Տալլինի ծոց
Տալլինի ծոց (էստ․՝ Tallinna laht), Ֆիննական ծոցի մի հատված, որ գտնվում է Սուուրուպի և Վիյմսի թերակզղիների և Նաիսսար և Աեգնա կղզիների միջև։ Ծոցի հարավային ափին տարածվում է Էստոնիայի մայրաքաղաք Տալլինը։
| Տալլինի ծոց | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ծոց |
| Երկիր |  Էստոնիա |
| Վարչատարածք | Տալլին, Վիիմսի և Հառկու |
| Կազմված է | Kopli Bay? և Paljassaare Bay? |
| Մասն է | Ֆիննական ծոց |
| Լիճ հոսող գետ | Պիրիտա և Härjapea? |
 | |
 | |
Ծոցի մակերեսը մոտ 250 կմ² է, ամենամեծ խորությունը՝ 90 մ (Աեգնա և Նայսար կղզիների միջև)։ Տալլինի ծոցը Էստոնիայի ամենախոր ծոցերից է[1]։ Թերակղզիներն իրենց հերթին Տալլինի ծովածոցը բաժանում են երեք մասի՝ Կակումյաե (Տիսկրե), Կոպլի ծոց, Պալյասաարե ծոց (ծոցի ամենանեղ հատվածն է Պալյասաարեի և Միիդուռաննայի միջև հատվածը)։
Ծովածոցի ափն ընդհանուր առմամբ զառիկող է, ժեռուտ վիհեր են հանդիպում Ռանամիյզայի, Կակումյաեի շրջաններում, Կոպլի թերակղզում և Նայսաար կղզում։
Ամենամեծ ավազուտ լողափերը հանդիպում են Կակումյաեի, Պելգուրանի և Պիրատի շրջաններում։ Քարքարոտ ափեր կան Ռանամիյզայի և Տիսկրեի, Կակումյաեի և Ռոկա սլ Մարեի, Պալյասարեի և Կոպլիի միջև հատվածներում, Կադրիորգի, Մերիվյալյայի և Աեգնա կղզու շրջաններում։
Ափամերձ հատվածում ծովը խորը չէ, հատակը հիմնականում քարքարոտ է։ 10 մ խորությամբ հատվածը սկսվում է ափից 0,5-1 կմ հեռավորությունից[1]։
Ծոցում կան առափնյա մի քանի ծանծաղուտներ․ արևելից մինչև Նաիսսար կղզին՝ Նաիսսարի ծանծաղուտը՝ տեղ-տեղ 3-4 մ խորությամբ, այս ծանծաղուտից արևելք՝ Կեսկմադալի (Keskmadal) ծանծաղուտը՝ 7,4 մ խորությամբ, Պալյասարեից հյուսիս-արևմուտք՝ Վահեմադալի (Vahemadal) ծանծաղուտը՝ 3,8 մ խորությամբ[1]։
Ստորջրյա ամենահայտնի խութերն են Լիտեգրունդը, Հյուլկարին և Պալյասաարեն։ Մանր կղզիներից են Պանդյուն (Püünsi, մոտ 2 հա)՝ Պյույունսի գյուղի հարևանությամբ, և Լիյվակարին (Liivakari, 1,6 հա)՝ Կակումյաե հրվանդանի դիմաց։
Տալլինի ծովածոց են թափվում Պիրիտա գետը և մի քանի վտակներ, որոնցից ամենահայտնին Տիսկռեն (Tiskre) և Մուստոյան (Mustoja) են։
Ջրի մակարդակը ծովածոցում տատանվում է տարեկան 2 մ-ով։ Այստեղ ալիքների բարձրությունը երբեմն հասնում է 4 մ-ի[2]։
Ծոցի ափին կան մի քանի նավահանգիստներ՝ Տալլինի ուղևորային նավահանգիստը, Մուուգա, Պիրիտա նավահանգիստները, և նավակառաններ, որոնցից 2017 թվականին Կակումյաե ծովախորշում բացված Հավեն Կակումյաեն (Haven Kakumäe) տեղավորում է մինչև 300 նավ[3]։
Առաջին մշտական նավակառանը ծոցի ափին կառուցվել է 17-րդ դարում, իսկ ծովապատնեշով պաշտպանված առաջին նավահանգիստը՝ Հյուսիսային պատերազմից հետո[1]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Հովհաննես Այվազովսկի, «Ռևել» (Տալլինի ծոց), 1845 -
Կոպլի նեղուց -
Տալլինի ծոցի ափամերձ հատվածը Մերիվյալյայում -
Փարոս Վահեմադլի նավակառանում -
Վինդսերֆինգ Տալլինի ծոցում, հոկտեմբեր, 2008 -
Տալլինի ուղևորատար նավահանգիստը
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Tallina laht». Eesti Entsüklopeedia.
- ↑ «Tallinna laht». Eesti Kalastuse Entsüklopeedia.
- ↑ «Avati Kakumäel asuv Haveni vaikelaevasadam». Uudised. 22.06.2017.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տալլինի ծոց» հոդվածին։ |