Տիպ 59
Տիպ 59 (չինարեն՝ 59式, անգլ.՝ Type 59), խորհրդային Տ-54 տանկի բազային ստեղծված 1950-ականների չինական միջին տանկ։
| Տիպ 59 | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Դասակարգ | մարտական մեքենայի մոդել |
| Երկիր |  Չինաստան |
| Քաշ, տ. | 36 |
| Անձնակազմ | 4 |
| Պատմություն | |
| Արտադրող | Ներքին Մոնղոլիայի առաջին մեքենաշինական ընկերություն |
| Արտադրման թվականներ | 1961-1987 |
| Շահագործման սկիզբ | 1959 |
| Արտադրվածների քանակ | մոտ 6000 |
| Օգտագործող |   |
| Մարտեր | Հնդկաստան-Պակիստան հակամարտություն և պատերազմներ[1] և Վիետնամի պատերազմ[1] |
| Չափեր | |
| Կորպուսի լայնություն, մմ | 3270 |
| Բարձրություն, մմ | 2750 |
| Կլիրենս, մմ | 425 |
| Զրահապատում | |
| Զրահի տիպ | պողպատե գրտնակած և ձուլածո հոմոգենիկ |
| Կորպուսի ճակատ (վերև), մմ/աստ. | 100 |
| Կորպուսի ճակատ (ներքև), մմ/աստ. | 100 |
| Կորպուսի կող, մմ/աստ. | 80 |
| Կորպուսի հետևամաս, մմ/աստ. | 30-45 |
| Հատակ, մմ | 20 |
| Կորպուսի տանիք, մմ | 30 |
| Աշտարակի ճակատ, մմ/աստ. | 200 |
| Աշտարակի կողկ, մմ/աստ. | 80 |
| Աշտարակի հետևամաս, մմ/աստ. | 65 |
| Սպառազինություն | |
| Թնդանոթի տրամաչափ և մակնիշ | 100-մմ Տիպ 59 |
| Թնդանոթի մարտական լրակազմ | 34 |
| Նշանոցներ | շարժական |
| Գնդացիրներ | 1 × 12,7-մմ Տիպ 54, 2 × 7,62-մմ Տիպ 59Տ |
| Շարժականություն | |
| Շարժիչի տեսակ | V-աձև շարժիչ, cylinder?, դիզելային և liquid cooling? |
| Շարժիչի հզորություն, ձիաուժ | 520 |
| Արագությունը խճուղով, կմ/ժ | 48 |
| Կախոցի տիպ | ինդիվիդուալ տորսիոնային |
| Հաղթահարվող բարձունք, աստ. | 30 |
Ստեղծման պատմությունը խմբագրել
1949 թվականին քաղաքացիական պատերազմի ավարտից հետո Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության ժողովրդաազատագրական բանակը կանոնավոր էր, սակայն սպառազինության մեծ մասը բարոյապես հնացել էր կամ շտապ վերանորոգում էր պահանջում։ Դա վերաբերում է նաև Չինաստանում առկա Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակաշրջանի տանկերին, որոնք արտադրվել են ամերիկացիների կամ ճապոնացիների կողմից։ Հետագայում ԽՍՀՄ-ից Չինաստան է մատակարարվել մեծ քանակությամբ ռազմական տեխնիկա, այդ թվում Տ-34-85 տանկը, 100-մմ տրամաչափով ՍՈւ-100 հրետանային ինքնագնաց կայանքը, ԲՏՌ-40 և ԲՏՌ-152 զրահամեքենաները։ 1950-ական թվականների սկզբին հաջորդեց մեծ թվով տեխնիկայի մատակարարման նոր ալիք, այս անգամ հիմնականում Տ-54 տանկեր, որի արտադրությունն ավելի ուշ հաստատվել է Չինաստանի կողմից «Տիպ 59» անվան տակ։ Չինաստանի Բաոտոու գործարանում արտադրված առաջին տանկերի սարքավորումները թույլ էին՝ բացակայում են 100-մմ կայունացման համակարգը և գիշերային տեսանելիության սարքը։ Սակայն ավելի ուշ այդ տանկերը զինվել են գիշերային տեսանելության սարքերի ինֆրակարմիր ճառագայթումներով հրամանատարի, նշանառուի և վարորդի համար, ինչպես նաև թնդանոթի կայունացման համակարգով։ Տանկի առջևի հատվածում տեղադրված և թնդանոթի հետ միացված 7,62-մմ գնդացիր նշվում էին որպես Տիպ 59Տ, իսկ 12,7-մմ տրամաչափի խորհրդային ԴՇԿ գնդացիրը, որը տեղադրված է լյուկի մոտ, ստացել է Տիպ 54 նշանակումը։ Բրիտանական MEL ընկերությունը տեղակայել է ոչ մեծ քանակությամբ գիշերային տեսանելիության սարքեր Տիպ 59 տանկերի վրա՝ ներառյալ վարորդի շրջադիտակը, ինչպես նաև նշանոցները հրամանատարի և նշանառուի համար։ Ավելի ուշ բազմաթիվ այդպիսի տանկեր նկատել են ներսում տեղադրած լազերային հեռաչափերով։
