'''Էշ''', ({{lang-lat|Asinus}}), [[ձի]]երի սեռի միասմբակ կենդանի։ Վայրի տեսակներ հանդիպում են [[Աֆրիկա]]յում (նուբիական և սոմալիական էշեր) և [[Ասիա]]յում (կուլան, օնագր և այլն)։ Ընտանիները տարածված են գրեթե բոլոր հարավային երկրներում և կազմում են երեք խումբ.
# Աֆրիկայի և Ասիայի փոքր էշեր (դրանց են պատկանում նաև [[Հարավային Կովկաս]]ի, [[Դաղստան]]ի, [[Ղազախստան]]ի և [[Միջին Ասիա]]յի ցեղերը)
# Աֆրիկայի և Ասիայի խոշոր էշեր, որոնցից նախկին [[ԽՍՀՄ]] երկրներում տարածված են մարիական և Համադանի ցեղերը
# բուծարանային ցեղեր, առավել տարածվածներից են չինական, ֆրանսիական, իսպանական և ամերիկյան էշերը
Էշերը սեռահասուն են դառնում 3 տարեկանում։ Հղիությունը տևում է մոտ 12 ամիս։ Ապրում է 13-20 տարի։ Օգտագործում են որպես բանող կենդանի և ջորի ստանալու համար։ Հայկական լեռնաշխարհում վայրի էշը տարածված է եղել դեռևս միջին քարի դարում, հատկապես [[Վայք]]ի և [[Ուրծ]]ի անտառային շրջաններում։ Երևանից 7 կիլոմետր հարավ-արևելք տուֆաշերտերի տակ և այլ վայրերում գտնվել են էշերի ոսկորներ։ Կենդանաբանները դրանք վերագրում են նշված դարաշրջանին։ [[Հայաստան]]ում էշը ընտելացվել է սկսած էնեոլիթից։ Օգտագործվել է որպես մսատու, ապա՝ միայն բանող կենդանի։ Կաշվից պատրաստել են թմբուկ և տրեխ։ Կաթով բուժում են թոքերի և շնչուղիների հիվանդությունները։{{Արտաքին հղումներ}}
