Քրիստինա Սթեդ (անգլ.՝ Christina Stead, հուլիսի 17, 1902(1902-07-17)[1][2][3][…] կամ 1920[4], City of Rockdale, Նոր Հարավային Ուելս, Ավստրալիա[5] - մարտի 31, 1983(1983-03-31)[1][2][3][…], Սիդնեյ, Ավստրալիա), ավստրալիացի գրող։

Քրիստինա Սթեդ
Ծնվել էհուլիսի 17, 1902(1902-07-17)[1][2][3][…] կամ 1920[4]
ԾննդավայրCity of Rockdale, Նոր Հարավային Ուելս, Ավստրալիա[5]
Մահացել էմարտի 31, 1983(1983-03-31)[1][2][3][…]
Մահվան վայրՍիդնեյ, Ավստրալիա
Քաղաքացիություն Ավստրալիա
ԿրթությունSydney Teachers College?[6]
ԵրկերՄարդը, որը սիրում էր երեխաներին[5], Letty Fox: Her Luck?[5], For Love Alone?[5] և I'm Dying Laughing: The Humourist?[5]
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, վիպասան, թարգմանչուհի և քաղաքական գործիչ
ԱշխատավայրՆյու Յորքի համալսարան
ԱմուսինWilliam J. Blake?[5]
Ծնողներհայր՝ David George Stead?[6]
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Christina Stead Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

 
Սիդնեյի տունը որտեղ 1911-1928 թվականներին ապրել է Քրիստինա Սթեդը

Սիրողական օվկիանոսագետի դուստր, սոցիալիստական գաղափարների հավատարիմ և բռնակալ իր իսկ ընտանիքում։ Նա մանկուց կորցրել է մորը։ Ավարտել է Սիդնեյի ուսուցիչների վերապատրաստման դպրոցը, բայց գրեթե չի դասավանդել։ 1928 թվականից հետո մի քանի տասնամյակ ապրել է Անգլիայում, Ֆրանսիայում, եվրոպական այլ երկրներում, ԱՄՆ-ում, և միայն 1974 թվականին է վերադարձել հայրենիք։ Փարիզում Սթեդը աշխատել է բանկում, ԱՄՆ-ում աշխատել է Մետրո-Գոլդուին-Մայերի սցենարիստ։ Իր կյանքի ընթացքում կապ է ունեցել ձախ շրջանակների և արմատական հրատարակչությունների հետ, չի ճանաչվել ոչ իր ընտանիքի, ոչ էլ Ավստրալիայի գրական համայնքի կողմից։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Սթեդի ամենահայտնի ինքնակենսագրական վեպը՝ «Մարդը, որը սիրում էր երեխաներին» աշխատանքն է (1940), որը նկատվել է քննադատողների և ընթերցողների կողմից 1965 թվականին վերահրատարակվելով ԱՄՆ-ում՝ ամերիկացի մեծ բանաստեղծ Ռենդալ Ջարելի հիացական հոդվածից հետո։ Սթեդի քննադատական սուր արձակ ստեղծագործություններից են «Բոլոր ազգերի տուն» վեպը (1938), «Լեթի Ֆոքսը և նրա երջանկությունը» (1946), «Հոգու մութ խորքերը» (1966), «Միսս Հերբերտ, արվարձանի կին» (1976)։ Ընդհանուր առմամբ, դրանց համար դժվար էր գտնել հրատարակիչներ և ընթերցողներ, իսկ նրա հայրենիքում այդ գրքերը ընդհանրապես չէին հրատարակվում, քանի որ նրան մինչև 1960 թվականների կեսերը համարում էին որպես՝ հասարակական բարոյականությունը խեղաթյուրող, չնայած այս ամենին Նոբելյան մրցանակակիր Պատրիկ Ուայթը բազմիցս նրան անվանել է 20-րդ դարի ամենամեծ ավստրալիացի գրողը:Իր նոբելյան մրցանակը Ուայթը նվիրաբերել է Պատրիկ Ուայթի մրցանակի ստեղծմանը որի առաջին՝ 1974 թվականի դափնեկիր է հանդիսացել Քրիստինա Սթեդը[8]։

Սթեդի վեպերը այժմ թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով, այդ թվում՝ եբրայերեն և չինարեն։

ժառանգություն խմբագրել

 
Սթեդի հուշատախտակը Սիդնեյի գրողների ծառուղում

Վեպեր խմբագրել

  • Սիդնեյի յոթ աղքատ տղամարդիկ (1934)
  • Գեղեցկուհիները և կռվարար կինը (1936)
  • Բոլոր ազգերի տուն (1938)
  • Մարդը, որը սիրում էր երեխաներին (1940)
  • Հանուն սիրո միայնակ (1945)
  • Լեթի Ֆոքսը և նրա երջանկությունը (1946)
  • Մի փոքր թեյ։ Մի փոքրիկ զրուցարան (1948)
  • Մարդիկ շների հետ (1952)
  • Շնչեք մութ նրբանցքներում (1966)
  • Փոքր հյուրանոց (1973)
  • Միսս Հերբերտ, արվարձանի կին (1976)
  • Պալատը մի քանի կողմերով (1986)

Պատմություններ խմբագրել

  • Զալցբուրգի հեքիաթներ (1934)
  • Գլուխկոտրուկ աղջիկը (1965)
  • Պատմության օվկիանոս. Չհավաքած պատմությունները (1985)

Նամակներ խմբագրել

  • Ընկերության սարդոստայն (1928—1973)/ Խմբագրվել է R. G. Geering- ի նախաբանով և ծանոթագրություններով։ Սիդնեյ. HarperCollins, 1992 թ.
  • Խոսելով գրամեքենայի վրա (1973—1983)/Խմբագրվել է R. G. Geering- ի նախաբանով և ծանոթագրություններով։ Սիդնեյ. HarperCollins, 1992 թ.

Գրականություն գրողի մասին խմբագրել

  • Sheridan S. Christina Stead. Brighton: Harvester, 1988.
  • Williams C. Christina Stead: A Life of Letters. London: Virago, 1989.
  • Rowley H. Christina Stead: A Biography. New York: H. Holt, 1994.
  • Yelin L. From the Margins of Empire: Christina Stead, Doris Lessing, Nadine Gordimer. Ithaca: Cornell UP, 1998.
  • Blake A. Christina Stead’s politics of place. Nedlands: University of Western Australia Press, 1999.
  • Harris M. The Magic Phrase: Critical Essays on Christina Stead. St Lucia: University of Queensland Press, 2000.
  • Petersen T. The Enigmatic Christina Stead. Carlton: Melbourne UP, 2001.
  • Pender A. Christina Stead, satirist. Altona: Common Ground Publishers, 2002.
  • Seliniadou E. Angela Carter and Christina Stead: the quicksilver abyss: romantic anachronism in their fiction. Booksurge, 2008

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 A Historical Dictionary of British Women — 2 — Routledge, 2003. — P. 410. — ISBN 978-1-85743-228-2
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 1024.
  6. 6,0 6,1 6,2 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 1023.
  7. http://www.literaryfestivals.com.au/awards/patrick_white_award.html
  8. Christenberry, Faye. «Library Guides: Australian Literary Awards: Patrick White». guides.lib.uw.edu (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստինա Սթեդ» հոդվածին։