Տանկի հետագա զարգացումը խմբագրել
Տիպ 59 տանկին փոխարինման է եկել Տիպ 69 տանկը, որը ստեղծվել է նույն բազայի վրա։ Դրա հիմնական տարբերությունը համարվում էր 100-մմ հարթափող թնդանոթի կիրառությունը 100-մմ ակոսավոր թնդանոթի փոխարեն։ Այնուհետև ստեղծվել է Տիպ 79 տանկը, որն արտադրվում էր ոչ մեծ թվով 1980-ական թվականներին։ Սակայն մինչ այդ տվյալ տանկերը արդեն հասցրել էին սպառել իրենց ռեսուրսները, ինչի արդյունքում Տիպ 79 տակի արտադրության հետ զուգահեռ Չինաստանը սկսել է նոր տակի նախագծումը։ Այդ տանկն է դարձել 1988 թվականին հայտնված Տիպ 80 տանկը։
Մոդիֆիկացիաներ խմբագրել
- Տիպ 59 (WZ-120) – լիցենզիոն պատճեն՝ Տ-54A 1957 = Տիպ 59 100-մմ ակոսավոր թնդանոթ (Դ-10Տ)
- Տիպ 59-I (WZ-120A) – երկմակերեսային կայունացուցիչով նոր թնդանոթ = Տիպ 69-II 00-մմ հարթափող թնդանոթ։
- Տիպ 59-II (WZ-120B) – նոր թնդանոթ = 105-մմ Տիպ 81 (Royal Ordnance L7) ակոսավոր թնդանոթ։
- Տիպ 59-IIA - Ավելացվեցին նաև թնդանոթի փողի ջերմապաշտպան պատյանը և կողային համատարած հակակումուլյատիվ էկրանները = 105-մմ Տիպ 81-I(Royal Ordnance L7) ակոսավոր թնդանոթ։
- Տիպ 59Gai (BW-120K)(Տ-34-3) – փորձառու Տիպ 59-II՝ զինված 120-մմ թնդանոթով = 120-մմ հարթափող Rheinmetall Rh-120-L44 թնդանոթով։
- Տիպ 59D (WZ-120C) – դինամիկ զրահի ներդրում = 105-մմ Տիպ 83-I(83A) (Royal Ordnance L7) ակոսավոր թնդանոթ։
- Տիպ 59D-I (WZ-120C-I) – արտահանվող, ավելացվել է թնդանոթի փողի ջերմապաշտպան պատյանը = 105-մմ Տիպ 79 (Royal Ordnance L7) ակոսավոր թնդանոթ։
- Տիպ 59R – արտահանվող, կրակի կառավարման արդիականացված համակարգով, հակավթարային պաշտպանության համակարգով, ֆալշբորտով = Տիպ 79 (Royal Ordnance L7) ակոսավոր թնդանոթ։
- Տիպ 59P – արտահանվող, աշտարակի հզորացված զրահով և հավելյալ զրահով կորպուսի ճակատային մասում = Տիպ 79 (Royal Ordnance L7) 105-մմ ակոսավոր թնդանոթ։
- Տիպ 59G (Տիպ 59-125\59-120) – արտահանվող, արդիականացված աշտարակ, կախովի դինամիկ զրահ, կրակի կառավարման արդիականացված համակարգ, 580\1200 ձ.ու. շարժիչ = 120\125-մմ հարթափող թնդանոթ Rh-120-L44\ 2Ա46 ոչ լիցենզիոն պատճեն։
Օպերատորներ խմբագրել
Ալբանիա – 3 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[2], ընդհանուր առմամբ Չինաստանից մատակարարվել է 721 միավոր 1966-1975 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Անգոլա – 1975 թվականին Չինաստանից մատակարվել է 25 միավոր[3]։
Բանգլադեշ – 174 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[4]։
Վիետնամ – 350 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[5]։
Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն – 12-17 միավոր, որոնք գնահատվել են որպես անմարտունակ, 2013 թվականի դրությամբ[6]։
Զամբիա – 20 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[7]։
Զիմբաբվե – 20 միավոր, որոնք գնահատվել են որպես անմարտունակ[8], 2013 թվականի դրությամբ, ընդհանուր առմամբ Չինաստանից մատակարարվել է 2 միավոր 1985-1986 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Իրաք – 250-1300 միավոր, որոնք Չինաստանից մատակարարվել են 1982-1987 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Իրան – Տ 54, Տ 55, Տիպ 59 և Safr-74 տանկերի 350 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[9], ընդհանուր առմամբ Չինաստանից մատակարարվել է 300 միավոր 1982-1984 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Կամբոջա – 50 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[10]։
