Վալտեր Նուվել
Վալտեր Ֆյոդորովիչ Նուվել (ռուս.՝ Вальтер Фёдорович Нувель, Նուվյոլ ռուս.՝ Нувёль, հունվարի 14 (26), 1871[1] - ապրիլի 13, 1949[1]), ռուս դաշնակահար և սիրողական կոմպոզիտոր, «Արվեստի աշխարհ» գեղարվեստական ընկերության գործիչ, այլ հաստատությունների և ընկերությունների երաժշտական երեկոների կազմակերպիչ։ Հետագայում եղել է Սերգեյ Դյագիլևի քարտուղարը և կենսագիրը։
Վալտեր Նուվել | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 14 (26), 1871[1] |
Մահացել է | ապրիլի 13, 1949[1] (78 տարեկան) |
Գերեզման | Սենտ-Ժենևիև-դե-Բուա |
Մասնագիտություն | գրող |
Գործիքներ | դաշնամուր |
Կրթություն | Կառլ Մայի անվան դպրոց |
Walter Nouvel Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն խմբագրել
Նուվելների ընտանիքը սերում է ֆրանսիացի փախստականներից, ովքեր 17-րդ դարի վերջին Ֆրանսիայից տեղափոխվել են Գերմանիա։ Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի «Նևա Պիկվիկյաններ» խմբակի բնօրրան համարվող Կառլ Մայի անվան գիմնազիայում։
1890 թվականին ընդունվել է Պետերբուրգի համալսարան՝ Ալեքսանդր Բենուայի, Սերգեյ Դիագիլևի և Դմիտրի Ֆիլոսոֆովի հետ միաժամանակ։ Համալսարանն ավարտելուց հետո ծառայել է որպես հատուկ հանձնարարություններով պաշտոնյա Կայսերական արքունիքի նախարարության գրասենյակում։
Եղել է «Արվեստի աշխարհ» ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ, խմբագրությունում զբաղեցրել է ձախ թևի դիրքը և պատասխանատու է եղել ամսագրի երաժշտական մասի համար։ Ալֆրեդ Նուրոկի հետ Սանկտ Պետերբուրգում կազմակերպել է (մինչև 1907 թվականը) հանրահայտ «Ժամանակակից երաժշտության երեկոները», որին հնչել են ռուսական և արտասահմանյան նոր երաժշտություն։ Ըստ Բենուայի՝ Նուվելը «հասարակական գործիչ չէր, այլ արվեստի աշխարհի շատ կարևոր և ազդեցիկ մասնակից»։
Հաճախ է հիշատակվել Միխայիլ Կուզմինի օրագրերում 1906-1907 թվականներին, որպես նրա ուղեկից Տավրիդյան այգում շրջագայությունների և գեղեցիկ երիտասարդների հետ հանդիպման ժամանակ[2], այդ ժամանակ նա սիրային կապի մեջ է եղել Կոնստանտին Սոմովի հետ[3]։ 1907 թվականին երաժշտություն է գրել Կուզմինի «Վտանգավոր նախազգուշացում» պիեսի համար (նվիրված նրան)։
Մտերմացել է Դյագիլևի հետ երաժշտության հանդեպ ընդհանուր հետաքրքրության պատճառով, նրանք հաճախ են նվագել «չորս ձեռքով»։ Այնուհետև Նուվելը դարձել է Դյագիլևի աջ ձեռքը Փարիզում «Ռուսական սեզոններ» կազմակերպելու գործում և նրա հետ է մնացել գրեթե մինչև իր կյանքի վերջին օրերը։ Կազմել է Դյագիլևի առաջին կենսագրությունը, որը մնացել է անտիպ[4]։ Նրա հավաքած նյութերն օգտագործվել են Ա. Հասկելի Դյագիլևի մասին գրքում[5]։
Դյագիլևի մահից հետո ապրել է Ֆրանսիայում[6]։ 1930-ական թվականներին մտերմացել է Իգոր Ստրավինսկու հետ և դարձել նրա ամենամոտ աշխատակիցը։ Ըստ Ստրավինսկու՝ իր «Իմ կյանքի տարեգրությունը» հուշագրության հիմնական մասը գրել է ընկերը, ում հետ նա կիսել է «լիակատար հոգևոր հասկացողությունը»[7][8]։ Թաղվել է Սենտ-Ժենևիև-դե-Բուա գերեզմանատանը[6]։
Ընտանիք խմբագրել
- Հայրը եղել է առևտրական, զբաղվել է ֆինանսներով։
- Մայրը՝ Մաթիլդա Անդրեևնան (1834 - 12․14․1919, Պետրոգրադ[9]), գերմանուհի է եղել, բայց ընտանիքում պահպանվել է «ֆրանսիական ոգին»։
- Ավագ եղբայրը՝ Ռիչարդը, որոշ ժամանակ երգել է արտասահմանյան առանձին ընկերություններում՝ Ռիկարդո Նորդի կեղծանունով, հետագայում դարձել է երգեցողության ուսուցիչ։
- Երկրորդ եղբայրը՝ Ֆեոդորը մահացել է քառասուն տարեկանը չբոլորած։
- Երրորդ եղբայրը՝ Էդվարդը, մահացել է երիտասարդ տարիքում։
- Քույրը՝ Մաթիլդան, ամուսնացել է հոլանդացի դիվանագետ Բարոն վան Հեկերնի հետ (այն Հեկերնի ազգականն էր, ով ճակատագրական դեր է խաղացել Պուշկինի ողբերգական մենամարտում)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ См., напр., запись за 18 июня 1906 г.
- ↑ Лев Клейн. Другая сторона светила: российское созвездие. Фолио-Пресс, 2002. ISBN 9785762701662.
- ↑ «Lib.ru/Классика: Кузмин Михаил Алексеевич. Дневник 1934 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
- ↑ Diaghileff. His Artistic and Private Life. London, 1935.
- ↑ 6,0 6,1 Незабытые могилы. Российское зарубежье: некрологи 1917—1997 в 6 томах. Том 5. Н — Пер. М.: «Пашков дом», 1999. — ISBN 5-7510-0169-9. с. 174
- ↑ И. Стравинский. Хроника. Поэтика. М.: Росспэн, 2004. С. 132.
- ↑ Сергей Дягилев и русское искусство: переписка, современники о Дягилеве. М.: Изобразительное искусство, 1982. Т. 2. С. 93.
- ↑ ЦГА СПб. Ф. Р-6143. Оп. 1. Д. 2240. Л. 17—17 об.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալտեր Նուվել» հոդվածին։ |