Վիքիպեդիա

Ֆրիդրիխ Առնոլդ

Ֆրիդրիխ Առնոլդ (գերմ.՝ Friedrich Arnold, հունվարի 8, 1803(1803-01-08)[1][2], Edenkoben, Edenkoben, Südliche Weinstraße, Ռայնլանդ Պֆալց - հուլիսի 4, 1890(1890-07-04)[3], Հայդելբերգ, Բադենի Մեծ Դքսություն, Գերմանական կայսրություն), գերմանացի հայտնի բժիշկ, անատոմ և ֆիզիոլոգ, Հայդելբերգի համալսարանի անատոմիայի և ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի պատվավոր պրոֆեսոր և ղեկավար։ Հայդելբերգի համալսարանում բժշկություն էր դասավանդում նույն այն ժամանակ, երբ դասավանդում էր իր ավագ եղբայրը՝ Յոհան Վիլհեմ Առնոլդը (ծնվել է 1801 թվականին և մահացել է 1873 թվականին)։

Ֆրիդրիխ Առնոլդ
գերմ.՝ Friedrich Arnold
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 8, 1803(1803-01-08)[1][2]
ԾննդավայրEdenkoben, Edenkoben, Südliche Weinstraße, Ռայնլանդ Պֆալց
Մահացել էհուլիսի 4, 1890(1890-07-04)[3] (87 տարեկան)
Մահվան վայրՀայդելբերգ, Բադենի Մեծ Դքսություն, Գերմանական կայսրություն
ԳերեզմանԲերգֆրայդհոֆ
Քաղաքացիություն Բավարիայի թագավորություն
ԿրթությունՀայդելբերգի համալսարան
Մասնագիտությունֆիզիոլոգ, անատոմ, համալսարանի դասախոս և բժիշկ
ԱշխատավայրԹյուբինգենի համալսարան, Ֆրայբուրգի համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան և Ցյուրիխի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններռեկտոր
ԱնդամությունԼեոպոլդինա
ԵրեխաներJulius Arnold?[4]
 Friedrich Arnold (anatomist) Վիքիպահեստում

Անատոմիա է ուսումնասիրել Ֆրիդրիխ Թիդեմանի (1781-1861) և Վինսենթ Ֆումանի (1794-1837) ղեկավարությամբ։ Նա բժշկության ոլորտում դոկտորի կոչում է ստացել 1825 թվականի սեպտեմբերի 7-ին՝ Հայդելբերգի համալսարանում։ Մի քանի տարի անց դառնում է նույն համալսարանի դոցենտ։ 1835 թվականից աշխատել է տարբեր քաղաքների և երկրների մալսարաններում. աշխատել է Ցյուրիխում, Ֆրայբուրգում, Տիբինգենում։ 1852 թվականին նա վերադառնում է Հայդելբերգ՝ արդեն որպես լիարժեք պրոֆեսոր և Հայդելբերգի համալսարանի անատոմիայի և ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ։ Թոշակի անցնելուց առաջ նա ստացել էր պատվավոր պրոֆեսորի կոչում։ Առնոլդի հեռանալուց հետո Հայդելբերգի համալսարանի անատոմիայի և ֆիզիոլոգիայի ամբիոնի պրոֆեսորի և ղեկավարի պաշտոնը ստանձնել է Կարլ Գեգենբաուրը (1826-1903)[5]։

Թափառող նյարդի ճյուղն անվանվել է Առնոլդի անունով՝ («Առնոլդի նյարդ»)։

Հիմնական աշխատանքներ խմբագրել

  • Tabulae anatomicae, quas ad naturam accurate descriptas in lucem edidit; 1838-1842։
  • Abbildungen der Gelenke und Bänder des menschlichen Körpers; Ցյուրիխ, 1843 թվական
  • Handbuch der Anatomie des Menschen; в трёх томах, 1843-1851 —,արդու անատոմիայի դասագիրք։։
  • Friedrich Arnold Brockhaus über den Nachdruck des Conversations-Lexikons durch Macklot (1818), als Digitalisat und elektronischer Volltext im Projekt Wikisource.
  • Heinrich Brockhaus: Vollständiges Verzeichnis der von der Firma F. A. Brockhaus in Leipzig seit ihrer Gründung durch Friedrich Arnold Brockhaus im Jahre 1805 bis zu dessen hundertjährigem Geburtstage im Jahre 1872 verlegten Werke, Band 1, Leipzig 1872.
  • Heinrich Lüdeke von Möllendorff: Aus Tiecks Novellenzeit. Briefwechsel zwischen Ludwig Tieck und F. A. Brockhaus, Leipzig 1928.
  • Ludger Lütkehaus (Hrsg.): Das Buch als Wille und Vorstellung. Arthur Schopenhauers Briefwechsel mit Friedrich Arnold Brockhaus. München 1996, ISBN 3-406-40956-3.
  • Heinrich Eduard Brockhaus: Von der Begründung bis zum hundertjährigen Jubiläum 1805–1905, Faksimile der Ausgabe Leipzig 1905, mit einer Einführung von Thomas Keiderling, Mannheim 2005, ISBN 3-7653-0184-1.
  • Ders.: Friedrich Arnold Brockhaus. Sein Leben und Wirken nach Briefen und anderen Aufzeichnungen geschildert, 3 Bände, Leipzig 1872–1881.
  • Friedrich Christian August Hasse: Friedrich Arnold Brockhaus. Lebensabriß, in: Friedrich Arnold Brockhaus. Gedenkblätter zum hundertjährigen Todestag am 20. August 1923, Leipzig 1923.
  • John Hennig: Ein unveröffentlichter Brief von K. A. Varnhagen von Ense an F. A. Brockhaus. in: Archiv für Kulturgeschichte 47, 3 (1965), S. 355–360, ISSN 0003-9233.
  • Anja zum Hingst: Die Geschichte des Großen Brockhaus: vom Conversationslexikon zur Enzyklopädie, Wiesbaden 1995, S. 78–91, ISBN 3-447-03740-7
  • Arthur Hübscher: Hundertfünfzig Jahre F. A. Brockhaus 1805–1955, Wiesbaden 1955.
  • Gertrud Milkereit: Friedrich Arnold Brockhaus (1772–1823), in: Rheinisch-Westfälische Wirtschaftsbiographien, Band 11, Münster 1983, S. 5–41, ISBN 3-402-05586-4
  • Jürgen Weiß: B. G. Teubner zum 225. Geburtstag. Adam Ries – Völkerschlacht – F. A. Brockhaus – Augustusplatz – Leipziger Zeitung – Börsenblatt, Leipzig 2009, ISBN 978-3-937219-35-6.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Who Named It?
  2. ↑ 2,0 2,1 Base biographique (ֆր.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #100417159 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. ↑ Арнольд, Юлиус (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1905. — Т. доп. I. — С. 154—155. — 956 с.
  5. ↑ Библиотека Гейдельбергского университета (биография Фридриха Арнольда)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրիդրիխ Առնոլդ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆրիդրիխ_Առնոլդ&oldid=9049735» էջից