ArmSCII

ArmSCII — Armenian Standard Code for Information Interchange, ՏՓԿՀՀ, Տեղեկատվության Փոխանակման Կոդի Հայկական Հիմնօրինակ, ստեղծվել է Հայաստանի մասնագետների համանուն նախաձեռնող խմբի կողմից 1987 թ․^[1]:

ArmSCII-ն տեղեկատվական ոլորտում հայերեն տառեր և նշաններ օգտագործելու համար ստեղծված կոդավորման ստանդարտ է, որն օգտագործվել է մինչև Յունիկոդի ներդրումը։ Անգլերեն հապավումը կարդացվում է Armenian Standard Code for Information Interchange, որը հեղինակները թարգմանել են Տեղեկատվության Փոխանակման Կոդի Հայկական Հիմնօրինակ (Ստանդարտ)։ Այն ստեղծվել է 1987 թ․-ին հասարակական հիմունքների վրա կազմակերպված նախաձեռնող խմբի կողմից։ Թեթևակի լրամշակման է ենթարկվել 1991 թվականին։ Վերջնականապես պետության կողմից հաստատվել է Հայաստանի Ստանդարտների Ազգային Ինստիտուտի կողմից 1997 թվականի հուլիսի 4-ին։

Կոդավորման համար օգտագործվում է 6, 7 կամ 8 բիթ։ Հայաստանի տեղեկատվական ոլորտում մեծ տարածում է ստացել 8 բիթանոց տարբերակը, ArmSCII-8 անվանումով։ Ժողովրդի շրջանում այն ունի բազմաթիվ անուններ․ Արմսքի, ԱՆՍԻ և Արիալ Արմենիան։ Վերջինս թյուրիմացության հետևանք է, երբ կոդավորումը շփոթվում է տառատեսակի (ֆոնտ) հետ։

ArmSCII ստանդարտի կոդավորումները խմբագրել

Ընդունվել են հիմնականում այս 3 տարբերակները^[2]՝

ArmSCII-7 նկարագրված է ՀՍՏ 34.005-ում, 7 բիթանոց կոդավորում է առանց լատինական տառերի
ArmSCII-8 նկարագրված է ՀՍՏ 34.002-ում, 8 բիթանոց, լատինական տառերը գտնվում են իրենց ստանդարտ տեղում
ArmSCII-8A նկարագրված է ՀՍՏ 34.002-ում, այլընտրանքային 8 բիթանոց, լատինական տառերը գտնվում են իրենց ստանդարտ տեղում, պահպանված է նաև կեղծգրաֆիկան (պսևդոգրաֆիկա)

ArmSCII-7 խմբագրել

ՀՍՏ 34.005։1997 (ArmSCII-7)
	x0	x1	x2	x3	x4	x5	x6	x7	x8	x9	xA	xB	xC	xD	xE	xF
0x	չօգտագործված
1x	չօգտագործված
2x	SP	֍	և / §	։	)	(	»	«	―	·	՝	,	‐	֊	…	՜
3x	՛	՞	Ա	ա	Բ	բ	Գ	գ	Դ	դ	Ե	ե	Զ	զ	Է	է
4x	Ը	ը	Թ	թ	Ժ	ժ	Ի	ի	Լ	լ	Խ	խ	Ծ	ծ	Կ	կ
5x	Հ	հ	Ձ	ձ	Ղ	ղ	Ճ	ճ	Մ	մ	Յ	յ	Ն	ն	Շ	շ
6x	Ո	ո	Չ	չ	Պ	պ	Ջ	ջ	Ռ	ռ	Ս	ս	Վ	վ	Տ	տ
7x	Ր	ր	Ց	ց	Ւ	ւ	Փ	փ	Ք	ք	Օ	օ	Ֆ	ֆ	՚

ArmSCII-8 խմբագրել

ՀՍՏ 34.002։1997 (ArmSCII-8)
	x0	x1	x2	x3	x4	x5	x6	x7	x8	x9	xA	xB	xC	xD	xE	xF
0x	չօգտագործված
1x	չօգտագործված
2x	SP	!	"	#	$	%	&	'	(	)	*	+	,	-	.	/
3x	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	:	;	<	=	>	?
4x	@	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O
5x	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z	[	\	]	^	_
6x	`	a	b	c	d	e	f	g	h	i	j	k	l	m	n	o
7x	p	q	r	s	t	u	v	w	x	y	z	{	\|	}	~
8x	չօգտագործված
9x	չօգտագործված
Ax	NB SP	֍	և / §	։	)	(	»	«	―	·	՝	,	‐	֊	…	՜
Bx	՛	՞	Ա	ա	Բ	բ	Գ	գ	Դ	դ	Ե	ե	Զ	զ	Է	է
Cx	Ը	ը	Թ	թ	Ժ	ժ	Ի	ի	Լ	լ	Խ	խ	Ծ	ծ	Կ	կ
Dx	Հ	հ	Ձ	ձ	Ղ	ղ	Ճ	ճ	Մ	մ	Յ	յ	Ն	ն	Շ	շ
Ex	Ո	ո	Չ	չ	Պ	պ	Ջ	ջ	Ռ	ռ	Ս	ս	Վ	վ	Տ	տ
Fx	Ր	ր	Ց	ց	Ւ	ւ	Փ	փ	Ք	ք	Օ	օ	Ֆ	ֆ	՚

