Ֆրիդրիխ Պարրոտ
Յոհան Յակոբ Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Ֆոն Պարրոտ (գերմ.՝ Johann Jakob Friedrich Wilhelm von Parrot) (հոկտեմբերի 14, 1791[1], Կարլսրուե, Margraviate of Baden, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն - հունվարի 15 (27), 1841[2] կամ հունվարի 15, 1841[1], Տարտու, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն), բնագետ և բժիշկ[3][4]։ Դորպատի համալսարանի ռեկտոր Գեորգ Ֆրիդրիխ Պարրոտի որդին։
Ֆրիդրիխ Պարրոտ Friedrich Parrot | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 14, 1791[1] Կարլսրուե, Margraviate of Baden, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն |
| Մահացել է | հունվարի 15 (27), 1841[2] (49 տարեկան) կամ հունվարի 15, 1841[1] (49 տարեկան) Տարտու, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Գերեզման | Ռաադիի գերեզմանատուն |
| Բնակության վայր(եր) | Գերմանիա |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Մասնագիտություն | ճանապարհորդ հետազոտող, ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս, բժիշկ, լեռնագնաց, բուսաբան, կենսաբան և բնագետ |
| Հաստատություն(ներ) | Դորպատի կայսերական համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | բնական պատմություն |
| Պաշտոն(ներ) | ռեկտոր |
| Անդամակցություն | Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Դորպատի կայսերական համալսարան և Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա |
| Գիտական աստիճան | գիտությունների դոկտոր |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[2] |
| Երեխա(ներ) | Bertha Zoege von Manteuffel?, Moritz Friedrich von Parrot? և Piers Friedrich von Parrot? |
| Հայր | Georg Friedrich Parrot? |
| Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն) | Parrot |
 Friedrich Parrot Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1792 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Գերմանիայի Կարլսրուե քաղաքում։ Սովորել է Դորպատի համալսարանի բնագիտական բաժնում, որն ավարտել է ոսկե մեդալով։ 1811 թվականին դեռևս ուսանող լինելով մեկնում է ճանապարհորդության։ Ավարտելով իր աշխատանքը, նորից սկսում է զբաղվել բժշկությամբ։ 1814 թվականին ստանում է բժկության դոկտորի աստիճան և մեկնում է Գերմանիա բժշկությունը հետազոտելու նպատակով։ 1815 թվականից սկսում է աշխատել ռուսական բանակում որպես դաշտային բժիշկ, իսկ զորքերի Ֆրանսիայից վերադառնալուց հետո նորից սկսում է զբաղվել գիտական աշխատանաքներով Բեռլինում, Փարիզում, Վիեննայում, Միլանում և այլն։
Վերելք Արարատ խմբագրել
1829 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Ֆրիդրիխ Պարրոտի արշավախումբը եկել է Էջմիածին՝ Արարատ բարձրանալու նպատակով։ Քաղաքում նրանց միացել է Խաչատուր Աբովյանը՝ որպես ուղեկից-թարգմանիչ։ Սեպտեմբերի 10-ին նրանք Էջմիածնից ճանապարհ են ընկնում դեպի Արարատի ստորոտը, սեպտեմբերի 11-ին հանգրվանում սուրբ Հակոբի վանքում։ Սեպտեմբերի 12-ին և 18-ին կատարվում է երկու անհաջող փորձ։ Սեպտեմբերի 27-ին արշավախումբը արդեն գագաթին էր։ Աբովյանը այդտեղ փայտե խաչ կանգնեցրեց, որը բերել էր Էջմիածնից։ Արարատը նվաճել էին վեց հոգի՝ Ֆրիդրիխ Պարրոտը, Խաչատուր Աբովյանը, 41-րդ հրաձգային գնդից Ալեքսեյ Զդորովենկոն և Մատվեյ Շալպանովը, հայ գյուղացիներ Հովհաննես Այվազյանն ու Մուրադ Պողոսյանը[5]։
Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել
- Ֆրիդրիխ Պարրոտի անունով է կոչվում պարսկական երկաթածառը (Parrotia persica)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 National Library of Israel Names and Subjects Authority File
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Կաղապար:Et icon Erki Tammiksaar, Ararat Արխիվացված 2017-01-06 Wayback Machine, National Archives of Estonia, 2009
- ↑ Thomas Giles, Friedrich Parrot: The man who became the ‘father of Russian mountaineering’, Russia Beyond the Headlines, 27 April 2016.
- ↑ hayzinvor.am, Սուրբ լեռան գագաթին
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրիդրիխ Պարրոտ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրիդրիխ Պարրոտ» հոդվածին։ |