Ֆահրի Քորություրք (թուրքերեն՝ Fahri Korutürk, օգոստոսի 3, 1903(1903-08-03), Ֆաթիհ, Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 12, 1987(1987-10-12)[3][1], Ստամբուլ, Թուրքիա), թուրք ռազմածովային սպա, Թուրքիայի վեցերորդ նախագահը[4]։

Ֆահրի Քորություրք
Fahri Korutürk
Դրոշ
Դրոշ
(6-րդ) Թուրքիայի նախագահ
1973-1980
Նախորդող Ջևդեդ Սունայ
Հաջորդող Կենան Էվրեն
 
Կուսակցություն՝ չկա
Կրթություն՝ Ստամբուլի ռազմածովային ակադեմիա
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, դիվանագետ և ռազմածովային սպա
Ազգություն Թուրք
Դավանանք Իսլամ
Ծննդյան օր 3 օգոստոս, 1903
Ծննդավայր Ստամբուլ
Վախճանի օր 12 հոկտեմբեր, 1987,
Վախճանի վայր Ստամբուլ
Թաղված Թուրքական պետական գերեզմանատուն
Դինաստիա Korutürk family?
Քաղաքացիություն  Թուրքիա
Ի ծնե անուն թուրքերեն՝ Fahri Sabit[1]
Ամուսին Էմել Քորություրք
Զավակներ Աիշե, Օսման, Սալախ
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Ֆինլանդիայի Սպիտակ վարդի շքանշանի Մեծ խաչ շղթայով[2] և Մեծ Խաչի ասպետ՝ «Իտալիայի Հանրապետության հանդեպ ունեցած վաստակի համար» Մեծ ժապավենով

Զինվորական ծառայություն խմբագրել

1916 թվականին նա ընդունվել է ռազմածովային կադետական դպրոց, որն ավարտել է 1923 թվականին։ 1933 թվականին ավարտել է Ստամբուլի ռազմածովային ակադեմիան։

Քորություրքը ծառայել է հածանավերի և սուզանավերի վրա, իսկ ավելի ուշ աշխատել է որպես զինվորական կցորդ Հռոմում, Բեռլինում, Ստոկհոլմում։ 1936 թվականին, ծովածոցերը հաստատող Մոնտրեի կոնվենցիայի ժամանակ եղել է զինվորական խորհրդատու։ 1950 թվականին Քորություրքը դարձել է փոխ-ծովակալ և մինչ ծովակալի կոչում ստանալը եղել է տարբեր միավորումների հրամանատար։

Դիպլոմատիա խմբագրել

1960 թվականին Թուրքիայի ռազմածովային ուժերի հրամանատարի պաշտոնից հեռանալուց հետո, Ջեմալ Գուրսելի կողմից նշնակավեց Թուրքիայի դեսպան Խորհրդային Միությունում, իսկ հետո Իսպանիայում։

Քաղաքականություն խմբագրել

1968 թվականին նախագահ Ջևդեթ Սունայը Քորություրքին նշանակում է Սենատի անդամ։ 1973 թվականի ապրիլի 6-ին Թուրքիայի մեծ ազգային ժողովի ընտրությամբ Քորություրքը դառնում է Թուրքիայի հանրապետության 6-րդ նախագահը։ Նա զբաղեցում է այդ պաշտոնը մինչև 1980 թվականի ապրիլի 6-ը, որից հետո դառնում է Սենատի մշտական անդամ։

Ընտանիք խմբագրել

Քորություրքը ամուսնացել է 1944 թվականին Էմել Քորություրքի հետ (1915-2013)։ Ունեցել է մեկ աղջիկ (Աիշե) և երկու տղա (Օսման և Սալախ)։ Քորություրք ազգանունը, որը նշանակում է «թուրքերի պահապան», նրան տրվել է Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի կողմից[5]։

Քորություրքը մահացել է 1987 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Ստամբուլում։ Աճյունը թաղված է Անկարայում՝ Թուրքիայի պետական գերեզմանատանը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 https://islamansiklopedisi.org.tr/koruturk-fahri-sabit
  2. Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.)Helsinki: Edita, 2017. — P. 498. — ISBN 978-951-37-7005-1
  3. 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. Roger P. Nye (1977). "Civil-Military Confrontation in Turkey: The 1973 Presidential Election". International Journal of Middle East Studies, 8, pp 209-228. doi:10.1017/S0020743800026957.
  5. The verb korumak means "to protect", and refers to Atatürk's expectation of Korutürk to preserve his legacy.

Արտաքին հղումներ խմբագրել