Օձ (համաստեղություն)

Օձ
	Համաստեղություն
	Օձի աստղերի ցանկ
Լատիներեն անվանում	Serpens
Հապավում	Ser
Խորհրդանիշ	Օձ
Կազմված է	Serpens Caput? և Serpens Cauda?
Մակերես	637 քառակուսի աստիճան
Ամենապայծառ աստղ	Ունուկելհայա (α Ser)— 2,63m (մ)
Ասուպային հոսքեր	չկա
Հարևան; համաստեղությունները	Օձի գլուխը՝ Հյուսիսային թագ; Եզնարած; Կույս; Կշեռք; Օձակիր; Վահագն; Օձի պոչը՝ Արծիվ; Օձակիր; Աղեղնավոր; Վահան;
	Տեսանելի է +74° և −64°. լայնությունների միջև:; Ամենատեսանելին է հունիս ամսում ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին):

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Օձ (այլ կիրառումներ)

Օձ (լատին․՝ Serpens), էկվատորիալ համաստեղություն։ Երկնքում զբաղեցնում է 636,9 մակերես։ Պարունակում է անզեն աչքով տեսանելի 106 աստղ։ Տեսանելիության լավագույն պայմանները հունիսին են։ Տարբերվում է նրանով, որ սա միակ համաստեղությունն է, որը կազմված է երկու իար չմիացած մասերից, որոնք բաժանվում են Օձակիր համաստեղությամբ՝ «Օձի գլուխը» գտնվում է ավելի հյուսիս-արևմուտք, «Օձի պոչը»՝ ավելի արևելք։

Օձի գլուխ» աստերիզմը խմբագրել

Համաստեղության «Օձի գլուխ» կոչվող մասում գտնվում է համանուն Օձի գլուխ աստերիզմը՝ երեք ոչ պայծառ աստղերից կազմված եռանկյունը (Օձի β, κ և γ)։ Այս աստերիզմը կազմում է համաստեղության ընդհանուր տեսքի կարևոր բաղադրիչը։

Ուշագրավ օբյեկտներ խմբագրել

Սեյֆերտի սեքստետը փոխազդող գալակտիկաների յուրօրինակ խումբ։
М5 գնդային կուտակումը։
Օձի θ (Օձի թետտա, կամ Ալիա) զույգ, որը կազմված է երկու դեղնավուն աստղերից, որոնք երևում են ոչ մեծ աստղադիտակով։
Արծվի միգամածությունը (ըստ Մեսյեի կատալոգի М 16) խոշոր չափի միգամածություն, որում առանձնանում են որոշ բնորոշ մարմիններ։ Դրանցից են գազային սյուները (դրանց անվանում են «Արարման սյուներ») աստղառաջացման գոտում։ Դրանք սառը միջասղային ջրածնից ու փոշու սյուներ են, որոնցում ևս նոր աստղեր են առաջանում։

Պատմություն խմբագրել

Դեռևս հին ժամանակներում այս համաստեղությունը հայտնի էր որպես առանձին համաստեղություն և անգամ ներառված էր Կլավդիոս Պտղոմեոսի «Ալմահեսթ» աշխատության երկնային քարտեզում։ Պարզ է, որ այդ դեպքում ի նկատի ունեին ժամանակակից համաստեղության միայն մի մասը, հենց Օձի գլուխը։ Հետագայում այս համաստեղությունը սկսել է ընկալվել որպես Օձակիրի մի մասը։ Միջազգային աստղագիտական միությունը միայն 1922 թվականին է որոշում այն ներկայացնել որպես առանձին համաստեղություն։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Օձ (համաստեղություն) կատեգորիայում։