Օդրա (համակարգիչ)
Օդրա (համակարգիչ), Լեհաստանի Վրոցլավ քաղաքում համակարգիչների արտադրության հոսքագիծ։
Արտադրությունը մեկնարկել է 1959-1960 թվականներին։ 1001, 1002, 1003, 1013, 1103, 1204 մոդելները լեհական նախնական կառուցվածքն էին։ 1304 և 1305 մոդելները ծրագրային պայմանավորվածության համաձայն ICL-ի (International Computers Limited) 1905 և 1906-ի ֆունկցիոնալ գործընկերներն էին[1]։ Վերջին մոդելը 1325-ն էր՝ հիմնված ICL-ից երկու մոդելների վրա։
Անունը գալիս է Օդրա գետից, որը հոսում է Վրոցլավ քաղաքի միջով։
Համակարգիչները կառուցվել են Elwro արտադրական գործարանում, որը փակվել է 1989 թվականին։
ODRA-1002-ը ընդունակ է մեկ վայրկյանում ընդամենը 100-400 գործողություններ կատարել[2]։
1962 թվականին Elwro-ի աշխատակից Վիտալդ Պոդգորսկուն հաջողվեց համակարգչային խաղ ստեղծել ODRA-1003 նախատիպի վրա, դա Նիմ խաղի տարբերակի հարմարեցումն էր, ինչպես պատկերված էր Անցյալ տարի Մարիենբադում ֆիլմում։ Համակարգիչը կարող էր խաղալ կատարյալ խաղ և երաշխավորել հաղթանակը։ Խաղը երբեք չի տարածվել Elwro ընկերությունից դուրս, սակայն նրա տարբերակները հայտնվել են այլ վայրերում։ Դա թերևս պատմության մեջ առաջին լեհական համակարգչային խաղն էր[3]։
ODRA-1204- ի կողմից օգտագործվող գործարկման համակարգը կոչվում էր SODA: Այն նախատեսված էր փոքր համակարգչի վրա աշխատելու առանց մագնիսական պահեստավորման և կարող է իրականացնել միաժամանակ բեռնում և ծրագրերի իրականացում[4]։
ODRA 1204 համակարգիչը Լենինգրադի թիմի կողմից օգտագործվել է 1976 թվականին ALGOL 68 կոմպիլյատորի կատարելագործման համար։ ODRA 1204 -ը սինթետիկ վերլուծության է ենթարկվել, կոդի առաջացումը գործարկվում է IBM System/360 համակարգում[5]։
XXI դարում պահպանված համակարգիչներ
խմբագրելXXI դարի սկզբին գրեթե բոլոր համակարգիչները անջատվել էին կամ մասնատվել կամ տեղափոխվել թանգարաններ։ Սակայն որոշները շարունակել են իրենց աշխատանքը։ Ներկայումս գոյություն ունի Odra (KONSOLA 5.0) տերմինալի էմուլյատոր, որը վերստեղծում է համակարգչի աշխատանքը[6]։
- 2003 թվականի հուլիսի 18-ին, 29 տարվա անխափան գործողությունից հետո, անջատվել է Odra համակարգիչը, որն օգտագործվել էր Վրոցլավի Hutmen ընկերության կողմից բաշխման համար։
- 2010 և 2012 թվականներին Mera Elzab Zabrze ձեռնարկությունում շահագործումից հանվեցին Odra 1305 համակարգիչները։ Նմանատիպ ցուցանմուշներից մեկը գտնվում է Կատովիցեի Համակարգիչների և ինֆորմատիկայի պատմության թանգարանում[7][8][9]։
- Մինչև 2006 թվականի ամառը Odra 1305 համակարգիչն օգտագործվել է Ostroda -ի երկաթուղային կայարանում PKP ընկերության կողմից՝ մինչև անջատվելը[10]։
- Մինչև 2010 թվականի ապրիլի 30-ը Վրոցլավ Բրոխուվ երկաթուղային կայարանում օգտագործվել է ևս մեկ Odra 1305 համակարգիչ[10]։ Տեղական ժամանակով ժամը 22:00-ին համակարգիչը վերջնականապես անջատվել է և փոխարինվել ժամանակակից համակարգչով[11]։
- Odra 1305- -ի ևս մեկ օրինակ օգտագործվել է Լուբլին Թաթարներ երկաթուղային կայարանում, այն անջատել է 2010 թվականի մայիսի 1-ին[11]։
Գրականություն
խմբագրել- Bronisław Obirek "Maszyny analityczne organizacja zmechanizowanego obrachunku" Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa 1970թ ։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «ODRA 1305». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 10-ին.
- ↑ Jadwiga Dutkiewicz (2003). «MIECZYSŁAW Warmus». Translated by Dr. Adam Rustowski (1st ed.). Wollongong: 1–149. ISBN 0-646-46844-8.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ Kluska, Bartłomiej; Rozwadowski, Mariusz (2011). Bajty polskie (լեհերեն). Łódź: Samizdat Orka. էջ 6. ISBN 978-83-927229-1-5.
- ↑ Władysław M. Turski (1968). «SODA—A Dual Activity Operating System». The Computer Journal. 11 (2): 148–156. doi:10.1093/comjnl/11.2.148.
- ↑ retrieved Wed Jun 22 07:18:41 EST 2011
- ↑ «Pomóżcie uruchomić komputer ODRA 1305» (լեհերեն). elektroda.pl. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach
- ↑ Galeria zdjęć - Oficjalna strona Muzeum Historii Komputerów i Informatyki
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 25-ին.
- ↑ 10,0 10,1 Jacek Bomersbach (2008 թ․ ապրիլի 25). «Zabytkowa Odra pracuje na stacji kolejowej». Alert24.pl (լեհերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ 11,0 11,1 Adam Urbanek (2010 թ․ մայիսի 3). «Wyłączono ostatni komputer Odra w Polsce!». Computerworld. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 30-ին.
