Վենեռն
Վեներն, (շվեդերեն արտասանություն: [ˈvɛːnɛɳ]) Շվեդիայում գտնվող ամենամեծ լիճն է, իսկ Եվրոպայում երրորդն է Լադոգա և Օնեգա լճերից հետո։
 Vänern | ||
 | ||
| Կոորդինատներ | ||
| Տեղագրություն | Հյուսիսային Եվրոպա | |
| Երկիր |  Շվեդիա
| |
| Հայելու բացարձակ բարձրությունը | 44 մ | |
| Ավազանի մակերեսը | 5650 կմ² | |
| Ծավալը | 153 կմ³ | |
| Ամենամեծ խորությունը | 106 մ | |
| Միջին խորությունը | 27 մ | |
| Ջրահավաքի մակերեսը | 47 000 կմ² | |
 Վիքիպահեստում
| ||
Բնութագիրը խմբագրել
Գտնվում է ծովի մակարդակից 44 մ բացարձակ բարձրության վրա։ Տարածքը 5650 կմ² է, երկարությունը՝ մոտ 140 կմ է, առավելագույն լայնությունը՝ մոտ 80 կմ, ջրահավաք ավազանի մակերեսը՝ մոտ 48,6 հզ․ կմ², միջին խորությունը 27 մ է, ամենամեծ խորությունը 106 մ է։ Սառցածածկը անկայուն է, պահպանվում է դեկտեմբերից ապրիլ[1]։ Վենեռն են թափվում ավելի քան 30 գետ, որոնցից ամենախոշորը Կլար էլվենն է, արտահոսում է Գյոթա էլվը։ Նավարկելի է։ Խոշոր նավահանգիստներն են Կարլսթադը, Մարիեսթադը, Վեներսբորգը։
Ծագումը խմբագրել
Լիճը գտնվում է գրաբենում, որը ձևավիրվել է շուրջ 10 հազար տարի առաջ, սառցե դարաշրջանից հետո։ Ափերը հիմնականում ցածրադիր են, ափագիծը համեմատաբար խիստ է կտրտված։ Ջրի մակարդակի տատանումները աննշան են։ Վեներնի խոշոր լճերից են Տուրսյոն (62 կմ²), Կիլանդսյոն (57 կմ²) և Համարյոն (47 կմ²)։ Կան նաև շատ մանր կղզիներ։
Ձկնատեսակներ խմբագրել
Վենեռն լճում շատ են տարբեր տեսակի ձկնատեսակները։ Տեղի բնակիչները և կառավարական պաշտոնյաները փորձում են ապահովել ձկնային պաշարների պահպանման նախագծերի իրականացումը։ Այն ներառում է լիճ թափվող գետերի ակունքներում ջրի մշակում, աղտոտվածություն և М74 համախտանիշ։ Մարզական ձկնորսությունը Վենեռն լճում անվճար է և անկառավարելի, ինչպես ափամերձ շրջաններում, այնպես էլ նավակներից (ուղղակի կան որոշ սահմանափակումներ, օրինակ՝ մարդուն մեկ օրում առավելագույնը երեք սաղմոն կամ իշխան)։ Առևտրային ձկնորսության համար պահանջվում է թույլտվություն։ Վենեռնի բաց ջրերում առավել տարածված ձկնատեսակը սաղմոնիկն է, որը գերիշխում է Արևելյան Դալբոսենում, որտեղ միջինը հեկտարին բաժին է ընկնում 2600 սաղմոնիկ։ Երկրորդ առավել տարածված ձկնատեսակը մանրաձուկն է, հեկտարում՝ 200-300 ձուկ։ Ձկնատեսակները կարող են փոխվել՝ կախված ջրի ջերմաստիճանից, մակարդակից և որակից։
Բնապահպանություն խմբագրել
Ամեն տարի անցկացվում են շրջակա միջավայրի մոնիտորինգ։ 2002 թվականի զեկույցի տվյալները վկայում են, որ ընդհանուր ջրի որակի ոչ մի ակնհայտ նվազում չի նկատվել, տեսանելիության նվազման պատճառը համարվում է ջրիմուռների ավելացումը։ 1970-1990-ական թվականները խնդրահարույց ժամանակահատվածներ էին՝ պայմանավորված ազոտի մակարդակի բարձրացման հետ, սակայն ներկայումս այն կարգավորվում է, գտնվելով կայուն մակարդակի վրա ։ Որոշ ծովախորշերում առաջանում են էվտրոֆիկացիայի խնդիրներ, ջրիմուռների և պլանկտոնի քանակի ավելացում։
Տես նաև խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- ↑ Данные из БСЭ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վենեռն» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 364)։ 
|