Օսիպ Մանդելշտամ

Օսիպ Մանդելշտամ; ռուս.՝ Осип Эмильевич Мандельштам
Ծննդյան անուն	ռուս.՝ Иосиф Эмильевич Мандельштам
Ծնվել է	հունվարի 2 (14), 1891
Ծննդավայր	Վարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն[…]
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 27, 1938[…] (47 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, գրող, թարգմանիչ, գրական քննադատ, ակնարկագիր և հեղինակ
Լեզու	ռուսերեն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Ռուսական հանրապետություն, Խորհրդային Ռուսաստան և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Հայդելբերգի համալսարան և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Գրական ուղղություններ	ակմեիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Քար և Ժամանակի աղմուկը
Ամուսին	Նադեժդա Մանդելշտամ
	Ներշնչվել է
	Osip Mandelstam Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մանդելշտամ (այլ կիրառումներ)

Օսիպ Էմիլևիչ Մանդելշտամ (ռուս.՝ Осип Эмильевич Мандельштам, հունվարի 2 (14), 1891^[1], Վարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն^[2]^[3]^[4]^[…] - դեկտեմբերի 27, 1938(1938-12-27)^[2]^[3]^[5]^[…], Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[3]), ռուս բանաստեղծ, թարգմանիչ և գրականագետ։

Կենսագրություն խմբագրել

Սովորել է ժամանակի լավագույն ուսումնական հաստատություններում, այդ թվում Սորբոնի և Հայդելբերգի համալսարաններում։ Սկզբնական շրջանում հանդես է եկել որպես սիմվոլիստ, 1912-ին միացել ակմեիստներին։ Եղել է Հայաստանում, գրել է բանաստեղծություններ, ուղեգրություններ՝ նվիրված Հայաստանին և հայությանը։

Ձերբակալվել է, դարձել անհատի պաշտամունքի զոհ։ Հետմահու արդարացվել է։ Ռուսական բանաստեղծության մեծագույն ներկայացուցիչներից է։ Նրա կինն էր Նադեժդա Մանդելշտամը^[10]։

Օսիպ Մանդելշտամի բանաստեղծությունները և արձակը հայերեն է թարգմանել Հրաչյա Բեյլերյանը^[11]։

Հիշատակ խմբագրել

1992 թվականի փետրվարի մեկին, Մանդելշտամի հարյուրամյակի առթիվ, Փարիզում՝ Սորբոնի համալսարանի շենքի պատին փակցվեց հուշատախտակ. Քանդակագործ՝ Բորիս Լեժեն
1998 թվականին Վլադիվոստոկում բացվեց Օսիպ Մանդելշտամի հուշարձանը։ Հեղինակ՝ Վալերի Նենաժիվին
2007 թվականի հունիսի երեսունին Սանկտ-Պետերբուրգում բացվեց հուշարձան՝ նվիրված Մանդելշտամի հիշատակին։ Հեղինակ՝ Վյաչեսլավ Բուխաև
2008 թվականի սեպտեմբերի չորսին Վորոնեժում բացվեց հուշարձան։ Հեղինակ՝ Լազար Գադաև
2008 թվականի նոյեմբերի քսանութին Մոսկվայի կենտրոնում՝ Զաբելինի և Ստարոսադսկի փողոցների խաչմերուկի մոտ տեղադրվեց հուշարձան, այն բակում, որտեղ նա հյուրընկալվում էր իր եղբորը՝ Ալեքսանդրին։
2010 թվականի մայիսի քսանհինգին Սանկտ-Պետերբուրգում բացվեց հուշարձան՝ նվիրված Օսիպ և Նադեժդա Մանդելշտամներին։
2011 թվականին Մոսկվայի մարզի Ֆրյազինո քաղաքում առաջին անգամ բացվեց Օ. Մանդելշտամի անունով թանգարան։
2011 թվականի դեկտեմբերի տասնհինգին Վորոնեժի գրական թանգարանում բացվեց մշտական ցուցադրություն՝ նվիրված պոետի կյանքին և գրական գործունեությանը։
Օսիպ Մանդելշտամի անունով է կոչված նաև А330 VQ-BQX ինքնաթիռը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 https://szukajwarchiwach.pl/72/200/0/-/153/skan/full/4tU7herNt3Ia-i1Xoweoug
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Морозов А. Мандельштам // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 568—570.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 Freidin G. Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.poemhunter.com/poem/i-am-cold-transparent-spring-dresses/
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Мандельштам Осип Эмильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ http://www.nytimes.com/books/99/12/26/nnp/buzzi-flies.html
↑ http://www.nytimes.com/2002/02/24/magazine/lives-the-real-life-of-anna-v.html
↑ http://www.nndb.com/lists/505/000063316/
↑ Тарасенков А. Мандельштам // Литературная энциклопедия (ռուս.) — Коммунистическая академия, Большая российская энциклопедия, Художественная литература, 1929. — Т. 6.
↑ Nadezhda Mandelstam Hope Abandoned ISBN 0-689-10549-5
↑ Osip Mandelstam (1891–1938)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օսիպ Մանդելշտամ» հոդվածին։

[_48e2141e95adaa07-1] 1,0 ^1,1 https://szukajwarchiwach.pl/72/200/0/-/153/skan/full/4tU7herNt3Ia-i1Xoweoug

[_22f695af9ed08eda-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Морозов А. Мандельштам // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 568—570.

[_87fdb48cc6e1ec08-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 Freidin G. Encyclopædia Britannica

[_f2e18328af698499-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.poemhunter.com/poem/i-am-cold-transparent-spring-dresses/

[_98e57c6783b6998a-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Мандельштам Осип Эмильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_46c4b64573b629b5-6] ttp://www.nytimes.com/books/99/12/26/nnp/buzzi-flies.html

[_3b4f6d6f11af5167-7] ttp://www.nytimes.com/2002/02/24/magazine/lives-the-real-life-of-anna-v.html

[_7fd8d11f96733de3-8] ttp://www.nndb.com/lists/505/000063316/

[_fea3e23df638b1e8-9] Тарасенков А. Мандельштам // Литературная энциклопедия (ռուս.) — Коммунистическая академия, Большая российская энциклопедия, Художественная литература, 1929. — Т. 6.

[10] Nadezhda Mandelstam Hope Abandoned ISBN 0-689-10549-5

[11] Osip Mandelstam (1891–1938)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]