Վահան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյան

Վահան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյան (ֆր.՝ Vahan Hovhanessian, ի ծնե՝ Սարգիս Հովհաննեսյան, նոյեմբերի 13, 1963(1963-11-13), Բաղդադ, Իրաք), հայ արքեպիսկոպոս, որը Ֆրանսիայի հայոց թեմի եպիսկոպոս է եղել 2014-ից 2022 թվականներին։

Վահան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյան
 
Կրթություն Բաղդադի համալսարան (1985), սուրբ Վլադիմիրի աստվածաբանական սեմինարիա (1989) և Ֆորդհեմի համալսարան (մայիս 1998)
Մասնագիտություն հոգևորական
Ծնունդ նոյեմբերի 13, 1963(1963-11-13) (60 տարեկան)
Բաղդադ, Իրաք

Կենսագրություն խմբագրել

Երիտասարդություն և ընտանեկան արմատներ խմբագրել

Սարգիս Հովհաննեսյանը ծնված 1963 թ. նոյեմբերի 13-ին Բաղդադում[1], բժիշկ Ավետիս և Սետա Հովհաննեսյանների որդին է[2], որոնք նույնպես Բաղդադի բնիկներ են։ Նա ունի մեկ եղբայր և երկու քույր։ Մայրական կողմի ընտանիքը փրկվել է Հայկական ցեղասպնությունից։ Այսպիսով, նրա տատիկն ու պապիկը արտաքսվել են։ Նրա տատիկը, ով ծագումով Մալաթիայից է, 12 տարեկանում ընտանիքի հետ ստիպված է եղել լքել հայրենի քաղաքը Հյուսիսային Իրաք հասնելու համար։

Ուսում խմբագրել

Վահան Հովհաննեսյանը սովոում է Բաղդադի համալսարանի[3] Էլեկտրատեխնիկական ֆակուլտետում և այն ավարտում 1985 թվականին[1]։ Իրաքի հայոց թեմի առաջնորդ արքեպիսկոպոս Ավագ Ասատուրյանի խնամակալության ներքո շարունակում է իր բարձրագույն ուսումը աստվածաբանության ոլորտում Նյու-Յորքի Սուրբ Ներսես և Սուրբ Վլադիմիր ճեմարաններում, որտեղից նա հեռանում է 1989 թվականին՝ համապատասխանաբար ստանալով հայ եկեղեցական գիտությունների դիպլոմ և աստվածաբանության[1] մագիստրոսի կոչում։ Ճեմարանի ուսումնական վերջին թեզը վերնագրված է Չահաբիվանեի ժողովը, 445 թ. Ներածություն, թարգմանություն և մեկնություն[1]։

1990 թվականին Վահան Հովհաննեսյանը ուսումը շարունակում է Սուրբ գրքի դոկտորական աստիճանում Նյու-Յորքի[1] Ֆորդհամ համալսարանում։ 1998 թվականի մայիսին նա հաջողությամբ պաշտպանում է իր դոկտորական թեզը՝ «Երրորդ նամակը Կորնթացիներին և Պողոսի վերադարձը դեպի քրիստոնեական ուղղափառություն»[1] վերնագրով։

Եկեղեցական կարիերա խմբագրել

Վահան Յովհաննեսյանը 1987[2][3] -ին ձեռնադրվեց սարկավագ, ապա երեք տարի անց՝ քահանա (ծիսական վանական[2]) Աբեղա (կուսակրոն քահանա), միաժամանակ միանալով Սուրբ Էջմիածնի վանական միաբանությանը[1]։ Այնուհետև նա կարճ ժամանակով դառնում է Բաղդադի, ապա Մոսուլի[3] ծխական եկեղեցու ռեկտոր։

Նա քահանա տեսուչ է եղել Նյու-Յորքի Սուրբ Խաչ ծխական եկեղեցում (1991-1992թթ), Ս. Վարդանանց Մայր տաճարի Սրբազանի պաշտոնակատար (1992-1993 թթ.), Ֆեյր Լոնի Սուրբ Լևոն հայկական եկեղեցու քահանա (1993-1999 թթ), Նյու Ռոշելի Սուրբ Ներսես հայկական ճեմարանի դեկանի ժամանակավոր պաշտոնակատար (1999-2000 թթ.), Սրբոց Նահատակաց հայկական եկեղեցու քահանա (2000-2010 թթ.)[1]:

1994 թվականին Վահան Հովհաննեսյանը ստացել է Վարդապետի (հավատքի դոկտորի)[1] աստիճան։

2006 թվականին ստացել է Ծայրագույն Վարդապետի (Բարձրագույն Վարդապետի) աստիճան ` Էջմիածնի Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում[1]։ Նոր Կտակարանի պարականոնիկ տեքստերը և Աստվածաշնչի հայերեն թարգմանությունը վերնագրով թեզը հայերեն լեզվով հաջողությամբ պաշտպանելուց հետո։

2008 թվականին դառնում է Սուրբ Էջմիածնի Աստվածաբանության ակադեմիայի թեզերի հանձնաժողովի անդամ[3]։

2011 թվականի նոյեմբերին նա նշանակվել է Միացյալ Թագավորության և Իռլանդիայի հայերի[4] եպիսկոպոս՝ 2009 թվականից ի վեր նրանց առաջնորդ լինելուց հետո[3]։

2013 թվականի հոկտեմբերի վերջին[5], Նորվան Զաքարյանի հրաժարականից հետո 2014 թվականի նոյեմբերի 1-ի[3] ընտրությունից հետո նրան փոխարինում է Ֆրանսիայի եպիսկոպոսի պաշտոնում։

