Ֆրանց Բաբինգեր
Ֆրանց Բաբինգեր (գերմ.՝ Franz Babinger, հունվարի 15, 1891[1], Վայդեն, Վերին Պֆալց, Բավարիա, Գերմանական կայսրություն[1] - հունիսի 23, 1967[1], Դուրրաս, Ալբանիա[1]), գերմանացի պատմաբան, արևելագետ, ով զգալի ավանդ է ներդրել հատկապես թյուրքագիտության, օսմանյան կայսրության պատմության ուսումնասիրման բնագավառում։ Նրա գլուխգործոցը համարվում է օսմանյան սուլթան Մեհմեդ II Նվաճողի մասին հեղինակած ծավալուն մենագրությունը, որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1953 թվականին, «Մեհմեդ Նվաճողն ու նրա ժամանակը» (Mehmed der Eroberer und seine Zeit) վերնագրով։ Հիշարժան է նաև Բաբինգերի ծանրակշիռ մասնակցությունը իսլամի հիմնարար, կոթողային հանրագիտարանի երկրորդ հրատարակության պատրաստման աշխատանքներին։
Ֆրանց Բաբինգեր գերմ.՝ Franz Babinger | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունվարի 15, 1891[1] Վայդեն, Վերին Պֆալց, Բավարիա, Գերմանական կայսրություն[1] |
| Մահացել է | հունիսի 23, 1967[1] (76 տարեկան) Դուրրաս, Ալբանիա[1] մահը պատահարից |
| Քաղաքացիություն |  Գերմանիա |
| Մասնագիտություն | արևելագետ, թուրքագետ և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան |
| Անդամակցություն | Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Լինչեի ազգային ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[2][3] |
| Պարգևներ |  |
Կենսագրություն խմբագրել
Ֆրանցը պատանեկան հասակից հետաքրքրվել է Մերձավոր արևելքով, դեռ դպրոցում սովորելու տարիներին տրիապետել իվրիտին ու պարսկերենին, նամակագրական կապ պահպանել անվանի արևելագետ Իգնաց Գոլդցիերի հետ, մի քանի հոդված լույս ընծայել գիտական ամսագրերում։ Դպրոցից հետո ավարտել է Մյունխենի համալսարանը, որտեղ էլ 1914 թվականին դոկտորական ատենախոսություն է պաշտպանել։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին ծառայել է Մերձավոր արևելքում (ըստ որոշ աղբյուրների՝ օսմանյան բանակում)։ Պատերազմից հետո շարունակել է ուսումնառությունը Բեռլինի Ֆրիդրիխ Վիլհելմի անվան համալսարանում և 1921 թվականին այդտեղ պաշտպանել իր դոկտորական երկրորդ դիսերտացիան։ Մինչև 1933 թվականը պրոֆեսորի կոչումով աշխատել է Ֆրիդրիխ Վիլհելմի անվան համալսարանում, նացիստների՝ իշխանության գլուխ անցնելուց հետո ստիպված է եղել թողնել աշխատանքը, քանի որ ամուսնացած էր հրեուհու հետ[4]։ Ռումին անվանի արևելագետ Նիկոլայե Յորգայի օգնությամբ Ֆրանց Բաբինգերն աշխատանքի է տեղավորվել Բուխարեստում։ 1948-ից մինչև 1958 թվականը դասախոսել է Մյունխենի համալսարանում։ Թոշակի անցնելուց հետո էլ շարունակել է եռանդուն կերպով զբաղվել գիտա-մանկավարժական աշխատանքով, հոդվածներ, գրքեր հրատարակել։ Մահացել է 1967 թվականին, Ալբանիայում, դժբախտ պատահարի հետևանքով (խեղդվել է գետում)։
Ֆրանց Բաբինգերը Գյոթինգենի[5], Բավարիայի, դեի Լինչեի (Accademia Nazionale dei Lincei) գիտությունների ակադեմիաների, ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության անդամ էր։
Աշխատությունների ընտրանի խմբագրել
- Die Geschichtsschreiber der Osmanen und ihre Werke. Leipzig 1927
- Dalmatien und die Adria. Baedeker-Reiseführer|Handbuch für Reisende von Karl Baedeker. Karl Baedeker, Leipzig 1929 – Abschnitt über Albanien, S. 227–250
- Mehmed der Eroberer und seine Zeit. Weltenstürmer einer Zeitenwende. München 1953 Digitalisat Universitäts- und Landesbibliothek Sachsen-Anhalt (ULB)
- Aufsätze und Abhandlungen zur Geschichte Südosteuropas und der Levante. 2 Bände, München 1962/66
- Reliquienschacher am Osmanenhof im XV. Jahrhundert. Zugleich ein Beitrag zur Geschichte der osmanischen Goldprägung unter Mehmed II., dem Eroberer. (Bayerische Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-historische Klasse, Sitzungsberichte, Jahrgang 1956, Heft 2) online
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ Mariana Hausleitner: Eine Atmosphäre von Hoffnung und Zuversicht. Hilfe für verfolgte Juden in Rumänien, Transnistrien und Nordsiebenbürgen 1940-1944. Berlin 2021. S. 71.
- ↑ Holger Krahnke: Die Mitglieder der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen 1751–2001 (= Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, Philologisch-Historische Klasse. Folge 3, Bd. 246 = Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse. Folge 3, Bd. 50). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2001, ISBN 3-525-82516-1, S. 29.
Գրականություն Ֆրանց Բարբինգերի մասին խմբագրել
- Deutscher Wirtschaftsverlag AG (Hrsg.): Reichshandbuch der deutschen Gesellschaft. Band 1. Berlin 1931, ISBN 3-598-30664-4
- Hans-Joachim Kißling: Babinger, Franz. In: Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas. Band 1. München 1974, S. 117
- Utz Maas: Verfolgung und Auswanderung deutschsprachiger Sprachforscher 1933-1945. Osnabrück 1996, S. 48–50 (aktualisierte Internetfassung)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Veröffentlichungen von Franz Babinger im Opac der Regesta Imperii
- Der umfangreiche Nachlass befindet sich in der Bayerischen Staatsbibliothek [1]
- Literatur von und über Franz Babinger(գերմ.) im Katalog der Deutschen Nationalbibliothek
- Historians of the Ottoman Empire(անգլ.)