Տղամարդկանց իրավունքների շարժում

Տղամարդկանց իրավունքների շարժում (անգլ.՝ men's rights movement, MRM), տղամարդկանց շարժման մի մասը, որի ակտիվիստները ժխտում են ֆեմինիզմը և փոխարենը ուշադրություն են հրավիրում այն հարցերի վրա, որոնցում, ինչպես իրենք են կարծում, տղամարդիկ գտնվում են անբարենպաստ պայմաններում, ճնշվում են կամ ենթարկվում են խտրականության[1]։

Շատ մասնագետներ տղամարդկանց իրավունքների շարժումը դիտարկում են որպես ֆեմինիստական շարժման բացասական արձագանք[2] և այն բնութագրում են որպես հակվածություն առ միզոգինիա[3]։

Պատմություն խմբագրել

1970-ականների առաջին կեսին ֆեմինիզմի զարգացման հետ առաջացել է տղամարդկանց ազատագրական շարժում, որը միաժամանակ հավանություն է տվել տղամարդկանց ինստիտուցիոնալ արտոնություններին և քննադատաբար է վերաբերվել տղամարդկանց համար հեգեմոնային մասկուլինության հետևանքներին[1]։ 1970-ական թվականների վերջին տղամարդկանց ազատագրական շարժումը բաժանվել է երկու մասի՝ հակառակ հայացքներով՝ պրոգրեսիվ պրոֆեմինիստական տղամարդկային շարժման և ֆեմինիզմի դեմ տրամադրված տղամարդկանց իրավունքների պահպանողական շարժման[1]։

1970-1980-ական թվականներին տղամարդկանց իրավունքների շարժման շրջանակներում ստեղծվել են Men’s Rights, Inc (1977), Coalition of Free Men (1980) և այլ կազմակերպություններ[1]։ Համացանցում հայտնվելուց հետո տղամարդկանց իրավունքների շարժումը փոխվել է. հայտնվել են մեծ թվով թեմատիկ կայքեր և ֆորումներ, ակտիվիստները սկսել են շփվել առավելապես առցանց, իսկ շարժումը դարձել է մանոսֆերայի մի մասը[4][5]։

Նկարագրություն խմբագրել

ԱՄՆ-ում, շարժման մեջ ներգրավված ամերիկացի ակտիվիստների մեծ մասը սպիտակ, հետերոսեքսուալ, միջին խավ են[5][6][7][8], ամերիկյան մասը գաղափարապես կապված է նեոկոնսերվատիզմի հետ[9][10], նրանց գործունեությունը լայնորեն լուսաբանվել է նեոկոնսերվատիվ լրատվամիջոցներում[11]։

Շարժման շատ ակտիվիստներ տղամարդկանց համարում են ճնշված խումբ[12][13][14], կարծում են, որ հասարակությունը «կանացիացվել է», իսկ պետական հաստատությունները համարվում են խտրական տղամարդկանց նկատմամբ[12][15]։ Նրանք նաև հերքում են տղամարդկանց ինստիտուցիոնալացված արտոնությունները[16][17] և տղամարդկանց համարում են անապահով՝ կանանց համեմատ[18][19][1][20]։ Որոշ շարժման ակտիվիստներ կարծում են, որ ֆեմինիզմը դիտավորյալ թաքցնում է տղամարդկանց նկատմամբ խտրականությունը և խթանում է գինոցենտրիզմը[1][21][22]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Messner, Michael[en] (1998 թ․ հունիս). «The limits of "The Male Sex Role": an analysis of the men's liberation and men's rights movements' discourse» (PDF). Gender & Society. 12 (3): 255–276. doi:10.1177/0891243298012003002. JSTOR 190285. {{cite journal}}: Check |author= value (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  2. См.:
  3. См.:
  4. Kimmel, Michael (2017). «White men as victims: The Men's Rights Movement». Angry white men: American masculinity as the end of an era (2nd ed.). New York: Nation Books. ISBN 9781568589626.
  5. 5,0 5,1 Katz, Jackson (2015). «Engaging men in prevention of violence against women». In Johnson, Holly; Fisher, Bonnie; Jaquier, Véronique (eds.). Critical issues on violence against women: international perspectives and promising strategies. New York: Routledge. էջ 237. ISBN 9780415856249.
  6. Gavanas, Anna (2004). «Introduction». Fatherhood politics in the United States: masculinity, sexuality, race and marriage. Urbana: University of Illinois Press. էջ 11. ISBN 9780252028847. «Despite their claims of victimhood, men's and fathers' rights advocates are usually white, middle-class, heterosexual men who tend to overlook their institutional and socioeconomical advantages in work and the family...»
  7. Cahill, Charlotte (2010). «Men's movement». In Chapman, Roger (ed.). Culture Wars: An Encyclopedia of Issues, Viewpoints, and Voices. Armonk: M.E. Sharpe. էջեր 354–356. ISBN 978-1-84972-713-6.
  8. Coston, Bethany M.; Kimmel, Michael (2013). «White men as the new victims: reverse discrimination cases and the men's rights movement». Nevada Law Journal. 13 (2): 368–385. «Where are the Men's Rights guys when it comes to 'other' men? Men's Rights is almost entirely a movement of angry, straight, white men.»
  9. Menzies, 2007, էջ 77
  10. Flood, 2007, էջ 430–433
  11. Connell, R. W. (Spring 2005). «Change among the gatekeepers: men, masculinities, and gender equality in the global arena» (PDF). Signs: Journal of Women in Culture and Society. 30 (3): 1801–1825. CiteSeerX 10.1.1.694.8027. doi:10.1086/427525. JSTOR 10.1086/427525. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 21-ին.
  12. 12,0 12,1 Maddison, Sarah (1999). «Private Men, Public Anger: The Men's Rights Movement in Australia» (PDF). Journal of Interdisciplinary Gender Studies. 4 (2): 39–52. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  13. Pease, Bob; Camilleri, Peter (2001). «Feminism, masculinity and the human services». Working with men in the human services. Crow's Nest, N.S.W.: Allen & Unwin. էջեր 3–4. ISBN 9781865084800.
  14. Kahn, Jack S. (2009). An introduction to masculinities. Chichester, U.K.: Wiley-Blackwell. էջ 202. ISBN 9781405181792.
  15. Chris Beasley (2005). Gender and Sexuality: Critical Theories, Critical Thinkers. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. էջ 180. ISBN 978-0-7619-6979-2. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 10-ին.
  16. Kimmel, Michael S. (1987). «Men's Responses to Feminism at the Turn of the Century». Gender & Society. 1 (3): 261–283. doi:10.1177/089124387001003003.
  17. Flood, 2007, էջ 430–433
  18. Dunphy, 2000, էջ 88
  19. Flood, 2007, էջ 418–422
  20. Flood, 2007, էջ 21
  21. Whitaker, Stephen (2001). «Gender Politics in Men's Movements» (PDF). In Vannoy, Dana (ed.). Gender Mosaics: Social Perspectives. New York: Oxford University Press. էջեր 343–351. ISBN 978-0-19-532998-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  22. Flood, 2007, էջ 418–422

Գրականություն խմբագրել