Տամաշ Ացել
Տամաշ Ացե (հունգ.՝ Aczél Tamás, 16 դեկտեմբերի, 1921, Բուդապեշտ, Հունգարիա – 18 ապրիլի, 1994, Բոստոն, ԱՄՆ), հունգարացի գրող, լրագրող, տարագրության մեջ դասավանդել է հունգարական և անգլիական գրականություն։ Ստալինյան (1952) և Կոշութի (1949) մրցանակների դափնեկիր։
Տամաշ Ացել հունգ.՝ Aczél Tamás | |
|---|---|
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 16, 1921 |
| Ծննդավայր | Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն |
| Վախճանվել է | ապրիլի 18, 1994 (72 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Բոստոն, ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | լրագրող և բանաստեղծ |
| Լեզու | հունգարերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա,  ԱՄՆ և  ԽՍՀՄ |
| Աշխատավայր | Մասաչուսեթսի համալսարան Ամհերստում |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
Տամաշ Ացելը ծնվել է 1921 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում։ 1939 թվականին ավարտել է միջնակարգ դպրոցը, ապա կրթությունը շարունակել է Իտալիայում (1939-1941)։ Հայրենիք վերադառնալուց հետո ուսանել է Պետեր Պազմանիի կաթոլիկական համալսարանում, որտեղ սովորել է հունգարերեն և անգլերեն։ 19 տարեկանից մասնակցել է բանվորական շարժմանը։ Անդամակցել է Հունգարիայի Կոմունիստական կուսակցությանը։ 1945 թվականին, աշխատելով գյուղում, մասնակցել է հողային ռեֆորմի իրականացմանը։ 1950-1953 թվականներին եղել է մշակութային քաղաքականության հարցերին նվիրված «Աստղ» (Csillag) ամսագրի գլխավոր խմբագիր։ 1953-1956 թվականներին եղել է Հունգարացի գրողների միության քարտուղար։ 1956 թվականի վերջին, երբ պարտվում է Հունգարական հեղափոխությունը, որում ակտիվ մասնակցություն էր ունեցել[1][2], տեղափոխվում է Մեծ Բրիտանիա, իսկ 1966 թվականին տեղափոխվում է ԱՄՆ։ Արտասահմանում եղել է հունգարերենով հրատարակվող մի շարք պարբերականների խմբագիր։ 1957-1961 թվականներին համագործակցել է Բրյուսելի Իմրե Նադյայի անվան սոցիալ-քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի հետ։ 1966 թվականից մինչև իր մահը դասավանդել է Մասաչուսեթսի համալսարանում, եղել է ՊԵՆ-ակումբի փոխնախագահ։
Տամաշ Ացելն ամուսնացած էր օլիմպիական չեմպիոն, ատլետ Օլգա Դյարմատիի հետ։ Նրանք ունեցել են երկու երեխա[3]։
Տամաշ Ացելը մահացել է 1994 թվականի ապրիլի 18-ին Բոստոնում։
Երկեր խմբագրել
- «Աչալրջություն և հավատարմություն», բանաստեղծությունների ժողովածու
- A szabadság árnyékában («Ազատության հովանու ներքո», վեպ, 1948)
- Vihar és napsütés («Փոթորիկ և արև», վեպ, 1949)
- A szellemi ellenállás története a vasfüggöny mögött («Ինտելեկտուալ ընդդիմության պատմությունը Երկաթե վարագույրի հետևում», էսսե, 1959)
- Tisztító vihar («Մաքրող փոթորիկ», Տիբոր Մերաիի հետ համատեղ)
- A vadászat («Որսորդություն», 1991)
Մրցանակներ խմբագրել
- Ստալինյան երրորդ աստիճանի մրցանակ (1952) – «Ազատության հովանու ներքո» (1948) վեպի համար
- Լայոշ Կոշութի մրցանակ (1948) – «Աչալրջություն և հավատարմություն» բանաստեղծությունների ժողովածուի համար
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ ВОЕННАЯ ЛИТЕРАТУРА -[ Проза ]- Авдеенко А.O. Черные колокола
- ↑ Книги про авиацию — amyat.narod.ru
- ↑ «Tamás Aczél Biography» (Hungarian). Névpont. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Գրականություն խմբագրել
- Ki kicsoda a magyar irodalomban? (Ով ով է հունգարական գրականության մեջ). — Budapest: Tárogató Könyvek, 2000. ISBN 963-86071-0-6