Վիքիպեդիա

Վայոց ձորի թեմ

Վայոց ձորի թեմ, Հայ առաքելական եկեղեցու նորագույն թեմերից մեկը, որն ընդգրկում է Հայաստանի Վայոց ձորի մարզը։ Թեմական կենտրոնը գտնվում է Եղեգնաձոր քաղաքում։ Եպիսկոպոսի նստավայրը Եղեգնաձորի 12-րդ դարի Սուրբ Աստվածածին տաճարն է։ Թեմը ստեղծվել է 2010 թվականին, երբ այն անջատվեց Սյունյաց թեմից[1]։ Առաջնորդարանի շենքը գտնվում է Եղագնձոր քաղաքի Գրիգոր Նարեկացի փողոցում։

Սյունյաց թեմ
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՎայոց ձորի մարզ
ՎարչկենտրոնԵղեգնաձոր
ԱռաջնորդԱբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյան

Կառուցվածք խմբագրել

Թեմի առաջնորդն Աբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյանն է։ Նա ծառայության մեջ է թեմի ձևավորման օրվանից՝ 2010 թվականի դեկտեմբերից։ Փոխանորդը Զարեհ վարդապետ Կաբաղյանն է, իսկ մնացած 5 քահանաները սպասարկում են Վայոց ձորի մարզի 17 հոգևոր կառույցներում։

Թեմն ունի հետևյալ բաժինները.

  • Վարչություն
  • Մեդիա
  • Քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոն
  • Երիտասարդաց միություն
  • Ստեղծագործական խումբ

Ակտիվ եկեղեցիներ խմբագրել

Ստորև ներկայացված են Վայոց ձորի թեմի ենթակայության տակ գործող եկեղեցիների (10), վանքերի (5) և մատուռների (2) ցանկը՝ դրանց գտնվելու վայրը և օծման տարեթվերը[2].

Եկեղեցիներ խմբագրել

  •  
    Սուրբ Աստվածածին Մայր տաճար, Եղեգնաձոր
  •  
    Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Արենի
  •  
    Զորաց Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, Եղեգիս
  •  
    Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Խաչիկ
  •  
    Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Մարտիրոս
  •  
    Սուրբ Հակոբ եկեղեցի, Վերնաշեն
  •  
    Սուրբ Տրդատ եկեղեցի, Վայք
  •  
    Սուրբ Աննա եկեղեցի, Մալիշկա
  •  
    Սուրբ Մարիամ եկեղեցի, Աղավնաձոր
  •  
    Սուրբ Գայանե եկեղեցի, Ջերմուկ

Վանքեր խմբագրել

  •  
    Նորավանք, Արենիի մոտ, 1205 թ
  •  
    Սպիտակավոր վանք, Վերնաշենի մոտ, 1321 թ
  •  
    Արկազ Սուրբ Խաչ վանք, Վերնաշենի մոտ, 1872 թ

Մատուռներ խմբագրել

  • Սուրբ Մարիամ մատուռ, Մարտիրոս, 2004 թ
  • Սուրբ Գայանե մատուռ, Կեչուտ, 2007 թ
  • Սուրբ Եղիշե մատուռ, Գնդեվազ, 2013թ

Չգործող/ավերված եկեղեցիներ և վանքեր խմբագրել

  •  
    Արատեսի վանք, Արատեսի մոտ, VII դ
  •  
    Թանահատի վանք, Վերնաշենի մոտ, 8-13-րդ դդ
  •  
    Քարևանքի ավերակներ, Եղեգիսի մոտ, 9-10-րդ դդ
  •  
    Շատիվանք, Շատինի մոտ, 929 թ
  •  
    Գնդեվանք, Գնդեվազի մոտ, 936 թ
  •  
    Ցաղաց քար վանք, Արտաբույնքի մոտ, 10-րդ դ
  •  
    Հերմոնի վանք, Եղեգիսի մոտ, 10-րդ դ
  •  
    Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Եղեգիս, 10-րդ դար
  •  
    Խոտակերաց վանք, Խաչիկի, 10-րդ դ
  •  
    Սուրբ Սիոն վանք, Հերհերի մոտ, 10-13-րդ դդ
  •  
    Սուրբ Մամաս վանք, Սալլիի մոտ, 12-13-րդ դդ
  •  
    Սուրբ Նշան եկեղեցի, Եղեգիս, 13-րդ դ
  •  
    Մարտիրոսավանք, Մարտիրոս, 1286 թ
  •  
    Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Գնդեվազ, 1686 թ
  •  
    Սբ Հրեշտակապետաց եկեղեցի, Հորբատեղ, 1692 թ

Առաջնորդներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Հայաստանում հիմնվել են երկու նոր թեմեր՝ Վայոց թեմը և Տավուշի թեմը (New dioceses are formed in Armenia: Vayots Dzor and Tavush)
  2. ↑ «Churches and monasteries of the Diocese of Vayots Dzor». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 22-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վայոց_ձորի_թեմ&oldid=9379277» էջից