ի և Barclays Bank International-ի միաձուլմամբ՝ Barclays plc անունով։ 1986 թվականին ձևավորվել է Barclays de Zoete Wedd (BZW) ներդրումային բաժինը, որը հետագայում դարձել է Barclays Investment Bank[16]:

1987 թվականին գործարկվել է Մեծ Բրիտանիայի առաջին Connect դեբետային քարտը։ Հաջորդ տարի Կալիֆորնիայի դուստր ձեռնարկությունը՝ Barclays Bank of California-ն, որն այն ժամանակ Կալիֆորնիայի 17-րդ խոշորագույն բանկն էր ակտիվներով՝ վաճառվել է։

2005 թվականի մայիսին Barclays plc-ի գլխամասային գրասենյակը Լոմբարդ փողոցից տեղափոխվել է 32-հարկանի նոր շենք՝ Քանարի Ուորֆ բիզնես թաղամասում։ 2005 թվականի կեսերին բանկը ձեռք է բերել ABSA Group հարավաֆրիկյան հոլդինգի մեծ մասնաբաժին[17]։

2008 թվականին Barclays plc-ն ձեռք է բերել Lehman Brothers ներդրումային բանկի ձախողված ակտիվների մեծ մասը, ներառյալ նրա կենտրոնակայանը և երկու տվյալների կենտրոն Նյու Ջերսիում։

2012 թվականի ամռանը բանկը հայտնվել էր մեծ սկանդալի կենտրոնում, երբ հայտնի է դարձել, որ շահույթը օպտիմալացնելու նպատակով նրա աշխատակիցները գիտակցաբար մասնակցում էին միջբանկային LIBOR տոկոսադրույքի չափը խեղաթյուրելու սխեմային։ Խարդախությանը մասնակցելու մեջ կասկածվում էին նաև Banks Citigroup, J.P. Morgan և Deutsche Bank ընկերությունները։ Արդյունքում, Barclays-ը տուգանվել է 452 միլիոն դոլարով՝ հօգուտ բրիտանական և ամերիկյան շուկայի կարգավորիչների։ Սկանդալը հանգեցրել է բանկի բարձրագույն ղեկավարության՝ խորհրդի նախագահ Բոբ Դայմոնդի, Տնօրենների խորհրդի նախագահ Մարկուս Ագեյուսի և գլխավոր տնօրեն Ջերի Դել Միսիրի հրաժարականին։

2017 թվականի կեսերին վաճառվել է Barclays Africa Group Limited դուստր ձեռնարկության բաժնետոմսերի մի մասը, որի միջոցով իրականացվել են գործառնություններ Աֆրիկայում։ Barclays Plc-ի մասնաբաժինը դրանում 62,3%-ից նվազել է մինչև 14,9%։ 2016 թվականին Barclays խմբի 119300 աշխատակիցներից 42800-ը աշխատել են Աֆրիկայում։

2017 թվականի մայիսին Մեծ Բրիտանիայի ֆինանսական ծանր հանցագործությունների դեմ պայքարի մարմինը մեղադրել է բանկին և նրա նախկին թոփ մենեջերներին՝ Կատարից ներդրումներ ներգրավելու համար խարդախության դավադրության մեջ, ինչը թույլ է տվել բանկին խուսափել ազգայնացումիցէ 2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ։

Կառավարում խմբագրել

  • Նայջել Հիգինս (Nigel Higgins)` Խորհրդի նախագահն է 2019 թվականի մայիսի 1-ից։ Մինչ այդ նա 36 տարի աշխատել է Rothschild & Co. ընկերությունում՝ մինչև փոխնախագահի պաշտոնը։
  • Ջեյմս Է. Սթեյլին (James E. Staley)՝ գլխավոր գործադիր տնօրենն է 2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ից։ Մինչ այդ աշխատել է JP Morgan-ում ավելի քան 30 տարի։

Գործունեություն խմբագրել

Ֆինանսական ցուցանիշներ[18][19][20][21][22]
Տարի 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Շրջանառություն 13,46 12,04 12,43 15,37 17,98 19,93 21,04 21,12 29,12 31,44 32,29 25,01 27,94 25,29 25,45 21,45 21,08 21,14 21,63 21,77
Զուտ շահույթ 1,336 1,024 1,404 3,301 3,841 5,195 5,095 5,287 10,29 4,549 3,868 0,181 1,297 0,845 0,623 1,623 -1,922 1,597 2,461 1,526
Ակտիվներ 357 403 443 538 924 997 1227 2053 1379 1490 1589 1512 1344 1358 1120 1213 1133 1133 1140 1350
Սեփական կապիտալ 14,49 15,21 16,49 16,85 24,43 27,39 32,48 47,41 58,48 62,26 63,96 59,97 63,95 65,96 65,86 71,37 66,02 63,78 65,66 66,88

Բաժնետերեր խմբագրել

Բաժնետիրոջ անունը Բաժնետոմսերի քանակը Տոկոսադրույք
Fisher Asset Management, LLC 16 887 203 0,40
Dimensional Fund Advisors, Inc. 11 929 971 0,28
Jane Street Group, LLC 6 036 401 0,14
T. Rowe Price Associates, Inc. 5 594 290 0,13
Brandes Investment Partners & Company 5 559 628 0,13
Northern Trust Investments, N.A. 5 340 066 0,13
Arrowstreet Capital Limited Partnership 5 180 106 0,12
J.P. Morgan Chase Bank, N.A. 4 184 374 0,10
Parametric Portfolio Associates, LLC 2 744 953 0,06
J.P. Morgan Securities LLC 2 516 030 0,06
Managed Account Advisors LLC 2 252 712 0,05
Morgan Stanley Smith Barney LLC 1 926 216 0,05
Raymond James & Associates 1 667 297 0,04
Causeway Capital Management LLC 1 510 537 0,04
Goldman Sachs Asset Management, L.P. 1 453 967 0,03
Oak Hill Advisors LP 1 377 031 0,03
CIBC World Markets Inc. 1 001 507 0,02
Mellon Capital Management Corporation 995 911 0,02
Tocqueville Asset Management L.P. 921 500 0,02
Aperio Group, LLC 908 249 0,02
Franklin Advisers, Inc. 907 202 0,02
Renaissance Technologies, LLC 905 403 0,02
UBS Securities, LLC 884 391 0,02