Նա աջակցում է Հայաստանին եւ Արցախին՝ Լեռնային Ղարաբաղի Երկրորդ պատերազմի[6] ժամանակ։

Հրապարակումներ խմբագրել

  • (en) Երրորդ Կորնթացիս. Պողոսի վերադարձը քրիստոնեական ուղղափառության համար, Փիթեր Լանգ, կոլ. «Աստվածաշնչյան գրականության ուսումնասիրություններ», 2000, 202 էջ. (ISBN 978-0-8204-4527-4)
  • Գործնական ներածություն Հայ Առաքելական Եկեղեցու պատարագին, Թեմի հատուկ տպարան, 2018, 98 էջ. (ISBN 9780359002252)
  • Զոհասեղանի սպասարկուների ուսումնական ձեռնարկ, Թեմի հատուկ տպարան, 2018, 98 էջ.
  • (ֆր. + հյ.) Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու ընդհանուր աղոթքների օրացույց։ Գիշերային Գրասենյակ և Առավոտյան Գրասենյակ, Թեմի հատուկ տպարան, 2020, 33 էջ. (ISBN 978-1794823556)

«Ուսումնասիրենք մեր Հայ առաքելական եկեղեցու արմատները» ժողովածու խմբագրել

  • Սուրբ Աստվածաշունչը և Հայ Առաքելական Եկեղեցին, հ. 1, Lulu.com, 2019, 48 էջ. (ISBN 978-0359154135)
  • Սուրբ Պատարագի տոնումը, Բադարակ, Հայ Առաքելական Եկեղեցում, հ. 2, Lulu.com, 2019, 80 էջ. (ISBN 978-0359709168)
  • Մեծ Պահք. Աստվածաշնչի էջերից մինչև ժամանակակից պրակտիկա, հ. 3, Lulu.com, 2019, 42 էջ. (ISBN 978-0359553570)
  • Հայ առաքելական եկեղեցու պատանիների համար համառոտ կաթողիկոսություն, հ. 4, Lulu.com, 2019, 58 էջ. (ISBN 978-0359827084)
  • Հայ առաքելական եկեղեցու հավատքի խոստովանությունը. Հավադամք, հ. 7, Lulu.com, 2020, 54 էջ. (ISBN 978-1716865916)
  • Ջրից և Հոգուց ծնված. Մեր մկրտության վերածնունդը Հայ Առաքելական Եկեղեցում, հ. 8, Lulu.com, 2021, 68 էջ. (ISBN 978-1678085780)

Աշխատությունների ուղղություն խմբագրել

  • (en) Exegesis and Hermeneutics in the Churches of the East . Select Papers from the SBL Meeting in San Diego, 2007, Peter Lang, 2009, 174 p. (ISBN 978-1-4331-0495-4)
  • (en) Հին Կտակարանը որպես հեղինակավոր սուրբ գրություն Արևելքի վաղ եկեղեցիներում, Փիթեր Լանգ, կոլ. «Աստվածաշունչը քրիստոնեական ուղղափառ ավանդույթում», 2010, 137 էջ։ (ISBN 978-1-4539-0466-4)
  • (en) The Canon of the Bible and the Apocrypha in the Churches of the East, Peter Lang, coll. «Աստվածաշունչը քրիստոնեական ուղղափառ ավանդույթում», 2012, 113 էջ։ (ISBN 978-1-4539-0529-6)
  • (en) avec Tom Dykstra, Festschrift in Honor of Professor Paul Nadim Tarazi, vol. II . Նոր Կտակարանի ուսումնասիրություններ, Փիթեր Լանգ, ժող. «Աստվածաշունչը քրիստոնեական ուղղափառ ավանդույթում», 2015, 170 էջ։ (ISBN 978-1-4541-9391-3)
  • (en) avec Tom Dykstra, Festschrift in Honor of Professor Paul Nadim Tarazi, vol. III: Ուսումնասիրություններ միջկտակային, արտականոնական և վաղ քրիստոնեական գրականության մեջ, Փիթեր Լանգ, կոլ. «Աստվածաշունչը քրիստոնեական ուղղափառ ավանդույթում», 2015, 196 էջ։ (ISBN 978-1-4541-9389-0)
  • (en) Անտիոքի դպրոց. Աստվածաշնչի աստվածաբանությունը և եկեղեցին Սիրիայում, Փիթեր Լանգ, կոլ. «Աստվածաշունչը քրիստոնեական ուղղափառ ավանդույթում», 2016, 136 էջ։ (ISBN 978-1-4541-9337-1)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 «Monseigneur Vahan Hovhanessian». bibliotheque-eglise-armenienne.fr (ֆրանսերեն).
  2. 2,0 2,1 2,2 «Primat du diocèse Arménien de France». diocesearmenien.fr (ֆրանսերեն).
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «Mgr Vahan Hovhannessian, nouveau primat du diocèse arménien apostolique de France». la-croix.com (ֆրանսերեն). 03-11-2014. {{cite web}}: Unknown parameter |brisé le= ignored (օգնություն)
  4. «Armenian Church in Britain and Ireland celebrates its new bishop». old.ekklesia.co.uk (անգլերեն). 21-11-2011. Վերցված է 01-04-2021-ին.
  5. «Mgr Norvan Zakarian, premier évêque arménien de France, a démissionné». la-croix.com (ֆրանսերեն). 15-07-2013.
  6. Antoine Bordier (11-03-2021). «Mgr Vahan Hovhanessian lance un appel d'Arménie». france-catholique.fr (ֆրանսերեն).