ArmSCII-8A խմբագրել

ՀՍՏ 34.001։1997 (ArmSCII-8A)
	x0	x1	x2	x3	x4	x5	x6	x7	x8	x9	xA	xB	xC	xD	xE	xF
0x	չօգտագործված
1x	չօգտագործված
2x	SP	!	"	#	$	%	&	'	(	)	*	+	,	-	.	/
3x	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	:	;	<	=	>	?
4x	@	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O
5x	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z	[	\	]	^	_
6x	`	a	b	c	d	e	f	g	h	i	j	k	l	m	n	o
7x	p	q	r	s	t	u	v	w	x	y	z	{	\|	}	~
8x	Ա	ա	Բ	բ	Գ	գ	Դ	դ	Ե	ե	Զ	զ	Է	է	Ը	ը
9x	Թ	թ	Ժ	ժ	Ի	ի	Լ	լ	Խ	խ	Ծ	ծ	Կ	կ	Հ	հ
Ax	Ձ	ձ	Ղ	ղ	Ճ	ճ	Մ	մ	Յ	յ	Ն	ն	Շ	շ	«	»
Bx	չօգտագործված
Cx	չօգտագործված
Dx	չօգտագործված												֍	֊	…	՞
Ex	Ո	ո	Չ	չ	Պ	պ	Ջ	ջ	Ռ	ռ	Ս	ս	Վ	վ	Տ	տ
Fx	Ր	ր	Ց	ց	Ւ	ւ	Փ	փ	Ք	ք	Օ	օ	Ֆ	ֆ	՚	NB SP

Հայերենի գրանշաններ Յունիկոդում խմբագրել

Հայերենի տառեր և կետադրական նշաններ Յունիկոդում
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+053x		Ա	Բ	Գ	Դ	Ե	Զ	Է	Ը	Թ	Ժ	Ի	Լ	Խ	Ծ	Կ
U+054x	Հ	Ձ	Ղ	Ճ	Մ	Յ	Ն	Շ	Ո	Չ	Պ	Ջ	Ռ	Ս	Վ	Տ
U+055x	Ր	Ց	Ւ	Փ	Ք	Օ	Ֆ			ՙ	՚	՛	՜	՝	՞	՟
U+056x	ՠ	ա	բ	գ	դ	ե	զ	է	ը	թ	ժ	ի	լ	խ	ծ	կ
U+057x	հ	ձ	ղ	ճ	մ	յ	ն	շ	ո	չ	պ	ջ	ռ	ս	վ	տ
U+058x	ր	ց	ւ	փ	ք	օ	ֆ	և	ֈ	։	֊			֍	֎	֏
U+201x	‐					―
U+202x					․		…
Հայերենի կրճատագրեր Յունիկոդում
U+FB1x				ﬓ	ﬔ	ﬕ	ﬖ	ﬗ
Էմոջի
U+1F1E6 U+1F1F2	🇦🇲

Ծանոթագրություն խմբագրել

↑ ArmSCII-ի ստեղծման պատմություն, 1987-2012, Հայերեն համակարգեր - արդեն 25 տարեկան, Վահրամ Մխիթարյան, ԵՊՀ, ապրիլի 20, 2012
↑ ԳՈՐԾՈՂ ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐ, ՆԱԽԱԳԾԵՐ ԵՒ ԱՅԼ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ, Տեղեկատվության Փոխանակման Կոդի Հայկական Հիմնօրինակ (Ստանդարտ)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[1] ArmSCII-ի ստեղծման պատմություն, 1987-2012, Հայերեն համակարգեր - արդեն 25 տարեկան, Վահրամ Մխիթարյան, ԵՊՀ, ապրիլի 20, 2012

[2] ԳՈՐԾՈՂ ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐ, ՆԱԽԱԳԾԵՐ ԵՒ ԱՅԼ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ, Տեղեկատվության Փոխանակման Կոդի Հայկական Հիմնօրինակ (Ստանդարտ)

[1]

[2]