Դուստր ընկերություններ խմբագրել

Barclays PLC-ն, բացի Մեծ Բրիտանիայից, դուստր ձեռնարկություններ ունի Արգենտինայում, Բրազիլիայում, Գերմանիայում, Գերնսիում և Ջերսիում, Հոնկոնգում, Հնդկաստանում, Ինդոնեզիայում, Իռլանդիայում, Իսպանիայում, Զիմբաբվեում, Կայմանյան կղզիներում, Կանադայում, Չինաստանում, Կորեայի Հանրապետությունում, Լյուքսեմբուրգում[23][24], Մալայզիայում, Մավրիտանիայում, Մեքսիկայում, Մոնակոյում, Մեն կղզիում, Նիդեռլանդներում, Նիգերիայում, Սաուդյան Արաբիայում, Սինգապուրում, ԱՄՆ-ում (Դելավեր, Նյու Յորք, Տեխաս, Կալիֆոռնիա, Կենտուկի, Հյուսիսային Կարոլինա, Կոլորադո), Ֆիլիպիններ, Ֆրանսիայում, Շվեյցարիայում, Հարավային Աֆրիկայում, Ճապոնիայում։ Դրանցից ամենակարեւորներն են․[18][25]

  • Barclays Bank PLC (Անգլիա, 100 %),
  • Barclays Capital Securities Limited (Անգլիա, 100 %),
  • Barclays Securities Japan Limited (Ճապոնիա, 100 %),
  • Barclays Capital Inc (ԱՄՆ, 100 %),
  • Barclays Services Limited (Անգլիա, 100 %),
  • Barclays Bank Delaware (ԱՄՆ, 100 %)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. GRID Release 2017-05-22 — 2017-05-22 — 2017. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.5032286
  2. https://home.barclays/who-we-are/structure-and-leadership/leadership/nigel-higgins/
  3. https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/312069/000119312518053884/d529811d20f.htm
  4. Կաղապար:ССИРЯ
  5. «Bankersalmanac.com — Top 50 Banks in the World». Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  6. «По итогам полугодия Barclays увеличил чистую прибыль на 43% - ИА "Финмаркет"». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 30-ին.
  7. «2018 list of global systemically important banks (G-SIBs)» (PDF; 176 kB) (անգլերեն). Secretariat to the Financial Stability Board Bank for International Settlements. 2018 թ․ նոյեմբերի 16. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  8. «Citigroup, J.P. Morgan и Deutsche Bank подозревают в махинациях с банковским кредитованием». // gazeta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 6-ին.
  9. Святослав Тарасенко. 500 лет кредитов стали мусором // Metro Москва. — 2012. — № 78 за 19 октября. — С. 8. Архивировано из первоисточника 4 Սեպտեմբերի 2014.
  10. Brian Milligan (2007 թ․ հունիսի 25). «The man who invented the cash machine» (անգլերեն). BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 1-ին.
  11. Steve Slater. «Analysis: Future unclear for Barclays investment bank arm». // reuters.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 6-ին.
  12. Дмитрий Лебедев. «Правила игры». // Коммерсантъ, № 122 (4907), 06.07.2012. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 6-ին.
  13. Катарскую помощь банку Barclays посчитали преступной // Коммерсантъ. Архивировано из первоисточника 1 Ապրիլի 2019.
  14. Jonny Wrate. «Великобритания: Barclays Bank и четыре его экс-директора предстанут перед судом за мошенничество». www.occrp.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 1-ին.
  15. «The London Gold Fix» (անգլերեն). BullionVault Ltd. 2005-2016. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 4-ին.
  16. Николай Иванов Здесь нас не стояло // Деловое Прикамье. —Пермь, 2010. — В. № 36 от 24 сентября 2010.
  17. «Barclays on the Forbes Global 2000 List» (անգլերեն). Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 16-ին.
  18. 18,0 18,1 «Annual Report 2017 (SEC Filing Form 20-F)» (անգլերեն). Barclays PLC. 2016 թ․ մարտի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 22-ին.
  19. «Annual Report 2015 (SEC Filing Form 20-F)» (անգլերեն). Barclays PLC. 2016 թ․ մարտի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 30-ին.
  20. «Annual Report 2010 (SEC Filing Form 20-F)» (անգլերեն). Barclays PLC. 2011 թ․ մարտի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 30-ին.
  21. «Annual Report 2005 (SEC Filing Form 20-F)» (անգլերեն). Barclays PLC. 2006 թ․ մարտի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 30-ին.
  22. «Annual Report 2003 (SEC Filing Form 20-F)» (անգլերեն). Barclays PLC. 2004 թ․ մարտի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 30-ին.
  23. «Barclays продает «дочку» в РФ Игорю Киму и группе инвесторов». // forbes.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  24. «Barclays announces the sale of its Russian retail and commercial banking operations». // newsroom.barclays.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  25. Елена Хуторных. Barclays купил Экспобанк(չաշխատող հղում) // Ведомости, 4 марта 2008

Արտաքին հղումներ խմբագրել