Չինաստան – Տիպ 59, Տիպ 59D և Տիպ 59-II տանկերի 4300 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[11]։
Հյուսիսային Կորեա – ընդհանուր առմամբ Չինաստանից մատակարարվել է 50-175 միավոր 1973 թվականին[3][12]։
Կոնգոյի Հանրապետություն – 15 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[13]։
Մյանմա – Տիպ 59D տանկերի 25 միավոր մատակարարվել է Չինաստանից 2004 թվականին[3]։
Պակիստան – 1100 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[14], ընդհանուր առմամբ Չինաստանից մատակարարվել է 1759 միավոր։ 750 միավորը մատակարարվել է 1977-1970 թվականներին, 159 միավորը՝ 1974 թվականին, 825 միավորը՝ 1978-1988 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Սուդան – 60 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[15]։
Տանզանիա – 15 միավոր 2013 թվականի դրությամբ[16], ընդհանուր առմամբ Չինաստանից մատակարարվել է 30 միավոր 1971-1973 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Շրի Լանկա – 25 միավոր Չինաստանից մատակարարվել է 1991 թվականին[3]։
Տիպ 59 տանկը զանգվածային մշակույթում խմբագրել
Այս տանկը կարելի է տեսնել հայտնի World of Tanks առցանց խաղի[17] 8-րդ մակարդակում պրեմիումային տանկի դերում, ինչպես նաև մի շարք կրակային խաղերում և այլ ռազմավարություններում։
Հարկ է նշել, որ զրահատեխնիկայի մարտավարատեխնիկական բնութագիրը և դրա կիրառության առանձնահատկությունները բազմաթիվ համակարգչային խաղերում հաճախ իրականությունից հեռու են։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Foss C. F. T-59 Main Battle Tank // Jane's World Armoured Fighting Vehicles — NYC: St. Martin's Press, Janes, 1977. — P. 12. — ISBN 978-0-312-44047-3
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 112.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 «Stockholm Internation Peace Research Institute — Arms Transfers Database». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 283.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 342.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 504.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 539.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 540.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 378.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 286.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 288.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 310.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 502.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 325.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 533.
- ↑ The Military Balance 2013. — P. 535.
- ↑ «Статья об онлайн-игре World of Tanks.Раздел "Бронетехника в игре">"Бронетехника Китая"». Википедия. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 29-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին.